Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για την υγιή σεξουαλική ζωή;

“Πώς να κρυφτείς απ’τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…” τραγούδησε ο σπουδαίος Διονύσης Σαββόπουλος – και δεν είχε άδικο. Ένα θέμα “άβατο” για τους περισσότερους γονείς είναι και η σεξουαλική ζωή των παιδιών τους, καθώς έρχονται σε δύσκολη θέση κάθε φορά που αναδύεται το ζήτημα αυτό στην επιφάνεια. Το σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή θα απασχολήσει τα παιδιά τους – κάτι που το απαιτεί η φυσιολογική εξέλιξη της ζωής. Οι περισσότεροι γονείς το αποφεύγουν με επιτυχία, σα να πρόκειται για κάποιο κοινό μυστικό, ενώ και οι δύο μεριές προσποιούνται πως “τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός”, ακριβώς επειδή αισθάνονται άβολα. Συνήθως τα παιδιά, ειδικότερα με το ξεκίνημα της εφηβείας, ξεκινούν να ανακαλύπτουν τι εστί “σεξουαλική ζωή”, καθώς είναι πολύ πιο έξυπνα από ό,τι οι γονείς θέλουν να πιστεύουν.

Ακριβώς επειδή οι έφηβοι θα ξεκινήσουν μόνοι τους να αναζητούν πληροφορίες, ενέχει ένας σοβαρός κίνδυνος να υποπέσουν σε παραπληροφόρηση. Κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο, καθώς δεν μπορεί ο γονέας να γνωρίζει αν η πηγή πληροφόρησης είναι ασφαλής και έγκυρη. Για παράδειγμα, μπορεί να απευθυνθούν σε φίλους που έχουν ξεκινήσει ήδη την σεξουαλική τους ζωή ή να ψάξουν στο ίντερνετ, πράγμα που δεν είναι απόλυτα ασφαλές – ιδίως αν δεν έχουν διαβάσει κάποιο επιστημονικά έγκυρο site. Επομένως αν δεν υπάρχει ένας γονέας, ή έστω κάποιο υπεύθυνο ενήλικο μέλος της στενής οικογένειας, που θα το ενημερώσει σωστά για τα λάθη και τα σωστά της σεξουαλικής επαφής, ενδέχεται να αφομοιώσει λανθασμένες αντιλήψεις και πρακτικές που θα εφαρμόσει στο εγγύτερο μέλλον.

“Αισθάνομαι ότι είναι πολύ δύσκολο για εμένα να μιλήσω για αυτό το θέμα στο παιδί μου”. Και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Κανένας δεν έγινε γονέας με οδηγίες χρήσης και κάθε αρχή είναι δύσκολη. Μην φοβάστε να φανερώσετε τις αδυναμίες σας. Το μυστικό είναι να πλησιάσετε τα παιδιά σας με φιλική προδιάθεση. Πέρα από μια σχέση ιεραρχίας, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν πως μπορείτε να είστε και φίλοι τους, πράγμα που είναι το κλειδί για να μπορέσουν να σας ανοιχτούν σε κάθε προσωπική δυσκολία που θα συναντήσουν. Αντίθετα, αν υπάρχει μεγάλη απόσταση εξουσίας ανάμεσά σας, τότε θα σας ντρέπονται και θα είναι πιο δύσκολο να τα προφυλάξετε από πιθανούς κινδύνους.

“Πότε είναι η σωστή ηλικία για να κάνω αυτή τη συζήτηση;” Δεν υπάρχει κάποιο αυστηρό ηλικιακό ορόσημο, αλλά σίγουρα όσο πιο νωρίς τόσο το καλύτερο. Θα μπορούσε να πει κανείς πως το διάστημα της προεφηβείας, δηλαδή γύρω στα 12 έτη κατά προσέγγιση, έως και η αρχή της εφηβείας, 13-14 ετών, θα ήταν το καλύτερο. Δεδομένου πως τότε τα παιδιά είναι περισσότερο ώριμα σε σχέση με πριν, μπορείτε να “προλάβετε” να τα ενημερώσετε πριν αρχίσουν τις σεξουαλικές τους επαφές.

Μην ξεχνάτε πως είτε τους μιλήσετε για την σεξουαλική επαφή είτε όχι, εκείνα θα βρουν τον τρόπο να μάθουν ό,τι τους ενδιαφέρει και είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσουν τις επαφές εν αγνοία σας. Επομένως θα είναι κέρδος σας, εάν αποφασίσετε να είστε οι πρώτοι που θα τους μιλήσετε για σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουν, όπως για την απαραίτητη συναίνεση του συντρόφου και την δική τους, για την προφύλαξη από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, την σωστή υγιεινή και τέλος για την προσοχή στις επιλογές των συντρόφων τους.

Το επόμενο πράγμα που θα πρέπει να έχετε στο νου σας, είναι η απενοχοποίηση του έρωτα. Δεν θα έπρεπε να είναι ταμπού κάτι τόσο φυσιολογικό, διότι είναι κάτι που αναπόφευκτα όλοι οι άνθρωποι θα ζήσουν κάποια στιγμή. Εκτός από το ότι είναι μια πράξη απαραίτητη για τη διαιώνιση του είδους, εάν γίνει σωστά και με συναίνεση, είναι μια όμορφη εμπειρία που δεν θα έπρεπε να στιγματίσει αρνητικά έναν νέο άνθρωπο.

Εύλογα καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως η λέξη κλειδί είναι η συζήτηση. Ο διάλογος, οι ερωτήσεις, οι απαντήσεις είναι τα “εργαλεία” που μπορείτε να αξιοποιήσετε για να εξασφαλίσετε την υγιή και ασφαλή σεξουαλική ζωή των παιδιών σας. Κάπου εδώ, θα πρέπει να τονιστεί πόσο σημαντικό είναι να μπει η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σχολείων – ένα επίμαχο θέμα το οποίο δεν θα έπρεπε να έχει αφεθεί χωρίς να θιχτεί έως τώρα. Επομένως, πλέον είναι στο χέρι των γονέων να συμβουλεύσουν τα παιδιά τους ώστε να έχουν έναν μπούσουλα. Γενικότερα, σαν κοινωνία έχουμε δρόμο μπροστά μας προκειμένου να αποτινάξουμε ταμπού τα οποία μας έχουν καθηλώσει και δεν μας επιτρέπουν να εξελιχθούμε. Η ενημέρωση και η πρόληψη μόνο καλό μπορούν να κάνουν και είναι τα βασικά όπλα που μπορούν να προλάβουν δυσάρεστες καταστάσεις, ιδιαίτερα για τα παιδιά. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, μπορούμε να λάβουμε την χρήσιμη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας για να προσεγγίσουμε θέματα συζήτησης που μας δυσκολεύουν.

csii.gr