Εποχική κατάθλιψη

Η μετάβαση από το ηλιόλουστο καλοκαίρι στο χειμώνα είναι μια περίοδος αλλαγής για όλους. Ο κρύος καιρός, η έλλειψη ηλίου και οι βροχές προκαλούν σε ορισμένους ανθρώπους ένα αίσθημα κόπωσης, αδιαθεσία και γενικότερα παρατηρείται μια μείωση της παραγωγικότητας τους. Σε λίγες μάλιστα περιπτώσεις αυτό το συναίσθημα είναι τόσο έντονο που πλέον μιλάμε για την εποχική κατάθλιψη (SAD), ένα φαινόμενο που παρατηρείται κυρίως τους σκοτεινούς μήνες του χρόνου με πιο έντονο το διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου και Ιανουαρίου.

Η εποχική κατάθλιψή δεν αποτελεί κάτι διαφορετικό από τις άλλες μορφές κατάθλιψης, άλλα διακρίνεται γιατί τα καταθλιπτικά επεισόδια έχουν σαφή σχέση με συγκεκριμένες εποχές του έτους. Πέραν των κλασσικών συμπτωμάτων της κατάθλιψης, στην εποχική κατάθλιψη διακρίνουμε:

• Έντονο αίσθημα κόπωσης που δεν μειώνεται με την αύξησή του ύπνου, μάλιστα τα άτομα που πάσχουν από τη διαταραχή κοιμούνται πολλές ώρες κατά τη διάρκεια των καταθλιπτικών τους επεισοδίων.
• Επιθυμία κατανάλωσης υδατανθράκων και ιδιαίτερα ζάχαρης λόγω αναζήτησης ενέργειας με αποτέλεσμα την ανεπιθύμητη αύξηση του βάρους.
• Πολλά άτομα παρουσιάζουν μια αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού τους, με αποτέλεσμα να προσβάλλονται ευκολότερα από διάφορες ιώσεις, φλεγμονές η άλλες ασθένειες.
• Αίσθημα απελπισίας, ενοχής και αναξιότητας.
• Μειωμένη σεξουαλική ορμή.  

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κάποια κοινή αιτιολογία για το φαινόμενο της εποχικής κατάθλιψης, ωστόσο έχουν δοθεί κατά καιρούς διάφορες εξηγήσεις.

Αρχικά, πολλοί ερευνητές μιλούν για την επίδραση της μελατονίνης, της ορμόνης η οποία παράγεται κατά τη διάρκεια του ύπνου αλλά και όταν βρισκόμαστε σε σκοτεινά μέρη. Η παραγωγή της διακόπτεται όταν μια μεγάλη ποσότητα φωτός φτάνει στο μυαλό μας διαμέσου των ματιών. Το σώμα μας χρησιμοποιεί το ηλιακό φως για να χρονομετρήσει διάφορες σημαντικές λειτουργίες, όπως όταν ξυπνάμε, επομένως τα χαμηλότερα επίπεδα φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να διαταράξουν το ρολόι του σώματός και να οδηγήσουν σε συμπτώματα εποχικής κατάθλιψης.

Μια άλλη εξήγησή μιλάει για μείωση της ποσότητας της σεροτονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει την διάθεση μας. Η έλλειψη φωτός μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της. Είναι επίσης πιθανό κάποιοι άνθρωποι να είναι πιο επιρρεπής στην ανάπτυξη συμπτωμάτων εποχικής κατάθλιψης λόγω κληρονομικότητας.

Με βάση τις ισχύουσες απόψεις για τις αιτίες που πυροδοτούν την εποχική κατάθλιψη, βήματα που θα μπορούσαν να γίνουν σε πρώτο επίπεδο  είναι τα εξής:

• Συχνές έξοδοι και βόλτες στη φύση ώστε να βρίσκεστε σε άμεση επαφή με το ηλιακό φως. Αποφυγή γυαλιών ηλίου, γιατί διαμέσου των ματιών μας αποκομίζουμε σε μεγάλο βαθμό τα οφέλη του φωτός.
• Συχνή σωματική άσκηση, καθώς αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης.
• Αποφυγή του αλκοόλ , γιατί εντείνει τα καταθλιπτικά αισθήματα.
• Οργάνωση της ζωής με τρόπο που να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν το στρες και προωθούνται συνήθειες και δράσεις που προκαλούν ευχάριστα συναισθήματα.
• Ισορροπημένη διατροφή

Βέβαια σε κάθε περίπτωση όταν αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τα συμπτώματα και η κατάθλιψή μας έχει καταβάλει επηρεάζοντας τη λειτουργία της ζωής μας, είναι καλό να απευθυνθούμε σε έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας και μέσω της ψυχοθεραπείας να δουλέψουμε το πρόβλημα μας.

csii.gr