ΧΩΡΙΣ «ΦΩΣΤΗΡΕΣ» ΣΗΜΕΡΑ;

του Ντίνου Σ. Κουμπάτη

Τιμούμε την μνήμη των Τριών Ιεραρχών σήμερα, ήτοι των Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Βασιλείου του Μεγάλου και Γρηγορίου Νανζηαζινού ή Θεολόγου, προστατών τής Ελληνικής Παιδείας και των Ελλήνων μαθητών, όπως θεσμοθετήθηκε το 1911 όταν το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όταν το ανώτατο αυτό ακαδημαϊκό Ίδρυμα απέκτησε τον νέο Οργανισμό του και προσδιόρισε τις επίσημες εορτές του. Ωστόσο, η πρώτη αναφορά και τυπική καθιέρωση, είχε πραγματοποιηθεί κατά το 1841, και συγκεκριμένα στις 9 Αυγούστου αυτού του έτους, όταν σε συνεδρίαση του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου τού εν λόγω Πανεπιστημίου με αφορμή τον θάνατο του καθηγητή τού ιδρύματος Δημήτριου Μαυροκορδάτου, ο οποίος παράλληλα είχε κάνει δωρεά στο Ίδρυμα το σπίτι του, εις μνήμην του πατρός του, και θέλησαν να τον τιμήσουν.

Ο πρώτος εορτασμός-μνημόσυνο πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1842. Το απολυτίκιον (Ήχος α’), το οποίο συνετέθη εις μνήμην τους, ξεκινά με την αφιέρωση «Τούς Τρεῖς Μεγίστους Φωστῆρας τῆς Τρισηλίου Θεότητος…», καθώς και οι τρεις με τις απέραντες και εμβριθείς γνώσεις τους, απετέλεσαν «μνημεία» της ελληνικής ορθόδοξης διανόησης και συνέβαλαν τα μάλλα στη περεταίρω διαμόρφωση του ελληνικού φιλοσοφικού στοχασμού. Αναρωτιόμαστε ευλόγως, ύστερα από τόσους αιώνες μετά την εμφάνισή τους στον κόσμο των ιερών και του πνεύματος, κατά πόσον οι θρησκευτικοί και πνευματικοί ταγοί μας, σήμερα, βρίσκονται ή έστω πλησιάζουν το ύψος τους και κατά πόσον η θρησκευτική και πνευματική μας υπόσταση βαδίζει τοις κείνων ρήμασι…