Είναι γεγονός ότι ζούμε σε μία πολύ σκληρή εποχή. Μία εποχή όπου οι κακοποιητικές συμπεριφορές, κάθε είδους, θριαμβεύουν. Γυναικοκτονίες, οπαδική βία, σεξουαλική κακοποίηση, revenge porn, επιθέσεις – κάθε μέρα έρχεται στο προσκήνιο και κάτι καινούριο.
Κάπου εκεί, μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό μίσους και κακίας, μπορεί κανείς να εντοπίσει ακόμη ένα είδος κακοποίησης. Ίσως όχι τόσο πρόδηλη και ευδιάκριτη, καθώς τα σημάδια της δεν αποτυπώνονται εύκολα, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τη σωματική κακοποίηση, ωστόσο, το ίδιο βάναυση, ανυπόφορη και ολέθρια για τον ψυχισμό αυτού που τη βιώνει. Και δεν είναι άλλη από τη συναισθηματική κακοποίηση.
Η συναισθηματική κακοποίηση αναφέρεται σε κάθε προσπάθεια ελέγχου και χειραγώγησης ενός ατόμου από ένα άλλο άτομο το οποίο μετέρχεται τα συναισθήματα για να επικρίνει, να ντροπιάσει, να κατηγορήσει και τελικά να επιβληθεί στο άλλο άτομο. Αυτό το είδος κακοποίησης δεν περιλαμβάνει απαραίτητα σωματική βία, ωστόσο, πιθανότατα να ενέχει απειλές βίας. Γενικά, μια σχέση είναι συναισθηματικά κακοποιητική όταν υπάρχει ένα σταθερό μοτίβο συμπεριφορών εκφοβισμού που φθείρουν την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου και υπονομεύουν την ψυχική του υγεία.
Οποιοδήποτε άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου μπορεί να κακοποιήσει ή να βιώσει κακοποίηση. Και η κακοποίηση δε συμβαίνει μόνο στο πλαίσιο των ρομαντικών σχέσεων. Το άτομο που κακοποιεί μπορεί να είναι ο σύζυγός σας ή ο σύντροφός σας, αλλά μπορεί επίσης να είναι ο συνεργάτης, ο γονέας, ο φροντιστής ή ακόμα και το ενήλικο παιδί σας.
Σημάδια που υποδηλώνουν συναισθηματική κακοποίηση:
- Υποτιμητική συμπεριφορά η οποία περιλαμβάνει υβριστικά, προσβλητικά, ή περιφρονητικά σχόλια και χαρακτηρισμούς, φωνές, πατρονάρισμα, δημόσια διαπόμπευση, ντρόπιασμα. Το άτομο έχει την τάση να αποδίδει το παραμικρό σας σφάλμα στην υποτιθέμενη ανεπάρκεια σας, υποτιμά οποιοδήποτε επίτευγμα σας, σας απορρίπτει κάθε φορά που θέλετε να μιλήσετε σοβαρά ή να μοιραστείτε κάτι σημαντικό μαζί του και πολλές φορές τείνει να αποδίδει τη συμπεριφορά του σε “αστείο” και μετά να σας κατηγορεί για έλλειψη χιούμορ.
- Χειραγώγηση μέσω απειλών, συνεχούς παρακολούθησης του πού βρίσκεστε και τι κάνετε, ή κατασκοπεύοντας σας online. Το κακοποιητικό άτομο σας κάνει διαρκώς κήρυγμα, θέλει να λαμβάνει όλες τις αποφάσεις, ακόμη κι αυτές που αφορούν αποκλειστικά σε εσάς, είναι απρόβλεπτο και ξεσπά κάθε φορά που παρεκκλίνετε από τις σαφείς εντολές που σας έχει δώσει, ενώ συχνά προσπαθεί να περιορίσει την πρόσβασή σας τόσο σε υλικούς πόρους όσο και σε κοινωνικά δίκτυα ώστε να σας κάνει να νιώσετε μόνοι και αβοήθητοι χωρίς αυτό.
- Συνεχείς κατηγορίες όπως για παράδειγμα ότι δεν είστε εντάξει στη σχέση σας και επίρριψη όλων των ευθυνών σε εσάς για οτιδήποτε συμβεί. Το άτομο αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί ότι δεν σας φέρεται καλά ή ότι έχει κάνει κάτι λάθος, ενώ σας κατηγορεί για όλα τα προβλήματά του. Επίσης, έχει μη ρεαλιστικές προσδοκίες και περιμένει από εσάς να κάνετε οτιδήποτε σας ζητήσει, όσο παράλογο κι αν είναι αυτό, όπως για παράδειγμα να απομακρυνθείτε από όλους κι από όλα και να αφιερώνετε όλο σας τον χρόνο αποκλειστικά σε αυτό.
- Προσπάθειες απομόνωσης σας και απομάκρυνσής σας από τους φίλους και την οικογένεια σας. Σε μία συναισθηματικά κακοποιητική σχέση, το άλλο άτομο θα καταβαραθρώσει οποιαδήποτε προσπάθεια κοινωνικοποίησης εκ μέρους σας και θα κάνει ό,τι μπορεί για να στρέψει τους άλλους εναντίον σας. Μάλιστα, εάν ζητήσετε στήριξη ή βοήθεια από κάποιον άλλον ή και από το ίδιον ακόμη, θα σας κατηγορήσει για αδυναμία.
Τι μπορείτε να κάνετε αν βρεθείτε σε μία τέτοια σχέση:
- Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας. Να θυμάστε ότι σε κανέναν δεν αξίζει η κακοποίηση, ό,τι και αν έχει πει ή έχει κάνει. Ο μόνος υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος που κακοποιεί.
- Μην προσπαθείτε να αλλάξετε το άλλο άτομο. Μπορεί να θέλετε να βοηθήσετε, αλλά είναι συχνά ακατόρθωτο να αλλάξει η κακοποιητική συμπεριφορά χωρίς τη βοήθεια ειδικού. Μπορείτε να τους ενθαρρύνετε να ζητήσουν βοήθεια, αλλά η επιλογή πρέπει να είναι καθαρά δική τους.
- Δώστε προτεραιότητα στις ανάγκες σας. Η φροντίδα των σωματικών και συναισθηματικών αναγκών σας μπορεί να σας βοηθήσει να θέσετε όρια, να αναζητήσετε υποστήριξη και να τερματίσετε την κακοποιητική σχέση.
- Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Μπορεί να αισθάνεστε άβολα να ανοιχτείτε για αυτό που έχετε βιώσει, αλλά η επαφή με αγαπημένα πρόσωπα αποδεικνύεται εξαιρετικά σημαντική.
- Αναζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού. Ακόμη και αν καταφέρετε να ξεφύγετε από μια κακοποιητική σχέση, τα σημάδια της κακοποιητικής συμπεριφοράς είναι ανεξίτηλα. Ένας ειδικός ψυχικής υγείας θα σας βοηθήσει να επουλώσετε τις πληγές του παρελθόντος και να μάθετε να χτίζετε υγιείς σχέσεις, πρωτίστως με τον εαυτό σας και μετά με τους άλλους.
csii.gr
