Cyber Security Month | Υπερέκθεση στα social media

Αν έπρεπε να δώσουμε έναν τίτλο στην εποχή που διανύουμε, αυτός θα ήταν σίγουρα η “εποχή της τεχνολογικής έκρηξης”. Τα κινητά και οι υπολογιστές δε λείπουν πια από κανένα σπίτι και η πρωινή ρουτίνα των ανθρώπων ξεκινά με ένα γρήγορο “έλεγχο” του Facebook και του Instagram, ώστε να ενημερωθούν για όσα “έχασαν” τις ώρες που ήταν “ανενεργοί”. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εισβάλει στη ζωή μας, ζητώντας απαντήσεις σε πληθώρα αδιάκριτων ερωτήσεων, όπως “πώς αισθάνεσαι τώρα;”, “πού βρίσκεσαι;” ή “τι σκέφτεσαι αυτή τη στιγμή;” Ενθαρρύνουν τους ανθρώπους σε μια διαρκή υπερέκθεση, στην αποκάλυψη δηλαδή εκτενών λεπτομερειών της προσωπικής τους ζωής. Αρκετοί, “πέφτουν σε αυτή την παγίδα”, δημοσιεύοντας φωτογραφίες, σκέψεις, προβληματισμούς, χωρίς πολλές φορές να αντιλαμβάνονται ότι αποκαλύπτουν περισσότερα από όσα θα έπρεπε. 

 Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που κρύβονται πίσω από όλη αυτή την υπερέκθεση;

1. Πλήξη

Συχνά, η ανάγκη των ανθρώπων να ενημερώσουν τους διαδικτυακούς τους φίλους για οτιδήποτε κάνουν, πηγάζει από την έντονη πλήξη που αισθάνονται. Ψάχνουν απεγνωσμένα διέξοδο από μια ανιαρή ρουτίνα και επιλέγουν να αφιερώσουν το χρόνο τους στη δημοσιοποίηση κάθε λεπτομέρειας της καθημερινότητάς τους. Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα, είναι ότι εκλείπουν από τη ζωή τους όλα εκείνα τα συμβάντα που θα την κάνουν πραγματικά συναρπαστική και ενδιαφέρουσα. Επιλέγουν λοιπόν να κοινοποιήσουν όσα πιστεύουν πως είναι ελκυστικά για το κοινό, είτε αυτό είναι μια φωτογραφία του αγαπημένου τους κατοικίδιου είτε ενός καινούργιου αποκτήματος. 

2. Εγωκεντρισμός

Αρκετοί από αυτούς που εκθέτουν υπερβολικά τη ζωή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διακατέχονται από τη βεβαιότητα πως ό,τι κάνουν είναι άξιο θαυμασμού και θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των άλλων. Πρόκειται για ανθρώπους εγωκεντρικούς, που έχουν πολλές φορές στοιχεία ναρκισσιστικής προσωπικότητας. Άτομα ανασφαλή, με έντονη ανάγκη να δημοσιοποιούν συνεχώς αποσπάσματα της καθημερινής τους ζωής, σε μια προσπάθεια να παραμείνουν στο επίκεντρο. Έτσι, προκειμένου να καλύψουν τα αισθήματα ανεπάρκειας, αποζητούν την επιβεβαίωση, κοινοποιώντας φωτογραφίες ή γεγονότα της ζωής τους, ώστε -όσο παράδοξο και αν ακούγεται- μέσα από τη συγκέντρωση πολλών “like”, να νιώσουν συναισθηματικά πλήρεις. 

3. Χαμηλή Αυτοεκτίμηση

Πρόκειται για μια κατηγορία ανθρώπων που δεν επιλέγουν να κοινοποιήσουν απλά στιγμιότυπα της καθημερινότητάς τους, αλλά μια ζωή γεμάτη συναρπαστικές εμπειρίες, ταξίδια, διασκέδαση και εξόδους με φίλους, ώστε να τονώσουν την εύθραυστη αυτοεκτίμησή τους. Ωστόσο, η ανάγκη να προβάλλουν συνεχώς πόσο όμορφα περνούν και πόσο ευτυχισμένοι είναι, αντανακλά συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης. “Τρέφονται” από το θαυμασμό και την προσοχή των άλλων και χρειάζονται απεγνωσμένα την αποδοχή τους, για να αισθανθούν ότι αξίζουν και είναι σημαντικοί.  

4. Μοναξιά 

Πολλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, επιλέγουν να μοιραστούν πληροφορίες της ζωής τους, στην προσπάθειά τους να πετύχουν μια υποτυπώδη ανθρώπινη επαφή. Ευελπιστούν ότι ένα πολυπόθητο “like” ή ένα σχόλιο σε μια φωτογραφία, θα τους φέρει πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου τους, στη δημιουργία δηλαδή μιας φιλίας, ικανής να “σπάσει τα δεσμά” της μοναξιάς, που έχει καταλάβει τη ζωή τους. Η αδυναμία τους να επιτύχουν ουσιαστικές σχέσεις στον πραγματικό κόσμο, πολλές φορές σχετίζεται είτε με το γεγονός ότι είναι γεωγραφικά αποκομμένοι και επομένως δεν έχουν ανθρώπους στο περιβάλλον τους, είτε με το ότι  δεν έχουν αναπτύξει επαρκείς κοινωνικές δεξιότητες για μια “πρόσωπο με πρόσωπο” επικοινωνία. Έτσι, ο ψηφιακός κόσμος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, λειτουργεί σαν “σανίδα σωτηρίας”. 

5. Φόβος

Μια πολύ συχνή αιτία της ανάγκης των ανθρώπων να ενημερώνουν διαρκώς τους διαδικτυακούς τους φίλους για ό,τι τους συμβαίνει, είναι ο φόβος μήπως “μείνουν στην απ’ έξω”. Βλέποντας τους άλλους να κοινοποιούν φωτογραφίες και στιγμιότυπα της ζωής τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν και εκείνοι το ίδιο, ακολουθώντας τη συμπεριφορά της νόρμας. 

Όπως είναι φυσικό, η συνεχής υπερέκθεση της προσωπικής ζωής στο διαδίκτυο, κρύβει πολλούς κινδύνους. Οι άνθρωποι μοιράζονται καθημερινά τεράστιο όγκο πληροφοριών και εμπιστεύονται την ασφάλεια των προσωπικών τους δεδομένων στις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς να ξέρουν ότι δεν είναι πλήρως προστατευμένοι. Ποιοι είναι λοιπόν οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν;

Οι περισσότεροι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κοινοποιούν φωτογραφίες από το σπίτι τους, το χώρο εργασίας τους, τα μέρη που αγαπούν και επισκέπτονται συχνά, ακόμη και από προσωπικά αποκτήματα, όπως ένα ακριβό ρολόι ή ένα αυτοκίνητο. Αγνοούν όμως ότι οι φωτογραφίες αυτές περιέχουν μεταδεδομένα από τα οποία εύκολα κάποιος μπορεί να βρει το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της τοποθεσίας τους και να τους εντοπίσει. Παράλληλα, φροντίζουν να ενημερώνουν τους διαδικτυακούς τους φίλους για το πού βρίσκονται, τι θα κάνουν αργότερα μέσα στη μέρα τους ή που σκοπεύουν να ταξιδέψουν. Δίνουν λοιπόν άθελά τους, έναν μεγάλο όγκο προσωπικών πληροφοριών, οι οποίες εύκολα μπορούν να παραβιαστούν από επίδοξους εγκληματίες που σκοπεύουν να τους παρακολουθήσουν, να τους ληστέψουν, να τους απαγάγουν ή ακόμη και να κλέψουν την ταυτότητά τους παριστάνοντας τους ίδιους. Επιπλέον, όσο παράδοξο και αν ακούγεται, η υπερέκθεση στα social media, μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες κάποιου να προσληφθεί σε μια μελλοντική δουλειά. Πλέον αρκετοί εργοδότες δίνουν μεγάλη έμφαση στους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης και στο προφίλ που προβάλλει ένας επίδοξος εργαζόμενος. Ζούμε άλλωστε στην εποχή της τεχνολογίας, όπου το να έχει κάποιος καλή φήμη σαν άνθρωπος συνδέεται τόσο από τις πράξεις του στην πραγματική ζωή, όσο και από το πώς φέρεται στον ψηφιακό κόσμο. Τέλος, ίσως ο πιο σημαντικός κίνδυνος της υπερέκθεσης, είναι ότι κάνει τους ανθρώπους ευάλωτους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενθαρρύνουν τους χρήστες να μοιράζονται αυθόρμητα πολλές πληροφορίες, όπως το αγαπημένο τους τραγούδι ή ένα μέρος που λατρεύουν να πηγαίνουν για φαγητό. Σαν αποτέλεσμα, άγνωστοι άνθρωποι μαθαίνουν τις συνήθειές τους και έχουν πλέον πρόσβαση σε πολύ προσωπικά δεδομένα, πράγμα που δε θα συνέβαινε στην πραγματική ζωή, γιατί κανείς δε θα απαντούσε σε μια προσωπική ερώτηση από κάποιον που δε ξέρει. 

Δυστυχώς, η απόλυτη ασφάλεια στο διαδίκτυο είναι αδύνατο να επιτευχθεί, αφού εν τέλει ό,τι δημοσιεύουμε δεν ανήκει σε μας.

Ας δώσουμε προτεραιότητα στην ασφάλειά μας και ας διαφυλάξουμε την προσωπική μας ζωή από τους κινδύνους των social media!

csii.gr