μέχρι σήμερα

ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ 8 Δεκεμβρίου 2021 fonisalaminas

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν και «φωτογράφησαν» ένα νέο αέριο γιγάντιο εξωπλανήτη γύρω από το διπλό αστρικό σύστημα Βήτα Κενταύρου, που είναι ορατό με γυμνά μάτια. Ο εξωπλανήτης είναι περίπου δεκαπλάσιος από τον Δία σε μάζα και κινείται γύρω όχι από ένα αλλά από δύο άστρα, των οποίων η συνδυασμένη μάζα είναι σχεδόν δεκαπλάσια του Ήλιου.

Πρόκειται για το πιο καυτό και πιο μεγάλο σε μάζα αστρικό σύστημα με εξωπλανήτη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Μερικοί αστρονόμοι δεν πίστευαν ότι είναι δυνατό να βρεθούν πλανήτες – και μάλιστα τόσο μεγάλοι – γύρω από τόσο μεγάλα και καυτά άστρα.

This image shows the most massive planet-hosting star pair to date, b Centauri, and its giant planet b Centauri b. This is the first time astronomers have directly observed a planet orbiting a star pair this massive and hot. The star pair, which has a total mass of at least six times that of the Sun, is the bright object in the top left corner of the image, the bright and dark rings around it being optical artefacts. The planet, visible as a bright dot in the lower right of the frame (noted by the arrow), is ten times as massive as Jupiter and orbits the pair at 100 times the distance Jupiter orbits the Sun. The other bright dot in the image (top right) is a background star. By taking different images at different times, astronomers were able to distinguish the planet from the background stars. The image was captured by the SPHERE instrument on ESO’s Very Large Telescope and using a coronagraph, which blocked the light from the massive star system and allowed astronomers to detect the faint planet.

Ο εξωπλανήτης με την ονομασία b Centauri b ή b Centauri (AB)b βρίσκεται σε απόσταση περίπου 325 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κενταύρου. Κινείται σε μεγάλη απόσταση από τα άστρα του διπλού του αστρικού συστήματος, 560 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ήλιου ή 100 φορές την απόσταση Δία-Ήλιου, μια από τις μεγαλύτερες αποστάσεις ανάμεσα σε έναν εξωπλανήτη και στο άστρο του που έχουν ποτέ παρατηρηθεί.

Εκτιμάται επίσης ότι η μάζα του πλανήτη είναι σχεδόν 11 φορές μεγαλύτερη εκείνης του Δία, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους πιο γιγάντιους εξωπλανήτες που έχουν ποτέ βρεθεί, ενώ η ηλικία του άστρου του είναι μόνο 15 εκατομμυρίων ετών και η μάζα του άστρου του τουλάχιστον εξαπλάσια εκείνης του Ήλιου. Το βασικό άστρο του διπλού συστήματος είναι τύπου Β, τουλάχιστον τρεις φορές πιο καυτό από τον Ήλιο, και λόγω της τόσο υψηλής θερμοκρασίας του εκπέμπει μεγάλες ποσότητες υπεριώδους και ακτίνων Χ-ακτινοβολίας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σουηδό αστρονόμο Μάρκους Γιάνσον του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, οι οποίοι παρατήρησαν τον πλανήτη με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature».

Οι αστρονόμοι επεσήμαναν ότι έως τώρα δεν υπήρχαν παρατηρήσεις αέριων εξωπλανητών γύρω από άστρα που έχουν μάζα μεγαλύτερη από τρεις ηλιακές μάζες. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση ο εν λόγω εξωπλανήτης κινείται γύρω από δύο άστρα που έχουν συνδυασμένη μάζα έξι έως δέκα φορές μεγαλύτερη του Ήλιου. Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι είναι δυνατό να υπάρξουν πλανήτες σε τέτοια ακραία αστρικά περιβάλλοντα.

«Είχαμε πάντα μια αντίληψη πολύ επηρεασμένη από το δικό μας ηλιακό σύστημα, όσον αφορά το πώς υποτίθεται ότι μπορεί να μοιάζει ένα σύστημα πλανητών. Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως, η ανακάλυψη πολλών πλανητικών συστημάτων με απρόσμενους και τελείως διαφορετικούς σχηματισμούς μάς έχει οδηγήσει να διευρύνουμε την προηγούμενη ιστορικά στενή άποψή μας. Η νέα ανακάλυψη έρχεται να προσθέσει ένα νέο συναρπαστικό κεφάλαιο σε αυτή την ιστορία, αυτή τη φορά αναφορικά με μεγάλα άστρα», ανέφερε ο Γερμανός αστρονόμος Ματίας Σάμλαντ του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ της Χαϊδελβέργης.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:

https://www.nature.com/articles/s41586-021-04124-8

ΠΔΡ – ΑΠΕ ΜΠΕ