ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΡΠΑΓΑΣ

Α΄. ΟΙ ΦΟΡΟΙ
ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ
Τον τελευταίο καιρό, μέσα στο κλίμα που δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό της ενεργειακής με την πολεμική κρίση της Ουκρανίας, ανασύρθηκε από τα δημοσιογραφικά μαγειρεία και τις πολιτικές συμμορίες το θέμα των φόρων επί των καυσίμων.

Το επιχείρημα που προβάλλεται από την πλευρά των νυν κατεχόντων την νομή της εξουσίας είναι ότι εάν υποτεθεί ότι ελαττωθεί ο ειδικός φόρος (ΕΦΕ) θα υπάρξει μεγάλη επιβάρυνση στα προϋπολογισθέντα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού (όπως είπε μάλιστα και κάποιος γνωστός από παλαιότερες εποχές βουλευτής-δημοσιογράφος κλπ του κυβερνώντος κόμματος, αυτά τα έσοδα ισούνται με τον προϋπολογισμό για την δημόσια υγεία). Το γεγονός της μοιραίας περιστολής της κατανάλωσης που θα έλθει δεν αναφέρεται καθόλου παρ’όλο που μαθηματικά μοντέλα προβλέπουν ξεκάθαρα την καθίζηση των εσόδων εξ αυτού του λόγου.

Όμως είναι κατανοητή η απροθυμία που επιδεικνύεται σε αλλαγές πηγών εσόδων αφ’ης στιγμής το πολιτικό – οικονομικό μοντέλο της χώρας βασίζεται απολύτως σε ανελαστικές παραδοχές που κληρονομήθηκαν από την μνημονιακή εποχή, τις κατεστημένες σχέσεις διαχειριστών του κράτους και των οικονομικών παραγόντων και μεταβλητών (μιλάμε όχι μόνο για επιχειρηματίες μικρούς ή μεγάλους αλλά και τους μισθωτούς, τους υπαλλήλους, τους συνταξιούχους, τους παραγωγούς κλπ.), αλλά και την εποπτεία των δανειστών η οποία παραμένει σαν δαμόκλειος σπάθη για πολλά χρόνια στο μέλλον.

Το επιχείρημα που προβάλλεται από την πλευρά όσων ζητούν την μείωση του ΕΦΕ είναι ότι η περιστολή της κατανάλωσης που μοιραία θα επέλθει από τις αυξημένες τιμές στα καύσιμα και εν γένει στην ενέργεια ούτως ή άλλως θα δώσουν μειωμένα έσοδα και πως ο μόνος τρόπος αντίδρασης είναι η εξασφάλιση ότι αυτή η κατανάλωση θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Πέραν αυτού όμως, καθώς τα καύσιμα είναι ένα κόστος που επηρεάζει το σύνολο σχεδόν της οικονομικής ζωής ως ανελαστικό κόστος παραγωγής και εφοδιασμού, μια επέμβαση σε αυτό θα φέρει μια ευεργετική σταθεροποίηση σε ένα τμήμα αυτού του κόστους.

Για να καταλάβουμε όμως εν τοις πράγμασι τί ακριβώς συμβαίνει, ας δούμε ένα κλασσικό παράδειγμα, αυτό της βενζίνης για τα αυτοκίνητα.
Υποθέτουμε, λοιπόν, ότι βάζουμε 10 λίτρα βενζίνης με τιμή ανά λίτρο τα 2€.

Στα 20€, λοιπόν, που πληρώνουμε για να κινήσουμε το αυτοκίνητό μας:
• Τα 7€ πηγαίνουν στο κράτος ως ειδικός φόρος (ΕΦΕ). Αυτός υπολογίζεται σε 700€ ανά 1000 λίτρα (δεν υπολογίζεται ποσοστιαία αλλά είναι θεσπισμένος σε αυτό το ποσό). Ιστορικά θυμίζουμε ότι το 2010 ο ΕΦΕ ήταν στα 300€/1000 λίτρα αλλά οι διαδοχικές αυξήσεις του 2011 και 2016 έφεραν τον φόρο αυτό σε αυτό το ύψος.
• Τα 2€ πηγαίνουν στην ΡΑΕ (ουσιαστικά πάλι στο κράτος). Υπολογίζεται με 0,20€/λίτρο.
• Τα 0,1824€ πηγαίνουν στο κράτος ως «ειδική εισφορά». Υπολογίζεται με 1,2% επί της καθαρής τιμής.
• Τα 0,10€ περίπου πηγαίνουν στο κράτος ως ΔΕΤΕ. Υπολογίζεται με 0,05% επί της καθαρής τιμής.
• Τα 4,80€ πηγαίνουν στο κράτος ως ΦΠΑ (24%).
• Τα υπόλοιπα 5,9176€ πηγαίνουν στο διυλιστήριο, την εταιρεία εμπορίας καυσίμων και τον πρατηριούχο συνολικά. Ο δε τελευταίος εκτιμάται ότι παίρνει από όλα αυτά περίπου 0,06€/λίτρο (στην περίπτωση του παραδείγματός μας παίρνει δηλαδή 0,60€).
Άρα από αυτά τα 20€ που δώσαμε για τα 10 λίτρα καυσίμου, το 70,41% πηγαίνει στο κράτος. Για το πραγματικό αγαθό και το κύκλωμα παραγωγής και εμπορίας του πηγαίνει ένα ποσοστό κάτω από 30%.

Αυτό σημαίνει ότι το βάρος για τον χειρισμό του προβλήματος της τιμής των καυσίμων πέφτει κατά 70% στο κράτος και όχι στους υπόλοιπους διαμορφωτές της τιμής αυτής. Είναι λοιπόν επιεικώς ανήθικο το να ζητείται από τον αδηφάγο ο περιορισμός του οικονομικού αποτελέσματος από τους πραγματικούς φορείς του προϊόντος. Αλλά αυτό, όπως ήδη αναφέραμε ακροθιγώς, είναι κάτι αναμενόμενο – τους λόγους θα του δούμε παρακάτω.

Ο φλογοβάτης

από την έντυπη έκδοση
της “Φωνής της Σαλαμίνας”
– Μάρτιος/Απρίλιος 2022