Όταν μια μπάλα ποδοσφαίρου γίνεται το «όχημα» για κοινωνική αλλαγή

Ένα μικρό, αλλά γεμάτο με συμβολισμούς, αντικείμενο, η μπάλα ποδοσφαίρου, αποκτά νέα ταυτότητα με τη βοήθεια της βρετανικής κοινωνικής επιχείρησης «Alive and Kicking», με στόχο να συμβάλει σε κοινωνικές αλλαγές.

Η «Alive and Kicking» είναι η μόνη μη κερδοσκοπική οργάνωση κατασκευής μπαλών παγκοσμίως και οι δράσεις της κινούνται σε τρεις πυλώνες: τη δημιουργία θέσεων εργασίας για ευάλωτους ενήλικες που ζουν στην υποσαχάρια Αφρική, την προώθηση της εκπαίδευσης σε θέματα υγείας και αθλητισμού και την πρόσβαση παιδιών και νέων στον αθλητισμό.

Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μπεν Σάντλερ, διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης, «υπάρχουμε για να δημιουργούμε μια πιο χαρούμενη, πιο υγιή και πιο προσβάσιμη κοινωνία κατασκευάζοντας αθλητικές μπάλες». Για την «Alive and Kicking», επισημαίνει ο κ. Σάντλερ, «η μπάλα φέρνει τους ανθρώπους κοντά για να παίξουν, αλλά επίσης πηγαίνει πολύ πέρα από αυτό. Όταν σκεφτείς τον κύκλο ζωής της μπάλας, αυτή μπορεί να δημιουργήσει απίστευτο κοινωνικό αντίκτυπο στις κοινότητες παγκοσμίως».

Πώς, όμως, μπορεί ένα τόσο μικρό αντικείμενο, όπως η μπάλα, να οδηγήσει σε κοινωνικές αλλαγές, ρωτάμε το διευθύνοντα σύμβουλο της οργάνωσης. «Πριν σκεφτούμε το παιχνίδι με τη μπάλα, μας απασχολεί το πού θα βρούμε το υλικό της, ποιος θα κατασκευάσει τη μπάλα και τι αντίκτυπο θα έχει η κατασκευή της. Γι’ αυτό η “Alive and Kicking” είναι σημαντική, γιατί από την πηγή των υλικών μέχρι την κατασκευή προσπαθούμε να κινηθούμε τοπικά, να ανακυκλώσουμε και να δημιουργήσουμε ηθική εργασία για τους ανθρώπους», τονίζει και προσθέτει: «Μετά, όταν φτιαχτεί η μπάλα, ασχολούμαστε με το τι θα γίνει με αυτή. Και εκεί βλέπουμε το εκπληκτικό όφελος του αθλητισμού, σωματικά και ψυχικά, και το κλισέ του ότι ο αθλητισμός φέρνει τους ανθρώπους κοντά, που πραγματικά ισχύει». Επιπλέον, καταλήγει, «θέλουμε να χρησιμοποιούμε τη μπάλα ως ένα εργαλείο για να προσφέρουμε εκπαίδευση υγείας, οπότε η μπάλα δεν χρησιμοποιείται μόνο ως μαγνήτης για να φέρουμε κοντά τους ανθρώπους, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για να μεταφέρουμε ένα μήνυμα. Μπορεί να είναι πολύ δημιουργικό αντικείμενο».

Τα κέντρα της κοινωνικής αυτής επιχείρησης βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική (Γκάνα, Κένυα και Ζάμπια) και προσφέρουν θέσεις εργασίας σε ευάλωτους ενήλικες, όπως άτομα με αναπηρία ή άνεργους, για την κατασκευή και πώληση των μπαλών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της οργάνωσης, από την ίδρυσή της το 2004 μέχρι σήμερα έχει δημιουργήσει σχεδόν 1.100 θέσεις εργασίας, ενώ το 90% των εργαζομένων της δεν είχαν την ευκαιρία να έχουν κανονική εργασία κατά το παρελθόν. «Το σπουδαίο είναι ότι η πρόσβαση στην εργασία σημαίνει και πρόσβαση στην εκπαίδευση και την περίθαλψη, για τους ίδιους και τις οικογένειές τους», διευκρινίζει ο κ. Σάντλερ.

Η οργάνωση έχει παράγει περισσότερες από ένα εκατομμύριο μπάλες, ενώ έχει δωρίσει 185.000 μπάλες στις τοπικές κοινωνίες υπολογίζοντας ότι κάθε μία μπάλα χρησιμοποιείται το λιγότερο από 45 παιδιά και νέους. Ένας από τους στόχους της «Alive and Kicking» είναι οι μπάλες που κατασκευάζει να είναι από υλικά τοπικής προέλευσης και να είναι ανθεκτικές. Η ιδέα ξεκίνησε από τον ιδρυτή της οργάνωσης, Τζιμ Κόγκαν, ο οποίος ζώντας στην Κένυα λάμβανε μπάλες ως δωρεές για τα παιδιά της περιοχής, ωστόσο λόγω της σκληρότητας του εδάφους, αυτές κρατούσαν πολύ λίγο. Οι χειροποίητες μπάλες της οργάνωσης έχουν έως και οκτώ φορές μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τις απλές συνθετικές μπάλες.

Ο τρίτος άξονας δράσης της είναι η διοργάνωση εκπαιδεύσεων σε θέματα υγείας (κυρίως για ζητήματα ψυχικής υγείας, HIV και ελονοσία). Περισσότεροι από 1.300 δάσκαλοι και προπονητές έχουν επιμορφωθεί γύρω από τα θέματα αυτά και στη συνέχεια δίδαξαν πάνω από 100 χιλιάδες νέους.

Η παραγωγή των μπαλών και οι δράσεις είναι εστιασμένες στην υποσαχάρια Αφρική. Η οργάνωση υπολογίζει ότι η συμβολή της στις τοπικές οικονομίας των τριών χωρών όπου δραστηριοποιείται ανέρχεται σε 5,2 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Επίσης, οργανώνονται κάποιες δράσεις στη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Επόμενος στόχος της οργάνωσης είναι να δημιουργήσει τους επόμενους μήνες «βιβλιοθήκες μπάλας», στεγασμένες σε κέντρα κοινότητας και εκκλησίες, όπου οι νέοι θα μπορούν να δανείζονται μπάλες δωρεάν, να παίζουν και να τις επιστρέφουν. Όπως επισημαίνει ο κ. Σάντλερ, οι βιβλιοθήκες αυτές θα δημιουργηθούν σε χώρες της Ευρώπης και της Αφρικής, ανάλογα και με τις δωρεές που θα γίνουν στην οργάνωση.

Την περίοδο αυτή, η «Alive and Kicking» ενώνει τις δυνάμεις της με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε μια σειρά δράσεων. Συγκεκριμένα, ο διεθνής οργανισμός διοργανώνει παγκόσμιο διαγωνισμό σχεδίου και κόμικ για νέους ηλικίας 10 έως 30 ετών. Το θέμα του είναι «Μαζί μέσα από τον αθλητισμό» και εστιάζει στη δύναμη που έχει ο αθλητισμός να φέρνει τους ανθρώπους κοντά και να δημιουργεί ένα αίσθημα ελπίδας.

Οι συμμετοχές, ζωγραφιές και σχέδια, θα αξιολογηθούν από μια επιτροπή αποτελούμενη από πρόσφυγες, καλλιτέχνες και αθλητές. Οι πέντε καλύτερες συμμετοχές θα γίνουν μπάλες ποδοσφαίρου από την «Alive and Kicking», οι οποίες θα διατεθούν προς πώληση με στόχο την ενίσχυση των αθλητικών δραστηριοτήτων για τους πρόσφυγες. Επίσης, τα καλύτερα έργα θα παρουσιαστούν από την Ύπατη Αρμοστεία σε διαδικτυακή έκθεση.

*Ο διαγωνισμός της Ύπατης Αρμοστείας θα διαρκέσει ως τις 25 Ιουνίου. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στο λινκ: https://www.unhcr.org/gr/diagonismos-sxediou-comic

Μαρία Κουζινοπούλου

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)