Μπορεί το TikTok να επηρεάσει τη διατροφή μας;

Είναι γνωστό σε όλους μας πλέον πως τα μέσα κοινωνικά δικτύωσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας μας καταναλώνοντας αρκετό ποιοτικό χρόνο σε αυτά. Έχουμε γεμίσει τα κινητά μας με εφαρμογές για δημιουργία, επικοινωνία, ενημέρωση, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζονται ανάγκες για αυτοπροβολή, προσοχή και αποδοχή από τον περίγυρο. Όμως, πόσο απαραίτητη μας είναι αυτή η αποδοχή, διαδικτυακή και μη; Πόσα είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε για να φτιάξουμε αυτή την “τέλεια” εικόνα;

TikTok και πως λειτουργεί

Πολλά κοινωνικά μέσα -με το tiktok να ανεβαίνει δυναμικά- φαίνεται πως επηρεάζουν την κοινή γνώμη σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα, όπως τον ρατσισμό, την ψυχική υγεία και την αντίληψη μας για την “ορθή” εικόνα σώματος. Το tiktok αρχικά αποτελούσε μια εφαρμογή στην οποία αναρτούνταν μικρής διάρκειας βίντεο -από 15 δευτερόλεπτα έως 3 λεπτά- ψυχαγωγικού κυρίως περιεχομένου. Αργότερα, εμφάνισε ενημερωτικό και ακτιβιστικό χαρακτήρα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια πλατφόρμα ελεύθερης έκφρασης και ανταλλαγής απόψεων.

Ο αλγόριθμος του κοινωνικού αυτού μέσου είναι αρκετά έξυπνος, καθώς μέσω των likes που κάνουμε και των αναζητήσεων μας, αντιλαμβάνεται τα αγαπημένα μας θέματα. Δημιουργεί έτσι μια προσωπική και συγκεκριμένη αρχική σελίδα (For You) με ανεξάντλητα βίντεο, χτίζοντας την ανάγκη για αέναο “scroll”. Ωστόσο, κατά διαστήματα αυτοβούλως και τυχαία εντάσσει διαφορετικής θεματολογίας βίντεο στην αρχική μας σελίδα, τα οποία μπορεί να μας τραβήξουν το ενδιαφέρον, εμπλουτίζοντας το προφίλ που έχει για εμάς.

TikTok και διατροφικές διαταραχές

Στην περίπτωση που εμφανιζόταν τυχαία ένα βίντεο για την “σωστή” εικόνα σώματος και το άτομο έμπαινε στη διαδικασία να το ψάξει, γέμιζε το For You του με αντίστοιχα βίντεο προκαλώντας ένα είδος κατακλυσμού, αλλά και εμμονής. Εν γνώσει αυτού, υπήρχε ένα trend στο tiktok  με όνομα pro–ana, δηλαδή υπέρ της ανορεξίας, το οποίο κατακρίθηκε και κατέβηκε σαν περιεχόμενο από την ίδια την εφαρμογή. Αργότερα βέβαια, δημιουργήθηκε το trend anti–pro–ana, το οποίο ήταν κατά της νευρικής ανορεξίας και είχε ως στόχο την ενημέρωση για τη διατροφική διαταραχή.

Η ευαισθητοποίηση των χρηστών γινόταν με την ανάρτηση βίντεο των ατόμων, που έχουν υποστεί νευρική ανορεξία, δείχνοντας τα “σημάδια” τους είτε αυτά ήταν ψυχολογικά, είτε σωματικά. Από τη μία πλευρά, η μόδα αυτή κινητοποιεί τους θεατές των βίντεο να πολεμήσουν και να αντιμετωπίσουν την κατάσταση τους. Από την άλλη, παρατηρήθηκε ένα είδος ανταγωνισμού ανάμεσα στους χρήστες συγκρίνοντας τα τραύματα και τις πληγές που κατάφερε να αφήσει αυτή η διαταραχή στο πέρασμα της. Παρατηρήθηκαν δηλαδή άτομα, τα οποία έμπαιναν στην διαδικασία να χάνουν απότομα κιλά για να καταφέρουν να συγκριθούν και να βγουν νικητές. Έφταναν στο σημείο να προκαλούν αυτοτραυματισμούς και εισαγωγές στα νοσοκομεία, χωρίς να έχουν καταθλιπτικά συμπτώματα, αλλά μόνο για να δηλώσουν και έμπρακτα τα σημάδια και τις ψυχολογικές επιπτώσεις της διαταραχής.

Βλέπουμε πόσο μεγάλη επιρροή μπορούν να έχουν τα κοινωνικά δίκτυα στη ζωή μας, πως διαμορφώνουν και αλλάζουν τον τρόπο σκέψης των χρηστών και κυρίως των εύθραυστων και γεμάτων ανασφάλεια ατόμων. Με αποτέλεσμα να καταλήγουν στην πράξη ακραίων συμπεριφορών χωρίς να έχουν και οι ίδιοι επίγνωση της συμπεριφοράς τους. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε, είναι πως ο έλεγχος της επιρροής που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας, περνάει από το δικό μας χέρι. Όσον αφορά στη νευρική ανορεξία και γενικά τις διατροφικές διαταραχές, αποτελούν ένα δύσκολο βίωμα, που το άτομο με μεγάλο θάρρος, ατομική αλλά και εξωτερική συλλογική ψυχολογική προσπάθεια μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς.

csii.gr