Τρομοκρατία και διαδίκτυο

| Δύο έννοιες που αλληλοεπιδρούν

Η τρομοκρατία είναι ένα φαινόμενο που συνέβαινε ανέκαθεν, αφού έχουν καταγραφεί χιλιάδες τρομοκρατικά περιστατικά ανά τα χρόνια. Ειδικά, τον τελευταίο καιρό το φαινόμενο αυτό βρίσκεται σε έξαρση, καθώς έχουν πληγεί πολλές περιοχές. Όταν καταγράφεται ένα τέτοιο συμβάν, τα πράγματα αλλάζουν δραματικά και τίποτα δεν είναι όπως πριν. Η επόμενη μέρα προβλέπεται δυσοίωνη. Βρίσκει την πληγείσα περιοχή σε μια αναταραχή, έχοντας διαταραχτεί η γαλήνη και η κανονικότητα των ανθρώπων μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όπως είναι λογικό, από αυτή τη διατάραξη, κανείς δεν μένει αλώβητος. Ο κόσμος νιώθει απροστάτευτος και στο έλεος των κακοποιών, ενώ επιζητούν ένα κράτος δικαίου, όπου να μην επικρατεί ο φόβος και η ανασφάλεια. Εκτός των άλλων, εξαιτίας της τρομοκρατικής επίθεσης επηρεάζεται και ολόκληρη η κοινωνία, καθώς ένα τόσο συγκλονιστικό γεγονός συντελεί στη διαμόρφωση των κοινωνικών συνθηκών.   

Βάσει κανονισμού που ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Facebook, η Google, το Instagram και το WhatsApp είναι υποχρεωμένες εντός μιας ώρας να αφαιρούν αναρτήσεις με περιεχόμενο και υλικό που παραπέμπουν σε τρομοκρατική προπαγάνδα. Μάλιστα, σύμφωνα με εκπρόσωπο της εταιρίας «Facebook», επιτρέπεται σε όσους χρησιμοποιούν αυτή την πλατφόρμα να ενημερώνονται σχετικά με τρομοκρατικά ζητήματα ή να σχολιάζουν αμερόληπτα και εντελώς ουδέτερα τις ενέργειες των τρομοκρατών. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν τους επιτρέπεται να παίρνουν θέση υπέρ της τρομοκρατίας, ενώ στα μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων απαγορεύεται η είσοδος στην πλατφόρμα, καθώς κρίνονται επικίνδυνοι και επιβλαβείς για τον υπόλοιπο κόσμο. 

Πολλές φορές τα θύματα της κοινωνίας που υπέστη το τρομοκρατικό χτύπημα κάνουν χρήση του διαδικτύου, προκειμένου να επικοινωνήσουν την επικρατούσα κατάσταση με τον υπόλοιπο κόσμο. Χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναζητούν ψήγματα βοήθειας και στήριξης, επιδεικνύοντας την τραγικότητα των συνθηκών μέσα από τα δικά τους μάτια. Μάλιστα, η τρομοκρατία στοχεύει κυρίως στον άμαχο πληθυσμό που δεν είναι προετοιμασμένος για κάτι τέτοιο και κατ’ επέκταση καθίσταται αδύναμος στο να αμυνθεί. Συνήθως, ο άμεσος στόχος αποτελεί το εξιλαστήριο θύμα, μέσω του οποίου οι τρομοκράτες επιχειρούν να μεταβιβάσουν τα μηνύματά τους.  

Συχνή είναι και η χρήση του διαδικτύου από τους ίδιους τους δράστες, καθώς το χρησιμοποιούν ως ένα μέσο επιβολής και επίδειξης της δράσης τους, αλλά και ως μέσο επικοινωνίας ανάμεσά τους. Στους σκοτεινούς χώρους του διαδικτύου, πολλοί λαμβάνουν ερεθίσματα και υιοθετούν συμπεριφορές τέτοιες, που καθίστανται εν δυνάμει τρομοκράτες. Με μια απλή διερεύνηση σε κάποια μηχανή αναζήτησης, είναι δυνατόν να λάβουν έμπνευση, αλλά και να ασκήσουν επιρροή και σε άλλους επίδοξους τρομοκράτες. Υπάρχει πληθώρα πληροφοριών στο διαδίκτυο και ιδιαίτερα στο σκοτεινό διαδίκτυο (dark web), όπου τα πράγματα εκεί είναι περισσότερο ανεξέλεγκτα, διευκολύνοντας τους δράστες να εξοπλιστούν και να οργανώσουν την τρομοκρατική τους δράση. Μέσα από βίντεο και αναρτήσεις, οι τρομοκράτες συσπειρώνονται γύρω από εγκληματικές ενέργειες που κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η βία και η πρόκληση φόβου.  

Ουσιαστικά, διαχειρίζονται καθημερινά εργαλεία, όπως εν προκειμένω το διαδίκτυο και τα μετατρέπουν σε όπλα, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι τους. Πιο συγκεκριμένα, κάνοντας χρήση του dark web, έχουν στην ευχέρειά τους διάφορες υπηρεσίες κρυπτογράφησης, δρώντας ανενόχλητοι και παραμένοντας αφανείς. Από το 2015 έχει καταγραφεί αύξηση στη χρήση του Telegram από τρομοκράτες. Πρόκειται για κρυπτογραφημένη πλατφόρμα άμεσων μηνυμάτων, μέσω της οποίας πραγματοποιείται προπαγάνδα από υποστηρικτές τρομοκρατικών ομάδων, αντικαθιστώντας πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που το Telegram έχει χρησιμοποιηθεί για τον συντονισμό τρομοκρατικών επιθέσεων σε πολλές περιοχές, όπως στο Παρίσι (2015), στις Βρυξέλλες (2016), στο Βερολίνο (2016) και στην Κωνσταντινούπολη (2017). 

Κατά καιρούς, έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με τη χρήση αυτού του είδους των πλατφορμών, αφού εξυπηρετούν την επικοινωνία μεταξύ τρομοκρατικών ομάδων. Άλλωστε, οι υπηρεσίες του διαδικτύου  χρησιμοποιούνται για να ενεργοποιήσουν, να εμπνεύσουν, να στρατολογήσουν, να συντονίσουν ή να συγκεντρώσουν κεφάλαια, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιθέσεις. Είναι σημαντικό, οι αρμόδιοι να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται το διαδίκτυο από τους δράστες και να βρίσκονται πάντοτε σε ετοιμότητα. Επομένως, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για επιβολή του νόμου σε τέτοιου είδους διαδικτυακές ενέργειες που υποστηρίζουν και προάγουν την τρομοκρατία.  

csii.gr