Για τον Κωνσταντίνο Καβάφη

Σαν σήμερα γεννιέται και πεθαίνει στην Αλεξάνδρεια ο Κωνσταντίνος Καβάφης.

Για τη ζωή, το έργο του υπάρχουν πηγές άπειρες σε βιβλία και διαδίκτυο. Εγώ απλά θα γράψω γιατί είναι ο αγαπημένος μου ποιητής.

Στους προσωκρατικούς φιλοσόφους ο κόσμος ήταν φτιαγμένος από 4 υλικά: η φωτιά, η γη, ο αέρας και το νερό. Ο δικός μου κόσμος, πνευματικός, λογοτεχνικός και φιλοσοφικός, απαρτίζεται από 4 υλικά επίσης. Είναι η λιτότητα, η αμεσότητα, η πυκνότητα και η διαχρονικότητα. Με βάση αυτά κρίνω, συμπαθώ ή αντιπαθώ το έργο κάποιου.

Ο ποιητικός κόσμος του Καβάφη, κατ’ εμέ, έχει και τα τέσσερα στοιχεία

Λιτότητα: Ολιγόστιχα ποιήματα, απαλλαγμένα από κάθε τι περιττό. Κάθε λέξη ζυγισμένη, κάθε σημείο στίξης το ίδιο. Αν αφαιρέσεις μια λέξη θα σωριάσεις το ποίημα, αν προσθέσεις θα το μακιγιάρεις άσχημα.

Αμεσότητα: Οι περισσότεροι ποιητές, ανάμεσα σε αυτούς και αξιόλογοι, πάσχουν από ρητορεία. Βάζουν το ποίημα ως εξέδρα και απαγγέλουν στον κόσμο.

Ο Καβάφης είναι ο φίλος, ο γείτονας, ο συνάδελφος που θα σου διηγηθεί μια ιστορία, θα συνομιλήσει μαζί σου και θα αποχωρήσει διακριτικά καθώς εσύ θα σκέφτεσαι τα λόγια του.

Πυκνότητα: Πόσος κόσμος, πόσες εικόνες, αρώματα, ιδέες, συναισθήματα χωρούν σε ελάχιστες λέξεις; Ο μπαγάσας ο Αλεξανδρινός το κατάφερε όσο ελάχιστοι.

Διαχρονικότητα: Εδώ είναι το εύκολο να το διαπιστώσεις, το δύσκολο να το πετύχεις.

Τα ποιήματα του Καβάφη θα υπάρχουν όσο υπάρχει το είδος μας. Όσο τον διαβάζω τόσο έχω πειστεί πως είχε δει τα νήματα που συνδέουν τις εποχές, τις πράξεις, τις κοινωνίες.

Όλα συνδέονται και το πρωταρχικό νήμα είναι ο άνθρωπος με τις αρετές και κυρίως τα πάθη του. Ο Όμηρος, δηλαδή ο λαός, μας έδωσε το αρχέτυπο του Οδυσσέα.

Ο Καβάφης μας έδωσε τα αρχέτυπα της Αλεξάνδρειας και της Ιθάκης. Τα σέβη μου Αλεξανδρινέ.

Λουκάς Αναγνωστόπουλος