Gaming disorder, η “μοντέρνα” ψυχική ασθένεια

Η τεχνολογία συνιστά πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της εποχής μας. Η κοινωνική απομόνωση, η εξάρτηση από το διαδίκτυο και το άγχος αποχώρησης κινητού είναι λέξεις που αρχίζουν να ακούγονται συχνότερα. Τελευταία οι νέοι αφιερώνουν ολοένα και περισσότερο τον ελεύθερο τους χρόνο σε μια οθόνη, και συγκεκριμένα στα βιντεοπαιχνίδια, με αποτέλεσμα η αρχική διασκεδαστική σχέση μεταξύ βιντεοπαιχνιδιών και νέων να γίνεται ενίοτε και παθολογική.

Είναι δυνατόν η υπερβολική ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια να οδηγήσει σε ψυχική ασθένεια; 

Κι όμως, στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, τα κράτη-μέλη αναγνώρισαν επίσημα τον εθισμό στα παιχνίδια ως σύγχρονη ασθένεια. Αργότερα το 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ταξινόμησε την διαταραχή παιχνιδιών στο ICD-11 (Διεθνή Ταξινόμηση Νόσων). Το ICD-11 είναι μια λίστα ασθενειών και ιατρικών καταστάσεων που χρησιμοποιείται από επαγγελματίες υγείας για να κάνουν διαγνώσεις και θεραπευτικά πλάνα.

Για την διάγνωση της διαταραχής, το μοτίβο της συμπεριφοράς θα πρέπει να είναι αρκετά σοβαρό ώστε να έχει σημαντική έκπτωση στους προσωπικούς, οικογενειακούς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματικούς ή και σε άλλους σημαντικούς τομείς και θα πρέπει να είναι εμφανής για τουλάχιστον 12 μήνες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΠΟΥ, ένα άτομο που έχει “gaming disorder” θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά με τουλάχιστον συνολική διάρκεια 12 μήνες:

• Έλλειψη ελέγχου στην ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια
• Τοποθέτηση των βιντεοπαιχνιδιών ως προτεραιότητα έναντι άλλων ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων
• Συνέχιση ενασχόλησης με τα βιντεοπαιχνίδια παρά τις αρνητικές επιπτώσεις τους.

Ο εθισμός στα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές της διάθεσης όπως:

• Αγχώδεις διαταραχές
• Κατάθλιψη
• Στρες

 Ωστόσο, η συμπερίληψη του “gaming disorder” στο ΠΟΥ ως ψυχική ασθένεια, διχάζει την επιστημονική κοινότητα για τον αν θα πρέπει να χαρακτηρίζεται πράγματι ως ασθένεια κι όχι ως απλώς εθισμός. Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση ορίζει τον εθισμό ως “μια εγκεφαλική νόσο που εκδηλώνεται με καταναγκαστική χρήση ουσιών παρά τις επιβλαβείς συνέπειες”. Ο ορισμός αυτός αποκλείει το gaming ως ψυχική ασθένεια, με αποτέλεσμα να θεωρείται από πολλούς ως απλή συνήθεια, παρά ως μια διαταραχή.

Την απάντηση για την ανάδειξη της διαταραχής παιχνιδιών ως σημαντικής ψυχικής ασθένειας την κάνει ο Νικόλας Καρδάρας, αρθρογράφος του βιβλίου “Glow Kids: How Screen Addiction Is Hijacking Our Kids”. Ο ίδιος τονίζει ότι υπάρχουν μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου από τις επιπτώσεις της εξαρτημένης ενασχόλησης στην οθόνη και ότι έχει ασχοληθεί με πολλές περιπτώσεις εφήβων που ήταν τόσο δεμένοι με τα βιντεοπαιχνίδια ώστε να μην σηκώνονται να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα.

“Ως κοινωνία ασχολούμαστε διαρκώς με την τεχνολογία, οπότε κάποιοι δεν θέλουμε να ακούμε αλήθειες που μας λένε ότι ο “αυτοκράτορας” δεν έχει ρούχα και ότι οι συσκευές που όλοι έχουμε ερωτευτεί μπορεί να είναι το πρόβλημα”.

Θα πρέπει όλοι μας να ανησυχούμε αν ασχολούμαστε διαρκώς με τα βιντεοπαιχνίδια ότι πάσχουμε από κάποια ψυχική ασθένεια;

Έρευνες δηλώνουν ότι το “gaming disorder” επηρεάζει μόνο ένα μικρό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού που ασχολείται με παιχνίδια στο διαδίκτυο ή βιντεοπαιχνίδια. Ωστόσο άτομα που έχουν συχνή ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τον χρόνο που σπαταλούν μπροστά στην οθόνη, ειδικότερα όταν έχουν αποκλείσει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Επίσης τα άτομα θα πρέπει να έχουν το νου τους για οποιεσδήποτε διαφορές συμβαίνουν στην σωματική και ψυχική τους υγεία αλλά και στην κοινωνική τους λειτουργικότητα.

Υπάρχουν τρόποι θεραπείας για την διαταραχή βιντεοπαιχνιδιών;

 Για την αντιμετώπιση της διαταραχής βιντεοπαιχνιδιού προτείνονται συνδυαστικοί μέθοδοι θεραπείας/τρόποι αντιμετώπισης, μερικοί από αυτούς είναι:

• Ατομική, οικογενειακή συμβουλευτική: Ένας τρόπος ψυχοεκπαίδευσης, ώστε το άτομο να ενημερωθεί σχετικά με τις ψυχικές επιπτώσεις που έχουν τα βιντεοπαιχνίδια.
• Γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία: Τα άτομα μέσα από την θεραπεία μπορούν να αλλάξουν τις σκέψεις σχετικά με το παιχνίδι άρα και και την συμπεριφορά τους.
• Ενδοπροσωπική θεραπεία: Η θεραπεία αυτή βοηθά τα άτομα να ανακαλύψουν τον εαυτό τους, να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους και την συναισθηματική τους νοημοσύνη.
• Παρέμβαση της οικογένειας: Οι γονείς να θέτουν όρια στον χρόνο ενασχόλησης των παιδιών με τα βιντεοπαιχνίδια και να τα προωθούν να ασχολούνται και με άλλες δραστηριότητες.

csii.gr