Οι συνέπειες του online dating στη ζωή μας

Ζούμε σε μια εποχή που το διαδίκτυο έχει κατακλύσει την καθημερινότητά μας. Τα τελευταία δύο χρόνια, μάλιστα, εξαιτίας της πανδημίας η οποία επέβαλε το social distancing, η τεχνολογία βρήκε τρόπο να διεισδύσει ακόμη περισσότερο στη ζωή μας. Η εκπαίδευση, η εργασία, οι αγορές, γίνονται πλέον διαδικτυακά και σε αυτή τη λίστα έρχονται να προστεθούν και οι σχέσεις των ανθρώπων, τόσο οι ρομαντικές όσο και οι φιλικές.

Ήδη πριν την πανδημία κι εδώ και περίπου μία δεκαετία οι εφαρμογές και ιστοσελίδες γνωριμιών είναι εξαιρετικά δημοφιλείς, ενώ συχνά για αυτό το σκοπό χρησιμοποιούνται και τα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως Facebook και Instagram. Τι συνέπειες, ωστόσο, μπορεί να έχει αυτή η απόρριψη των παραδοσιακών τρόπων γνωριμίας και η συνακόλουθη στροφή στο διαδίκτυο;

Καταρχάς, η κυριαρχία του διαδικτύου έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την έκπτωση των κοινωνικών δεξιοτήτων του ατόμου. Με την κοινωνικοποίηση των ανθρώπων να λαμβάνει χώρα διαδικτυακά, είναι προφανές ότι η εκ του σύνεγγες επικοινωνία υφίσταται ανεπανόρθωτο πλήγμα. Αυτό συμβαίνει διότι το άτομο μαθαίνει να προσεγγίζει τους άλλους από την άνεση και την ασφάλεια του σπιτιού του, μέσω του πληκτρολογίου του, με αποτέλεσμα όταν καλείται να προσεγγίσει ανθρώπους από κοντά να αντιμετωπίζει δυσκολίες.

Η διαδικτυακή επικοινωνία διαφέρει σαφώς από τη δια ζώσης, καθώς στην πρώτη περίπτωση πολύ συχνά το άτομο διατηρεί μία ανωνυμία που του επιτρέπει να αισθάνεται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, ειδικότερα εάν γενικά αντιμετωπίζει προβλήματα με την αυτοεικόνα του. Αντίθετα, η “πρόσωπο με πρόσωπο” επικοινωνία καθιστά το άτομο πιο ευάλωτο, καθώς ο φόβος της απόρριψης είναι πολύ πιο έντονος. Είναι τελείως διαφορετικό να μη σου απαντήσουν σε ένα μήνυμα, παρά να σε απορρίψουν κατά πρόσωπο. Όταν συναντάς κάποιον από κοντά μπορείς να καταλάβεις πολύ περισσότερα σχετικά με το πώς αισθάνεται για σένα, καθώς βλέπεις τις εκφράσεις του προσώπου του, οπότε μόνο και μόνο μία αμυδρή έκφραση αποδοκιμασίας ή αδιαφορίας αρκεί για να καταστρέψει την αυτοπεποίθηση και να σε αναγκάσει να αποσυρθείς από την προσπάθεια προσέγγισης. Αυτή, λοιπόν, η έμφυτη δυσκολία που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη επικοινωνία είναι ένας λόγος που τα άτομα στρέφονται στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να επαναπαύονται σε αυτόν τον πιο εύκολο τρόπο γνωριμίας και τελικά να καταλήγουν να μην μπορούν να προσεγγίσουν κάποιον που τους ενδιαφέρει, παρά μόνο online.

Σαφές επακόλουθο της έκπτωσης των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι και η κοινωνική απομόνωση. Μετατρέποντας το διαδίκτυο σε πρωταρχικό δίαυλο επικοινωνίας, είναι φυσικό να μειώνεται σημαντικά τόσο η ποσότητα όσο και η ποιότητα των διαπροσωπικών επαφών, που γίνονται πιο επιφανειακές και ρηχές. Αντί το άτομο να επιδιώκει να βγει έξω και να γνωρίσει κόσμο, κλείνεται ολοένα και περισσότερο στο σπίτι, καταναλώνοντας ατελείωτες ώρες στο διαδίκτυο, είτε στην προσπάθεια εύρεσης συντρόφου, είτε στην επικοινωνία με διαδικτυακό σύντροφο. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα τόσο στη σχέση του ατόμου με κοντινά του πρόσωπα από τα οποία πιθανώς απομακρύνεται εξαιτίας της συνεχούς ενασχόλησής του με το Internet, αλλά και στην επαγγελματική του ζωή. Στις αρνητικές επιπτώσεις έρχεται να προστεθεί και ο κίνδυνος εθισμού που μεγιστοποιείται όταν το άτομο “βυθίζεται” στην εικονική πραγματικότητα.

Ακόμη μία επίδραση του online dating είναι και η αύξηση της αναποφασιστικότητας. Πιο συγκεκριμένα, όταν κανείς μπαίνει στη διαδικασία να αναζητήσει ταίρι διαδικτυακά, ιδιαίτερα μέσω εφαρμογών οι οποίες αυτόματα σε “ματσάρουν” με κάποιον από τους εκατομμύρια χρήστες που τις χρησιμοποιούν, είναι λογικό να αναρωτιέται αν είναι απόλυτα συμβατός με αυτόν τον χρήστη που “ματσαρίστηκε” ή αν θα μπορούσε να αναζητήσει κάποιον καλύτερο. Αυτή η αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και στη σύναψη σύντομων σχέσεων, τις οποίες το άτομο λήγει γρήγορα προκειμένου να προχωρήσει σε μία νέα σχέση με κάποιο άτομο καλύτερο από το προηγούμενο. Βρίσκεται, λοιπόν, σε μία διαρκή αναζήτηση του ιδανικού συντρόφου, η οποία καταναλώνει χρόνο και ενέργεια από τη δημιουργία ουσιαστικών διαπροσωπικών σχέσεων.

Ένα ακόμα στοιχείο που ενέχουν οι διαδικτυακές γνωριμίες είναι και αυτό της επικινδυνότητας. Ερχόμενοι σε επικοινωνία με ανθρώπους που δε γνωρίζουμε την πραγματική, αλλά μόνο τη διαδικτυακή τους ταυτότητα, έχουμε πολύ περισσότερες πιθανότητες να βρεθούμε σε δυσμενή θέση. Οι απάτες catfish είναι καθημερινό φαινόμενο κι ενώ νομίζουμε ότι ξέρουμε με ποιον συνομιλούμε, ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από το εκάστοτε προφίλ, δεν είναι αυτός που τελικά πιστεύουμε. Κινδυνεύουμε, λοιπόν, να πέσουμε θύματα επικίνδυνων ανθρώπων, που στο διαδίκτυο βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να εκφράσουν την όποια διαστροφή τους.

Βέβαια, οι συνέπειες του online dating δεν είναι αμιγώς αρνητικές. Σε κάθε τι μπορεί κανείς να βρει τόσο αρνητικά όσο και θετικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, το online dating μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τα άτομα που πάσχουν από κοινωνικό άγχος, τα οποία αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στις κοινωνικές τους επαφές. Για αυτούς τους ανθρώπους, το online dating είναι ίσως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος γνωριμιών.

csii.gr