44 χρόνια χωρίς την απόλυτη Diva

Μαρία Κάλλας, 44 χρόνια χωρίς την απόλυτη Diva: Η μυασθένεια, η αποτέφρωση και η τελευταία… κατοικία στον Σαρωνικό.

Ήταν 16 Σεπτεμβρίου του 1977, όταν κυκλοφόρησε η θλιβερή είδηση: Η Μαρία Κάλλας είχε πεθάνει από υψηλή δόση βαρβιτουρικών φαρμάκων.

Γράφει  σε πρόσφατη βιογραφία της διάσημης Diva η συγγραφέας Lyndsy Spence: «Ο θάνατος της Κάλλας ήταν μια θλιβερή ιστορία. Μόνη, πια, στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, την φρόντιζαν η αδελφή της, Τζάκι και η φίλη της Βάσω Δεβέτζη, που της έδιναν τα ηρεμιστικά χάπια της. Η ζωή της θύμιζε πραγματικά τις όπερες με το τραγικό τέλος που ερμήνευσε και από αυτές δοξάστηκε».

Πολλοί ήταν αυτοί που, αβασάνιστα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Κάλλας είχε αυτοκτονήσει. Έλεγαν ότι ποτέ δεν είχε ξεπεράσει τον χωρισμό της με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Όμως η αιτία του θανάτου της διάσημης υψίφωνου δεν είχε να κάνει με την αυτοκτονία ή τη λανθασμένη δόση φαρμάκων.

Μια έρευνα το 2010 έριξε περισσότερο φως στον αδόκητο θάνατο της Κάλλας και ανέτρεψε την ήδη υπάρχουσα θεωρία των βαρβιτουρικών: Τι αποκάλυπτε η έρευνα των ιταλών γιατρών; «Η τραγουδίστρια υπέφερε από δερματομυοσίτιδα, μία εκφυλιστική νόσο που φθείρει τους μυς και τους ιστούς, συμπεριλαμβανομένου του λάρυγγα. Έτσι εξηγείται και η συνεχής παρακμή της φωνής της, που είχε αρχίσει να γίνεται αισθητή από τις αρχές της δεκαετίας του ’60.

Καρδιακή ανακοπή η επίσημη αιτία θανάτου

Σύμφωνα με την επίσημη ιατρική έκθεση, ο θάνατος της Κάλλας οφειλόταν σε καρδιακή ανακοπή. Όπως εξηγούν οι δύο Ιταλοί επιστήμονες, η θεραπεία για τη δερματομυοσίτιδα βασίζεται σε κορτιζονούχα και ανοσοκατασταλτικά σκευάσματα, τα οποία είναι πιθανό να επιφέρουν σταδιακά καρδιακή ανεπάρκεια. Επομένως, ο γιατροί που διενέργησαν την έρευνα συμφωνούν με την επίσημη ιατρική έκθεση, μόνο που διευκρινίζουν ότι η ανακοπή δεν ήταν τυχαίο γεγονός, αλλά το αποτέλεσμα της εκφυλιστικής μυασθένειας.

Το μυστήριο πίσω από τη χαμένη τέφρα

Η τελευταία επιθυμία της ήταν η σορός της να αποτεφρωθεί. Ήθελε η τέφρα της να επιστρέψει στην πατρίδα, παρόλο που απαγορευόταν η καύση των νεκρών και κατακρινόταν δριμύτατα από την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η τεφροδόχος της τοποθετήθηκε στο κοιμητήριο Περ Λασέζ στο Παρίσι. Φίλοι και συγγενείς άφηναν λουλούδια και στεφάνια προς τιμήν της. Στις αρχές του Φεβρουαρίου του 1979, σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά την καύση της σορού της, ο πρώην σύζυγός της Τζοβάνι Μπατίστα Μενεγκίνι δήλωσε έντρομος στον Τύπο ότι η τέφρα της Μαρίας Κάλλας εξαφανίστηκε από το κοιμητήριο του Παρισίου, όπου είχε τοποθετηθεί. «Η εξαφάνιση της τέφρας είναι ένα μυστήριο», έλεγε στους δημοσιογράφους….

Σύντομα ήρθε η απάντηση από τις γαλλικές αρχές, οι οποίες υποστήριξαν ότι η τέφρα της Κάλλας μεταφέρθηκε μετά από αίτηση που έκανε η οικογένειά της.

Ο Μενεγγίνι κατηγόρησε τις γαλλικές αρχές ότι εξαπάτησαν τόσο τον ίδιο όσο και χιλιάδες κόσμου που άφηνε λουλούδια δίπλα από τεφροδόχο  που ήταν άδεια.

Δεν πίστευε ότι η μητέρα της είχε κινήσει διαδικασίες για να γυρίσει η τέφρα της Κάλλας στην πατρίδα της. «Αν η κυρία Ευαγγελία Καλογεροπούλου είχε μια τέτοια επιθυμία, θα με είχε ενημερώσει», δήλωσε. Όμως, όπως αποδείχθηκε οι γαλλικές αρχές έλεγαν την αλήθεια.

Όταν το έμαθε ο Μενεγγίνι διαμαρτυρήθηκε στον γαλλικό Τύπο για «τη συμπεριφορά της οικογένειας της Κάλλας, που αποφεύγει συστηματικά να τον ενημερώνει σε ό,τι αφορά την άλλοτε γυναίκα του. Όπως ανέφερε το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων, η τέφρα της φυλάσσονταν προσωρινά σε ελβετική τράπεζα μέχρι να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την μεταφορά της στην Ελλάδα….

Οι στάχτες της στο Αιγαίο

Τη λήκυθο με την τέφρα της μεγάλης καλλιτέχνιδας έφερε στην Αθήνα αεροπορικώς η στενή της φίλη πιανίστρια Βάσω Δεβετζή μαζί με την αδερφή της Κάλλας, Τζάκυ Καλογεροπούλου, την αναπληρώτρια δήμαρχο του Παρισίου Ζακλίν Νεμπού, τον εκπρόσωπο του Γάλλου συμβολαιογράφου της Κάλλας Αλαίν Γκομπέν και τις δυο υπηρέτριές της που ήταν κοντά της κατά τις τελευταίες στιγμές της ζωής της.

Το αεροπλάνο έφτασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 4 Ιουνίου 1979 και την υποδέχτηκαν ο υπουργός Πολιτισμού Δημήτρης Νιάνιας, ο υπουργός Αμύνης Ευάγγελος Αβέρωφ, ο δήμαρχος Αθηνών Μπέης, ο σκηνοθέτης Αλέξης Μινωτής. Ο υπουργός Πολιτισμού  σκόρπισε τις στάχτες στη θάλασσα.

Η τεφροδόχος τυλίχτηκε με την ελληνική σημαία και μεταφέρθηκε στην πυραυλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού «Υποπλοίαρχος Τρουπάκης».

Ο Υπουργός Πολιτισμού Δημήτρης Νιάνιας ανέλαβε να ανοίξει το ξύλινο κουτί και σκόρπισε την τέφρα της στη θάλασσα, ανοιχτά της Βουλιαγμένης, στον Σαρωνικό. Αυτή ήταν η επιθυμία της και εκπληρώθηκε. Οι επίσημοι έριξαν στη θάλασσα κόκκινα τριαντάφυλλα και γαρδένιες κι έτσι ολοκληρώθηκε η τελετή.

Ο υπουργός Δημήτρης Νιάνιας επί της πυραυλακάτου «Υποπλοίαρχος Τρουπάκης» σκορπίζει την τέφρα της Κάλλας Ο δήμαρχος Δημήτρης Μπέης είχε προτείνει να κρατήσουν ένα μέρος της τέφρας της για ενθύμιο και να τοποθετηθεί δίπλα στην τεφροδόχο του  μουσικού Δημήτρη Μητρόπουλου και άλλων γνωστών Ελλήνων που είχαν υποβληθεί σε αποτέφρωση στο εξωτερικό. Όμως, σκορπίστηκε όλη, όπως είχε ζητήσει….

Η Κάλλας, είχε γεννηθεί ως ως Μαρία Άννα Σοφία Καικιλία Καλογεροπούλου στη Νέα Υόρκη από φτωχούς Έλληνες μετανάστες από το Μελιγαλά Μεσσηνίας το 1923 και εξελίχθηκε ως μια από τις πιο διάσημες και λαμπερές τραγουδιστές της όπερας. Οι παραστάσεις της «Tosca» στο Covent Garden έχουν χαρακτηριστεί ως από τις σπουδαιότερες παραστάσεις όπερας όλων των εποχών.

hellasjournal.com