Νοικοκυριά και επιχειρήσεις γύρισαν την πλάτη στις προθεσμιακές καταθέσεις

Την πλάτη στις καταθέσεις προθεσμίας γύρισαν επιχειρήσεις και νοικοκυριά το 2024, με τα τελευταία να στρέφονται στα εναλλακτικά αποταμιευτικά – επενδυτικά προϊόντα των τραπεζών και τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ για τον Οκτώβριο 2024, το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 1,84%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 21 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 2,77%.

Τα στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, και αφορούν στα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για τέλος Οκτωβρίου 2024, δείχνουν ότι στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια (προθεσμίας) σημείωσε επιβράδυνση, τόσο για τις καταθέσεις προθεσμίας των νοικοκυριών όσο και για τις καταθέσεις προθεσμίας των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. Φαίνεται συνεπώς να ανακόπηκε η τάση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών να τοποθετούν τα ρευστά τους διαθέσιμα σε καταθετικούς
λογαριασμούς προθεσμίας, λόγω των σχετικά υψηλότερων αποδόσεων που προσφέρουν.

Συγκεκριμένα, κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, οι καταθέσεις προθεσμίας των επιχειρήσεων (εξαιρουμένων των χρηματοπιστωτικών) μειώθηκαν κατά 1,7 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 0,8 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023, ενώ οι καταθέσεις προθεσμίας των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά μόλις 0,7 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με αύξηση κατά 11,6 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023.

Αντίθετα, παρατηρήθηκε αύξηση των καταθέσεων των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων σε λογαριασμούς διάρκειας μίας ημέρας κατά 2,4 δισ. ευρώ, έναντι μείωσης κατά 2,5 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023, ενώ ταυτόχρονα οι καταθέσεις διάρκειας μίας ημέρας των νοικοκυριών παρουσίασαν μείωση μόλις κατά 0,2 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με μείωση κατά 8,8 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023. Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε σημαντική ενίσχυση των τοποθετήσεων των νοικοκυριών σε εναλλακτικές αποταμιευτικές επιλογές, όπως τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, ο κύριος όγκος της καταθετικής βάσης των τραπεζών εξακολουθεί να απαρτίζεται από ρευστά διαθέσιμα που τηρούνται σε λογαριασμούς διάρκειας μίας ημέρας (75% των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα). Τον Οκτώβριο του 2024 το υπόλοιπο των καταθέσεων μίας ημέρας ήταν αυξημένο κατά 7,2% για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις έναντι του Δεκεμβρίου του 2023 (Οκτώβριος 2023: -7% αντίστοιχα), ενώ κατέγραψε οριακή μείωση κατά 0,2% για τα νοικοκυριά (Οκτώβριος 2023: -7,7% αντίστοιχα). Ταυτόχρονα, το υπόλοιπο των καταθέσεων προθεσμίας παρουσίασε μείωση κατά 14,6% για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και αύξηση κατά 1,9% για τα νοικοκυριά.

Συνολικά στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων διαμορφώθηκε (τέλος Οκτωβρίου 2024) σε 195,5 δισ. ευρώ.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024 οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 0,4 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 2,1 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα πέρυσι, ενώ ο ετήσιος ρυθμός ανόδου τους επιβραδύνθηκε (Οκτώβριος 2024: 2,3%, Δεκέμβριος 2023: 3,5%). Πέρα από την πίεση που δέχθηκαν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης, η μικρή συγκριτικά άνοδος των καταθέσεων των νοικοκυριών εξηγείται και από τη στροφή της αποταμιευτικής τους συμπεριφοράς προς εναλλακτικές τοποθετήσεις που προσφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις.

Οι επιχειρηματικές καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 0,8 δισ. ευρώ τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, έναντι μείωσης κατά 1,7 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Συγκεκριμένα, μετά την επιβράδυνση που παρατηρήθηκε το δ΄ τρίμηνο του 2023, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των επιχειρηματικών καταθέσεων σημείωσε σταδιακή ανάκαμψη την περίοδο στο 10μηνο του 2024 (Οκτώβριος 2024: 6,7%, Δεκέμβριος 2023: 0,7%), που συνάδει και με την ανάκαμψη της καθαρής ροής δανείων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις σε σύγκριση με το δεκάμηνο του 2023.

Όπως εκτιμά η ΤτΕ, την προσεχή περίοδο, η ζήτηση καταθέσεων αναμένεται να αυξηθεί, συμβαδίζοντας με την εξέλιξη του ΑΕΠ. Επιπρόσθετα, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα τονώσει τα αποταμιευτικά κίνητρα των ιδιωτών και επομένως τη ζήτηση καταθέσεων, ακόμη και όταν τα ονομαστικά επιτόκια καταθέσεων αρχίσουν να μειώνονται, εφόσον αποφασιστούν περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων πολιτικής της ΕΚΤ. Δεν πρέπει εξάλλου να παραβλέπεται ότι παράλληλα θα υποχωρήσουν και οι αποδόσεις πολλών από τις εναλλακτικές τοποθετήσεις οι οποίες επί του παρόντος ανταγωνίζονται τις καταθέσεις. Βέβαια, εάν τα επιτόκια καταθέσεων μειωθούν και σε πραγματικούς όρους, θα ελαττωθεί η ελκυστικότητα των τραπεζικών καταθέσεων σε σχέση π.χ. με τα μετρητά ως μέσο διακράτησης πλούτου.

insider.gr