Χαμένος Παράδεισος

του Λουκά Αναγνωστόπουλου

Στο υφαντό του κόσμου τα νήματα σε οδηγούν σε διάφορους δρόμους. Διαβάζοντας πιτσιρικάς τον Θαλασσόλυκο του Τζακ Λόντον, μου είχε κολλήσει ένα απόσπασμα που αναφερόταν στον Χαμένο Παράδεισο του Τζον Μίλτον.

Μεγαλώνοντας, είχα την τύχη να το διαβάσω. Για να μην λέμε μόνο για τα δικά μας τα έπη, είναι στη μορφή, στη σύλληψη και στην γραφή ένα έπος γραμμένο το 1667. Μαζί με τη Θεία Κωμωδία του Δάντη είναι έπη που στέκονται επάξια στα ομηρικά. Προφανώς η εξορία του ανθρώπου από τον Παράδεισο θα κινεί πάντα το ενδιαφέρον μας.

Για μένα, ο άνθρωπος έχασε τον Παράδεισο τη μέρα που δάγκωσε το μήλο της γνώσης.

Όταν στο μυαλό άστραψε το πρώτο γιατί. “Γιατί ο κόσμος να είναι έτσι ” αντικατέστησε το “κάνω αυτό γιατί έτσι είναι ο κόσμος και κοιτάω ενστικτωδώς να επιβιώσω”. Το δεύτερο ερώτημα ήταν “Τι μπορώ να κάνω για να αλλάξω τον κόσμο;”.

Η ανακάλυψη της μεθόδου για την αλλαγή. Το τρίτο ερώτημα που μέχρι σήμερα διαχωρίζει τους ανθρώπους ήταν “Τι μπορώ να κάνω για να αλλάξω τον κόσμο για το καλό όλων μας” και το “τι μπορώ να κάνω για να αλλάξω τον κόσμο μόνο για το δικό μου καλό;”. Ο καθορισμός του κινήτρου.

Οι απαντήσεις που δίνονται καθορίζουν και την πορεία τη δικιά μας και του πλανήτη. Η γνώση είναι γλυκόπικρος καρπός. Φωτίζει τον κόσμο στα μάτια μας. Μόνο που το φως αποκαλύπτει έναν κόσμο κάθε άλλο παρά παραδεισένιο. Ο πίνακας (1615) είναι συνεργασία του μάστορα του μπαρόκ Φλαμανδού Ρούμπενς σε συνεργασία με τον “παραδεισένιο” Γιαν Μπρύγκελ τον Πρεσβύτερο.

Δείχνει τη στιγμή της εξορίας. Μισό αιώνα πριν τον Μίλτον η ίδια αναζήτηση για τον χαμένο παράδεισο. Είπαμε, όλες οι τέχνες εκφράζουν τις ίδιες αγωνίες του ανθρώπου, την ώρα που γνώρισε τον θάνατο και ως εκ τούτου τη ζωή. Να είστε καλά.