Εγκλωβισμένοι στο ακριβό «πλαστικό χρήμα»
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣΜΟΣ 25 Μαΐου 2024 fonisalaminas
Δέκα χρόνια, περίπου, μετά την έναρξη της αλματώδους διάδοσης των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών στη χώρα μας, φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί στη χρήση του «πλαστικού χρήματος», μένοντας πίσω στις σύγχρονες τάσεις των ηλεκτρονικών πληρωμών. Πρόκειται για τις άμεσες πληρωμές (instant payments), που δεν είναι παρά ένας τρόπος πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό (Account to Account – A2A), μια τάση που διαδίδεται ταχύτατα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσμο, καθώς είναι φθηνότερος και επίσης ευρωπαϊκός.
Αυτή τη νέα τάση επιδιώκει να προωθήσει η συνένωση των τριών συστημάτων άμεσων πληρωμών, όπως το ελληνικό IRIS, που δρομολογούν από κοινού τρεις μεσογειακές χώρες, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να μεταφέρουν χρήματα χωρίς κόστος, επεκτείνοντας σε διασυνοριακό επίπεδο τη δυνατότητα των άμεσων πληρωμών. Με τον τρόπο αυτό, όπως σήμερα ένας Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να ταξιδέψει στην Ευρώπη και να χρησιμοποιήσει την κάρτα SIM του κινητού του για να διασυνδεθεί με τις άλλες εταιρείες τηλεφωνίας, έτσι θα μπορεί και να κάνει χρήση της διαλειτουργικότητας των αντίστοιχων συστημάτων που προωθούν οι τρεις μεσογειακές χώρες και να κάνει ηλεκτρονικές πληρωμές.
Μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο συνέδριο Payments 360, που διοργάνωσε η ΔΙΑΣ, ο διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης του SIBS (του πορτογαλικού ΔΙΑ) Λουίς Σεκέιρα απηύθυνε στην Ελλάδα «ανοιχτή πρόσκληση» για να συμμετάσχει σε αυτή την πρωτοβουλία, προοπτική που θα ανοίξει νέες δυνατότητες για τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ των επισκεπτών από τις τέσσερις μεσογειακές χώρες, που αποτελούν και τουριστικούς προορισμούς.
Η κοινή πρωτοβουλία της Ισπανίας με το Bizum, της Πορτογαλίας με το MB Way και της Ιταλίας με το Bancomat (πρόκειται για τα αντίστοιχα IRIS αυτών των χωρών) ονομάζεται Europa Project και όπως εξήγησε ο κ. Σεκέιρα, οι τρεις εθνικές λύσεις «εκπροσωπούν περισσότερους από 50 εκατ. χρήστες, 180 τράπεζες και 1,5 δισ. συναλλαγές». Σε πρώτη φάση, σκοπός του Europa Project είναι να αναπτύξει μια λύση μεταξύ φυσικών προσώπων (person to person – P2P) έως το τέλος του 2024, για να ακολουθήσουν αυτές των e-commerce και της παρουσίας στο σημείο πώλησης, δηλαδή το POS. Η πρωτοβουλία βασίζεται στην περιαγωγή των πληρωμών (payment roaming) και αποτελεί μια προσπάθεια καθιέρωσης των άμεσων πληρωμών ως κυρίαρχου μέσου για τη μεταφορά χρημάτων, αλλά και ως βασικού εργαλείου συναλλαγών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και το φυσικό σημείο προκειμένου να αναχαιτιστεί η κυριαρχία των πιστωτικών και των χρεωστικών καρτών.
Κύπρος
Μια αντίστοιχη πρωτοβουλία διαλειτουργικότητας αποτελεί η διασύνδεση του IRIS με τις κυπριακές τράπεζες, οι οποίες βλέποντας τις πληρωμές να διοχετεύονται μέσω Revolut και να χάνουν τη σχετική αγορά, προωθούν την καθιέρωση των άμεσων πληρωμών και τη διασύνδεσή τους έως το 2025 με το ελληνικό brand, που κερδίζει έδαφος σε αναγνωρισιμότητα.
Συνοψίζοντας τον ευρωπαϊκό στόχο για τις άμεσες πληρωμές, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Κινητών Πληρωμών (European Mobile Payment Systems Association, EMPSA) Κρίστιαν Πίρκνερ περιέγραψε σε δηλώσεις του τον Eνιαίο Χώρο Πληρωμών (Single Euro Payments Area – SEPA) ως «τη βασική υποδομή στην οποία καταναλωτές, επιχειρήσεις και δημόσιοι οργανισμοί μπορούν να διενεργούν και να δέχονται εγχώριες και διασυνοριακές ηλεκτρονικές πληρωμές».
Με αργούς ρυθμούς προχωράει η εφαρμογή του ΙRIS
Οι άμεσες πληρωμές διαδίδονται ταχύτατα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσμο. Οπως επισήμανε ο εμπορικός διευθυντής – επικεφαλής Επιχειρηματικής και Εταιρικής Ανάπτυξης της Unzer, Παναγιώτης Κριάρης, μιλώντας στο συνέδριο Payments 360, σήμερα αντιπροσωπεύουν μία στις πέντε συνολικά πληρωμές διεθνώς και το μερίδιό τους έως το 2028 προβλέπεται ότι θα φτάσει το 27%. Κυρίαρχες αγορές παγκοσμίως είναι η Ινδία, η Βραζιλία και ακολούθως η Ασία, αλλά όπως σημειώνεται στην έκθεση The Global Payments Report 2024, παρά το γεγονός ότι οι έμποροι προτιμούν το χαμηλότερο κόστος που έχουν οι πληρωμές A2A, αυτές έχουν προς το παρόν λιγότερη επιτυχία σε αγορές κορεσμένες με κάρτες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.
Οι άμεσες πληρωμές προσφέρονται συνήθως δωρεάν, ανέφερε στην τοποθέτησή του στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος του European Automated Clearing House Association (EACHA) Χοσέ-Λουίς Λανγκά, γεγονός που προκαλεί «πονοκέφαλο» στις τράπεζες, οι οποίες καλούνται να ανταποκριθούν στην πρόκληση να δημιουργήσουν το κατάλληλο επιχειρηματικό μοντέλο για να διασφαλίσουν τη διείσδυση των άμεσων πληρωμών. Αντίστοιχες επισημάνσεις έκανε και ο Κρίστιαν Πίρκνερ, που υπογράμμισε ότι «οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχημένη πορεία των άμεσων πληρωμών σε μια χώρα είναι το περιεχόμενο των παρεχόμενων υπηρεσιών, η διαμόρφωση ενός διακριτού brand, η επικοινωνία προς το δυνητικό πελατειακό κοινό, καθώς επίσης και η καθιέρωση μιας ανταγωνιστικής τιμολογιακής πολιτικής σε σχέση με ανταγωνιστικά προϊόντα».
Η χώρα μας είναι μεταξύ αυτών που παρακολουθεί ασθμαίνοντας τις εξελίξεις και παρά την υποχρέωση που έχουν όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι να συνδέσουν έως τα τέλη Ιουνίου τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με το IRIS, ώστε να δέχονται πληρωμές από τους πελάτες τους, μέχρι σήμερα μόλις 280.000 υπόχρεοι, σε ένα σύνολο περίπου 900.000, έχουν συνδεθεί. Οι αργοί ρυθμοί εγγραφής των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων «υποχρέωσε» τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη να απευθύνει από το βήμα του ίδιου συνεδρίου αυστηρή προειδοποίηση προς τους ελεύθερους επαγγελματίες για την επιβολή των προστίμων, αλλά και παρότρυνση προς τις τράπεζες, καλώντας τες «να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τα οφέλη των άμεσων πληρωμών, που εκτός από ταχύτητα και ευκολία εξασφαλίζουν και φθηνότερες προμήθειες». «Οσοι γκρινιάζουν για τις τραπεζικές προμήθειες πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει το IRIS», υπογράμμισε ο Κωστής Χατζηδάκης, μέσω του οποίου τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να μεταφέρουν έως 500 ευρώ την ημέρα δωρεάν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες να δέχονται πληρωμές με χαμηλό κόστος προμήθειας, μεταξύ 0,3%-0,5%.
Επόμενο βήμα είναι η υποχρεωτική επέκταση του IRIS στο σύνολο της οικονομίας, έτσι ώστε όλες οι επιχειρήσεις να δίνουν έως τον Μάρτιο του 2025 τη δυνατότητα άμεσων πληρωμών. Μέχρι σήμερα μόλις 5.000 επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων μεγάλες πλατφόρμες όπως η Skroutz και η Shopflix και το e-commerce μεγάλων αλυσίδων όπως το ΙΚΕΑ, προσφέρουν τη δυνατότητα πληρωμής μέσω IRIS, σε σύνολο 103.000 e-shops που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας, αποκαλύπτοντας το ευρύ πεδίο που υπάρχει για την ανάπτυξη των άμεσων πληρωμών, αλλά και τα βήματα που θα πρέπει να υλοποιηθούν για την καθιέρωσή τους ως αξιόπιστου μέσου συναλλαγών. Με βάση τον σχεδιασμό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μέχρι τον Μάρτιο του 2025 οι άμεσες πληρωμές μέσω IRIS πρέπει να καθιερωθούν στο e-commerce και σε δεύτερο στάδιο να φτάσει και στο φυσικό σημείο, δηλαδή στο POS.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο της προσαρμογής στη χώρα μας του νέου κανονισμού της Ε.Ε., που υποχρεώνει τις τράπεζες να προσφέρουν άμεσες πληρωμές. Οπως εξήγησε μιλώντας στο ίδιο συνέδριο ο αναπληρωτής διευθυντής στην ΤτΕ Γιώργος Κορφιάτης, ο κανονισμός καθιστά αφενός υποχρεωτική την παροχή άμεσων μεταφορών πίστωσης με ορίζοντα τον Ιανουάριο του 2025 και αφετέρου ρυθμίζει την τιμολόγηση, έτσι ώστε οι άμεσες πληρωμές να μην τιμολογούνται ακριβότερα από τις απλές μεταφορές χρημάτων μεταξύ λογαριασμών. Τέλος, επιβάλλει διαδικασίες επαλήθευσης του ονόματος του δικαιούχου της πληρωμής (IBAN name check) ενισχύοντας την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα. «Εάν αποτύχουμε να ικανοποιήσουμε την απαίτηση για καινοτόμες πληρωμές, άλλοι φορείς θα καλύψουν αυτό το κενό», επισήμανε ο κ. Κορφιάτης, αναφέροντας τις big tech εταιρείες που αναλαμβάνουν μεγαλύτερο ρόλο και μερίδιο στην παροχή λύσεων.
moneyreview.gr
