Το υψηλό κόστος της διαδικτυακής ζωής

Το να είσαι στο διαδίκτυο σημαίνει να είσαι συνεχώς εκτεθειμένος. Παρόλο που πλέον μπορεί να έχει γίνει η νέα πραγματικότητα, δεν έχουμε ξαναεκτεθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό. Δημοσιεύουμε καθημερινά στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, διάφοροι χρήστες ακόμη και άγνωστοι μπορούν να εκφέρουν τη γνώμη τους με τη μορφή σχολίων στις αναρτήσεις μας. Λαμβάνουμε συνεχώς ειδοποιήσεις και μηνύματα. Μπορεί καμιά φορά να σου φαίνεται ότι είσαι υπό συνεχή παρακολούθηση. 

Είναι πολύ σημαντικές οι ψυχολογικές επιδράσεις του να παρακολουθείσαι από τόσους ανθρώπους. Φυσικά αυτή η δυνατότητα διαπροσωπικής επικοινωνίας έχει και πλεονεκτήματα. Η διαδικτυακή επικοινωνία αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντική ειδικά στις δύσκολες μέρες της καραντίνας. 

Σύμφωνα με ειδικούς, υπάρχει και ένας αριθμός μειονεκτημάτων, που δρουν σε μια μακροχρόνια βάση και είναι πιο περίπλοκα. Η υψηλή χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης είναι σύμφωνα με έρευνες συνδεδεμένη με συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης. Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που συνδέουν τις συμπεριφορές των χρηστών στο διαδίκτυο με την ψυχική τους υγεία. Επιπρόσθετα, αρκετοί ψυχολόγοι πιστεύουν πως χρήστες μπορεί να αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες που είναι μεν διαδεδομένες αλλά όχι πάντα προφανείς. 

Η δυνατότητα να λειτουργούμε χωρίς κάποια παρέμβαση είναι ένα πλεονέκτημα της ιδιωτικότητας. Όταν δημοσιεύουμε περιεχόμενο, αρκετοί άγνωστοι θα το δουν, θα κάνουν like, θα σχολιάσουν μπορεί και να το κοινοποιήσουν. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε ποτέ σίγουροι για το ποια θα είναι αντίδραση των άλλων, όταν δημοσιεύουμε κάτι και όταν ουσιαστικά αποκαλύπτουμε ένα μέρος του εαυτού μας. 

Η μόνη χρήσιμη πληροφορία που λαμβάνει κανείς αφού κάνει μια δημοσίευση είναι τα likes και τα σχόλια από άλλους χρήστες. Αυτό ωστόσο δεν αντικατοπτρίζει με ακρίβεια το πως οι άλλοι νιώθουν για τη φωτογραφία ή δημοσίευση μας. Δημιουργούμε τη ταυτότητα μας μέσα από το πως θέλουμε οι άλλοι να μας βλέπουν, σύμφωνα με την Anna Lembke, καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο του Stanford.  Είναι αξιοσημείωτο ότι μεγάλο μέρος αυτής της ταυτότητας σχηματίζεται τώρα διαδικτυακά. 

Μόλις ανεβάζεις κάτι στο διαδίκτυο περιμένεις με αγωνία για μια απάντηση ή αντίδραση. Ακόμη και αυτή η αναμονή αποτελεί μια κατάσταση υπερδιέγερσης. Πότε θα απαντήσουν; Τι θα απαντήσουν; Πως θα αντιδράσουν; Τις απαντήσεις και τις αντιδράσεις δε τις βλέπουμε μόνο εμείς όμως. Μπορεί να είναι και θετικές και αρνητικές. Στη τελευταία περίπτωση, δημιουργούνται στο άτομο “ενδημικά” συναισθήματα ενοχής και αυτομίσους που επικρατούν στη κοινωνία. Είμαστε κοινωνικά όντα και η σκέψη μας έχει αναπτυχθεί έτσι ώστε να δημιουργούμε ομάδες, να επικοινωνούμε μεταξύ μας και να συνεργαζόμαστε. 

Δεν έχουμε εξελιχθεί όμως σε τέτοιο στάδιο ώστε να εκθέτουμε τακτικά τον εαυτό μας στην κριτική όλου του κόσμου. Ο καθένας φυσικά έχει διαφορετικά όρια, αλλά δεν παύει να ισχύει το γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι συχνά νιώθουν καταβεβλημένοι από αυτή την έκθεση. Εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, το χρόνιο στρες από το διαδίκτυο μπορεί να διεισδύσει στα πάντα. Όλοι χρειάζονται σε κάποιο βαθμό ιδιωτικότητα, αλλά συχνά δε τη δίνουμε στον εαυτό μας και ανταγωνιζόμαστε αόρατους εχθρούς.

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας, περιορίζοντας τις ειδοποιήσεις από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και τον χρόνο που ξοδεύετε σε αυτές τις πλατφόρμες. Για να μην μπούμε στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουμε το κινητό, θα μπορούσαμε να το αφήσουμε σε κάποιο άλλο δωμάτιο, να το απενεργοποιήσουμε ή να κάνουμε κάποια άλλη παραγωγική  δραστηριότητα. 

csii.gr