Παιδικά παραμύθια | Πως επηρεάζουν τη συμπεριφορά των παιδιών και ποια κοινωνικά στερεότυπα προωθούν

Στους περισσότερους από εμάς όταν ήμασταν μικροί, μας άρεσε να μας διαβάζουν παραμύθια, να χαζεύουμε τις εικόνες και να πλάθουμε ιστορίες με τη φαντασία μας. Η ανάγνωση παραμυθιών μας συντρόφευε πριν από τον ύπνο, μας χαλάρωνε μετά από μία κουραστική ημέρα και μας έφερνε πιο κοντά με τον αναγνώστη. Τα παραμύθια εξ’ ανέκαθεν αποτελούσαν μέσο ψυχαγωγίας των μικρών παιδιών και τρόπο εκμάθησης ανάγνωσης και αναγνώρισης εικόνων. Η πλειοψηφία όμως των γνωστών ιστοριών (π.χ. Σταχτοπούτα, Χιονάτη κι άλλα) ,είναι γραμμένες αρκετά χρόνια πριν και δεν ανταποκρίνονται στις αντιλήψεις του σήμερα.

Το καίρια ερωτήματα που προκύπτουν είναι κατά πόσο τα παραμύθια επηρεάζουν αρνητικά τη συμπεριφορά των παιδιών και ποια κοινωνικά στερεότυπα προωθούν. Θα λέγαμε λοιπόν ότι μέσα από τα παραμύθια τα παιδιά γαλουχούνται σε ένα μη ρεαλιστικό κόσμο. Οι ιστορίες αυτές είναι ‘ιδανικά’ πλασμένες, όπου πάντα έρχεται το ΄ζήσαμε εμείς καλά κι όλοι καλύτερα’. Παιδιά που έχουν επηρεαστεί από αυτές τις ιστορίες, ανακαλύπτουν –θέλοντας ή μη- πολύ σύντομα ότι ο κόσμος δε μοιάζει και πολύ με αυτό που νόμιζαν. Έτσι, απογοητεύονται, και τα πρότυπα που είχαν δημιουργηθεί καταρρέουν, δημιουργώντας στο άτομο ανασφάλεια για το τι τελικά είναι αληθές.

Παράλληλα, αξίζει να δώσουμε προσοχή στο πως παρουσιάζεται η σχέση των 2 φύλων. Ως επί των πλείστων, στα παραμύθια έχουμε κοπέλες που το μόνο που θα τις βγάλει από τις κακουχίες είναι ο γάμος με ένα πρίγκηπα. Τέτοιες απόψεις ήταν βαθιά ριζωμένες τότε και τις αποτύπωναν σε ιστορίες. Αν προσέξουμε πιο βαθιά, η γυναικεία φιγούρα παρουσιάζεται ως ταλαιπωρημένη, νοικοκυρά πριν γνωρίσει τον πρίγκηπα και μετά όλα αλλάζουν. Έτσι δημιουργούνται λανθασμένες απόψεις, όπως ότι η γυναίκα πρέπει να βρει τον πρίγκηπα της, οι γυναίκες είναι αδύναμες χωρίς άνδρα δίπλα τους κι ότι οι γυναίκες κάνουν τις δουλειές στο σπίτι. Ακόμη, παρατηρείται ότι στα παλιότερα παραμύθια, οι πρωταγωνιστές είναι λευκές φιγούρες, καλλιεργώντας με αυτό τον τρόπο την νοοτροπία της λευκής υπεροχής καθώς δεν εμφανίζονται έγχρωμοι πρίγκιπες παρά μόνο ως υπηρέτες. Συμπερασματικά, τα παλιά κλασσικά παραμύθια, έχουν τη δύναμη να εμφυσήσουν κοινωνικά στερεότυπα μια άλλης εποχής στα παιδιά, προωθώντας λανθασμένες αντιλήψεις και  να τα αποπροσανατολίσουν από τον πραγματικό κόσμο.

csii.gr