Μήπως «οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο» δεν είναι τόσο ευτυχισμένοι;
ΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣΜΟΣΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ 13 Απριλίου 2024 fonisalaminas
Ο πρώτος Φινλανδός που γνώρισα στη ζωή μου ήταν ο Αλέκος Αλεξανδράκης, όταν (νομίζω ότι ήταν το 1976) ενσάρκωνε στην τηλεόραση της ΕΡΤ, τον Φινλανδό ήρωα του Μ. Καραγάτση, Βασίλη Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν.
Ο Φινλανδός ίλαρχος της Λευκής Φρουράς του τσάρου, φθάνει στον Πειραιά στις αρχές της δεκαετία του ’20 μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917. Είναι ένας καλοφτιαγμένος τυχοδιώχτης, αριστοκράτης και δολοφόνος με καταγωγή από το Τάμερφορς της Φινλανδίας, όπου η οικογένεια έχει ένα σκοτεινό πύργο. Το σκοτάδι στο Τάμερφορς, βιομηχανικό κέντρο της Φινλανδίας, επισημαίνεται στο μυθιστόρημα του Καραγάτση. Όπως και οι χειμώνες και το κρύο που, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, διαρκούν πολύ και βασανίζουν τους ήρωες. Από τις λίμνες και τα σκοτεινά δάση της πατρίδας του, ο ήρωας του Καραγάτση φθάνει στον Πειραιά και θαμπώνεται από το ελληνικό φως και τη λάμψη της θάλασσας.
Η Φινλανδία παρέμενε μια σκοτεινή χώρα για μένα, ώσπου ένας ξάδερφος του πατέρα μου μάς έφερε «νύφη» μια Φινλανδή, τη Λένα. Καλόκαρδη, όμορφη με καθαρό πρόσωπο και μπλε μάτια που συνεχώς χαμογελούν, «άνοιξε» λίγο το σκοτάδι που στη φαντασία μου περιέβαλλε τη μακρινή Φινλανδία.
Πέρυσι γνώρισα στο Άμστερνταμ τον Ματίας. Έναν φιλόδοξο νέο Φινλανδό, που κέρδιζε τεράστια ποσά από τις πωλήσεις και κυνηγούσε μανιωδώς την επιτυχία, που τη μετρούσε σε ακριβά εστιατόρια. Όταν τον ρώτησα γιατί δεν ζει στην πατρίδα του που είναι η πιο ευτυχισμένη χώρα του κόσμου, μου έδωσε μια απάντηση του τύπου: «είναι περίπλοκο». Πάντως δεν μου φάνηκε και πολύ ευτυχισμένος.
Σύμφωνα με την Εκθεση για την Παγκόσμια Ευτυχία, η Φινλανδία βρίσκεται στην κορυφή των πιο ευτυχισμένων χωρών, για επτά συνεχή χρόνια.
Πόσο αληθινές μπορεί να είναι οι παγκόσμιες κατατάξεις
Από το 2005, η Gallup World Poll διερευνά τη μέτρηση της ευτυχίας στον πλανήτη, την ώρα που όλο και περισσότερες κυβερνήσεις δηλώνουν ότι δίνουν προτεραιότητα στην ευημερία των πολιτών τους.
Παρόλο που όλα αυτά μου φαίνονται υπερβολικά και χωρίς πραγματική βάση στους ανθρώπους -πολίτες, είναι καλό να ξέρουμε τη διαδικασία.
Η παγκόσμια κατάταξη βασίζεται στην σκάλα του Cantril (Cantril ladder) και σε ένα απλό ερώτημα: Σε ποιο σκαλοπάτι της σκάλας αισθάνεστε ότι βρίσκεστε αυτή τη στιγμή;
Φανταστείτε μια σκάλα με σκαλοπάτια αριθμημένα από το ένα στο κάτω μέρος έως το δέκα στην κορυφή. Η κορυφή της σκάλας αντιπροσωπεύει την καλύτερη δυνατή ζωή για κάποιον και το κάτω μέρος της σκάλας αντιπροσωπεύει τη χειρότερη.
Ομάδα Βρετανών ερευνητών πάντως, λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της κατάταξης, άρχισε να ψάχνει τι αντιπροσωπεύουν τα σκαλοπάτια του Cantril για τους ανθρώπους και ποιες παράμετροι πρέπει να διευκρινιστούν. Είναι η αγάπη, τα χρήματα, η οικογένεια ή κάτι άλλο;
Ρωτήθηκαν 1.600 ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο με διάφορες παραλλαγές της βασικής ερώτησης. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Scientific Reports, χρειάζονται περισσότερες ερωτήσεις για να αποσαφηνισθεί τι εννοούν οι άνθρωποι με τον όρο ευτυχία. Οι ερευνητές θεωρούν επίσης ότι υπάρχει κίνδυνος η κατάταξη όπου η Φιλανδία είναι πρωταθλήτρια να βασίζεται σε μια στενή -προσανατολισμένη στον πλούτο και τη δύναμη- μορφή ευτυχίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Φινλανδοί είναι δυστυχισμένοι, λέει η έρευνα, αλλά το είδος της ευτυχίας στο οποίο υπερέχουν μάλλον είναι επικεντρωμένο στην εξουσία και τον πλούτο και όχι στην προσωπική ζωή. Επίσης, πολλές έρευνες έχουν δείξει πως η κλίμακα Cantril Ladder επικεντρώνεται στα επίπεδα εισοδήματος και την κοινωνική θέση των ανθρώπων σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι άλλες μετρήσεις ευημερίας.
«Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο» δεν είναι τόσο ευτυχισμένοι
Άρθρο των New York Times στο οποίο Φινλανδοί σχολιάζουν την κατάταξη της χώρας τους ως την πιο ευτυχισμένη στον κόσμο, μάλλον δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ευτυχείς. Στο ίδιο άρθρο αναφέρουν ότι η κατάταξη τούς «δημιουργεί μια πίεση να νιώθουν ευτυχισμένοι ενώ δεν είναι».
Οπωσδήποτε κάποια χαρακτηριστικά παρουσιάζουν ενδιαφέρον ως προς το πώς αντιλαμβάνονται τη ζωή: θεωρούν οικονομική επιτυχία την ικανότητα να εντοπίζουν και να ικανοποιούν τις βασικές τους ανάγκες, αναγνωρίζουν ότι υπάρχει υψηλή ποιότητα ζωής– η οποία οφείλεται στο σύστημα Κοινωνικής Πρόνοιας. Ωστόσο, κάποιοι λένε ότι φοβούνται να εκφράσουν την παραμικρή δυσαρέσκεια επειδή «ξέρουν ότι ζουν πολύ καλύτερα από τους άλλους ανθρώπους, ιδίως από εκείνους στις μη σκανδιναβικές χώρες».
Ο φινλανδικός τρόπος ζωής συνοψίζεται στο “sisu”, ένα χαρακτηριστικό που αποτελεί μέρος του εθνικού τους χαρακτήρα. Η λέξη μεταφράζεται κατά προσέγγιση ως «βλοσυρή αποφασιστικότητα απέναντι στις δυσκολίες», όπως οι δύσκολοι χειμώνες της χώρας. Ένας Φινλανδός αναμένεται να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες χωρίς να παραπονιέται.
«Παλιά, όταν δεν ήταν τόσο εύκολο να επιβιώσεις τον χειμώνα, οι άνθρωποι έπρεπε να αγωνιστούν για να επιβιώσουν. Και στη συνέχεια αυτό πέρασε από γενιά σε γενιά. Οι γονείς μας ήταν έτσι. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας ήταν έτσι. Σκληροί και δεν ανησυχούσαν για τα πάντα. Απλά ζούσαν τη ζωή, χωρίς να κλαψουρίζουν».
Οι Φινλανδοί παραμένουν από τους βαρύτερους πότες στον κόσμο. Παρουσιάζουν επίσης τα μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης νέων στην Ευρώπη. Παράλληλα 1 στις 3 γυναίκες στη Φινλανδία βιώνει βία από τον σύντροφό της.
ertnews.gr