Ευθύνες του εργαζόμενου σε περίπτωση διαπίστωσης παρατυπιών/παραβάσεων σε προγράμματα Δ.ΥΠ.Α.
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΕΛΛΑΔΑΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝΚΟΙΝΩΝΙΑ 12 Μαρτίου 2025 fonisalaminas
Εξ’ αιτίας πρόσφατων εξελίξεων στον δήμο Σαλαμίνας, με κάποιον έλεγχο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σε σχέση με την απασχόληση εργαζομένων στον δήμο μέσω προγράμματος επιδότησης από την Δ.ΥΠ.Α. (πρώην ΟΑΕΔ) που φημολογείται, έχει τεθεί και σε εμάς, από εργαζόμενους, ένα ερώτημα: ο εργαζόμενος ο οποίος είναι ωφελούμενος από την υπαγωγή του δήμου σε πρόγραμμα της ΔΥΠΑ, βρίσκεται υπόλογος εάν βρεθούν παρατυπίες ή/και παραβάσεις στις μεταξύ δήμου και ΔΥΠΑ διαδικασίες;
Προκειμένου να δώσουμε μια σαφή και στοιχειοθετημένη απάντηση, μπορούμε κατ’ αρχάς να διαβάσουμε με προσοχή τα προγράμματα επιχορηγήσεων σε ότι αφορά το τί προβλέπεται για τις διαδικασίες που ακολουθούνται. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι το «πρόγραμμα επιχορήγησης για την απασχόληση 21.500 ανέργων ηλικίας 55 ετών και άνω σε φορείς του δημοσίου τομέα» όπως ανακοινώθηκε το 2017 και τροποποιήθηκε το 2023 (εδώ).
Σε αυτό το παράδειγμα, που μπορεί να εκληφθεί ως τυπικός οδηγός αφού ακολουθούνται οι τυπικές διαδικασίες σε κάθε περίπτωση επιχορήγησης, υπάρχουν τα εξής σημεία κλειδιά:
α. Προαπαιτούμενα Ωφελούμενων
Πέρα από τα ηλικιακά κριτήρια ή/και τα κριτήρια εντοπιότητας, οι ωφελούμενοι (δηλαδή οι προς απασχόληση άνεργοι) οφείλουν:
α.1. Να είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό μητρώο ανέργων των Υπηρεσιών της Δ.ΥΠ.Α., ηλικίας 55 ετών και άνω, κατά την υπόδειξή τους από το αρμόδιο ΚΠΑ2 και μέχρι την πρόσληψή τους.
α.2. Να έχουν συμπληρώσει το τυποποιημένο έντυπο εξατομικευμένης προσέγγισης και να διαθέτουν συμπληρωμένο Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης.
α.3. Να είναι Έλληνες πολίτες, πολίτες κρατών- μελών της Ε.Ε. (ν. 2431/1996), Βορειοηπειρώτες, ομογενείς και ομογενείς που προέρχονται από την Κωνσταντινούπολη και από τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο, χωρίς να απαιτείται πιστοποιητικό ελληνικής ιθαγένειας, υπό την προϋπόθεση ότι η ιδιότητα τους ως Ελλήνων κατά το γένος και τη συνείδηση αποδεικνύεται με άλλους τρόπους (ν.δ. 3832/1958).
α.4. Να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα και σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή, υπεξαίρεση (κοινή ή στην υπηρεσία), απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, απιστία δικηγόρου, δωροδοκία, καταπίεση, απιστία περί την υπηρεσία, παράβαση καθήκοντος, καθ’ υποτροπή συκοφαντική δυσφήμηση, καθώς και για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή έγκλημα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
α.5. Να μην είναι υπόδικοι που έχουν παραπεμφθεί με τελεσίδικο βούλευμα ή κατ’ άλλον νόμιμο τρόπο (άρθρο 43 του ν. 4319/2013) για κακούργημα ή για πλημμέλημα της περίπτωσης α, έστω και αν το αδίκημα αυτό έχει παραγραφεί.
α.6. Να μην έχουν στερηθεί λόγω καταδίκης τα πολιτικά τους δικαιώματα και για όσο χρόνο διαρκεί η στέρηση αυτή.
α.7. Να μην τελούν υπό στερητική δικαστική συμπαράσταση (πλήρη ή μερική), υπό επικουρική δικαστική συμπαράσταση (πλήρη ή μερική) και υπό τις δύο αυτές καταστάσεις.
α.8. Να μην έχουν απολυθεί από θέση δημόσιας υπηρεσίας ή Ο.Τ.Α. ή άλλου Νομικού Προσώπου του Δημόσιου τομέα, λόγω επιβολής της πειθαρχικής ποινής της οριστικής παύσεως ή λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας για σπουδαίο λόγο, οφειλόμενο σε υπαιτιότητα του εργαζομένου, αν δεν παρέλθει πενταετία από την απόλυση.
α.9. Προκειμένου για ειδικότητες βοηθητικού ή ανειδίκευτου προσωπικού, εξαιρούνται από το κώλυμα οι υποψήφιοι που έχουν εκτίσει την ποινή ή τα μέτρα ασφαλείας που τους έχουν επιβληθεί, έχουν αρθεί ή έχουν απολυθεί υπό όρους.
Συμπερασματικά, εάν ο ωφελούμενος/εργαζόμενος κατά την εγγραφή του στον ΟΑΕΔ και κατά την υποβολή των δικαιολογητικών του για το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν έχει υποβάλλει ψευδείς υπεύθυνες δηλώσεις ή πλαστά έγγραφα, δεν υπάρχει ζήτημα καταλογισμού ευθύνης εναντίον του.
β. Τρόπος υποβολής αίτησης από τον ωφελούμενο
Σε ότι αφορά την αίτηση, τα πράγματα είναι απολύτως ξεκάθαρα:
«Επισημαίνεται ότι οι άνεργοι δεν υποβάλλουν οι ίδιοι αίτηση, αλλά υποδεικνύονται με συστατικό σημείωμα ΜΟΝΟ από την αρμόδια Υπηρεσία (ΚΠΑ2) όπου ανήκει η έδρα ή το υποκατάστημα που θα απασχοληθούν, σύμφωνα με τις ζητούμενες ειδικότητες, όπως έχουν δηλωθεί κατά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής από τους δικαιούχους, σύμφωνα με τις επιλογές των ανέργων που έχουν καταγραφεί στα Ψηφιακά Ατομικά Σχέδια Δράσης κατά τη διαδικασία της εξατομικευμένης προσέγγισης και σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στην παρούσα Δημόσια Πρόσκληση.
Ως αρμόδια Υπηρεσία ορίζεται η υπηρεσία (ΚΠΑ2) έκδοσης της εγκριτικής απόφασης.
Επισημαίνεται ότι οι ενδιαφερόμενοι άνεργοι θα πρέπει να παρουσιαστούν στο ΚΠΑ2 της Δ.ΥΠ.Α, στο οποίο ανήκουν και σε συνεργασία με τον Εργασιακό Σύμβουλο να ολοκληρώσουν τη διαδικασία της Εξατομικευμένης Προσέγγισης και να επικαιροποιήσουν το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης.»
Όπως βλέπουμε, ο ωφελούμενος/εργαζόμενος δεν έχει καμμιά ευθύνη σε ότι αφορά την διαδικασία αίτησης αφού δεν υποβάλλεται καν από αυτόν.
γ. Έγκριση και Διαδικασία Υπόδειξης ωφελουμένων
Σε ότι αφορά την διαδικασία με την οποία οι ωφελούμενοι, δηλαδή οι προτεινόμενοι από την ΔΥΠΑ εργαζόμενοι, υποδεικνύονται από αυτήν έχουμε την εξής διαδικασία:
«Ο αρμόδιος «διαχειριστής» (εργασιακός σύμβουλος), αφού ελέγχει την διαθεσιμότητα του εργατικού δυναμικού, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που έχουν καθορισθεί για τις θέσεις απασχόλησης που ζητά ο δικαιούχος, ενημερώνει σχετικά τον Προϊστάμενο και δυνητικά όλους τους υπόλοιπους εργασιακούς συμβούλους της Υπηρεσίας, και στη συνέχεια υποδεικνύει ανέργους σύμφωνα με την παρακάτω διαδικασία.
Με στόχο τη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης εργασίας, η υπόδειξη των ανέργων στους δικαιούχους φορείς/επιχειρήσεις διενεργείται από τους εργασιακούς συμβούλους των Υπηρεσιών (ΚΠΑ2) μέσω συστατικού σημειώματος και σύμφωνα με:
α) τη διαδικασία εγγραφής των δικαιούχων στο σύστημα προσφοράς – ζήτησης εργασίας στο Ψηφιακό Μητρώο της Δ.ΥΠ.Α
β) την αίτηση – υπεύθυνη δήλωση – εντολή κενής θέσης εργασίας από το δικαιούχο και
γ) τη διαδικασία της εξατομικευμένης προσέγγισης βάσει των προτάσεων που εμπεριέχονται στα Ψηφιακά ατομικά σχέδια δράσης των προς υπόδειξη ανέργων.
Η αναζήτηση των προς υπόδειξη ανέργων γίνεται από το Ψηφιακό Μητρώο ανέργων της Δ.ΥΠ.Α στο Δήμο όπου ανήκει ο δικαιούχος και εφόσον κριθεί απαραίτητο, στο ΚΠΑ2 όπου ανήκει ο δικαιούχος, σύμφωνα με την ειδικότητα που περιγράφεται στην εντολή κενής θέσης.
Κατόπιν συγκροτείται, από το ΚΠΑ2, λίστα δυνητικά ωφελουμένων ,ανά ειδικότητα με σειρά προτεραιότητας των προς υπόδειξη ανέργων βάσει του αριθμού των μηνών ανεργίας τους. Σε περίπτωση ίσων αριθμών μηνών ανεργίας προτεραιότητα δίνεται βάση των περισσοτέρων ημερών ανεργίας.
Ο αρμόδιος «διαχειριστής» (εργασιακός σύμβουλος) του ΚΠΑ2, όπου ανήκει ο δικαιούχος, αναζητά έως πέντε (5) ανέργους, ηλικίας άνω των 55 ετών, ανά εγκριθείσα θέση εργασίας, σύμφωνα με την ειδικότητα και τα τυχόν τυπικά προσόντα που έχουν καθορισθεί για τη θέση αυτή, ενημερώνοντας σχετικά τον Προϊστάμενο και δυνητικά όλους τους υπόλοιπους εργασιακούς συμβούλους της Υπηρεσίας.
Για την ομαλή υλοποίηση του προγράμματος, η θέση δύναται να ανανεωθεί από τον αρμόδιο διαχειριστή της εκάστοτε υπηρεσίας (ΚΠΑ2), σε περίπτωση που σύμφωνα με την αρχική λίστα η οποία συμπληρώνει τον αριθμό των ανέργων ανά θέση, ο φορέας δεν καταλήξει σε επιλογή υποψηφίων. Επιπλέον η θέση δύναται να ανανεωθεί από τον αρμόδιο διαχειριστή όταν η αρχική λίστα δεν έχει εξάγει αρκετούς υποψηφίους προς υπόδειξη και υπάρχει δυσκολία λόγω ειδικότητας ή λόγω έλλειψης ανέργων στην περιοχή αναζήτησης.«
Είναι φανερό ότι αφού ο εργαζόμενος δεν έχει καμμία εμπλοκή στην διαδικασία έγκρισης και υπόδειξης, δεν μπορεί επίσης να του καταλογιστεί η οποιαδήποτε ευθύνη. Σε αυτή την διαδικασία ευθύνες εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στο προσωπικό της ΔΥΠΑ.
δ. Διοικητικές και επιτόπιες επαληθεύσεις.
«Μετά την υποβολή της αίτησης για καταβολή της επιχορήγησης με τα σχετικά δικαιολογητικά σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, το Γραφείο/Τμήμα Παρακολούθησης Ενεργητικών Πολιτικών του ΚΠΑ2 προβαίνει αμελλητί σε διοικητική επαλήθευση των δικαιολογητικών. Μετά το πέρας της επαλήθευσης συντάσσεται έκθεση διοικητικής επαλήθευσης και ενημερώνεται σχετικά ο δικαιούχος. Στη συνέχεια ο προϊστάμενος του ΚΠΑ2 προβαίνει στην έκδοση σχετικής απόφασης (έγκρισης ή απόρριψης καταβολής επιχορήγησης).»
Η μόνη διαδικασία στην οποία εμπλέκεται ο εργαζόμενος, είναι αυτή της επιτόπιας επαλήθευσης. Όπως αναφέρεται:
«Για την αποτελεσματική παρακολούθηση της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, διενεργείται επιτόπια επαλήθευση ανά 12μηνο απασχόλησης, μετά την απόφαση ανάθεσης από την αρμόδια Περιφερειακή Διεύθυνση, σε ελεγκτές.
Οι επιτόπιες επαληθεύσεις διενεργούνται για την αποτελεσματική παρακολούθηση υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της δράσης και δεν συνδέονται με την πορεία του αιτήματος καταβολής της επιχορήγησης στους δικαιούχους .
Ειδικότερα, στον πρώτο επιτόπιο έλεγχο ελέγχονται και τα αναφερόμενα στην αίτηση υπαγωγής.
Οι επιτόπιες επαληθεύσεις διενεργούνται από ελεγκτές υπαλλήλους της Δ.ΥΠ.Α. στην έδρα ή στο υποκατάστημα του δικαιούχου όπου απασχολείται ο επιχορηγούμενος εργαζόμενος καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος και σε οποιαδήποτε στάδιο υλοποίησής του.
Συνίσταται η πρώτη επαλήθευση να διενεργείται μετά την πρόσληψη του επιχορηγούμενου ατόμου και πριν το πρώτο αίτημα για καταβολή επιχορήγησης για το α’ δίμηνο απασχόλησης, προκειμένου να διαπιστώνεται η πληρότητα των προϋποθέσεων υπαγωγής του δικαιούχου στο πρόγραμμα και η δεύτερη πριν τη λήξη του προγράμματος.
Ειδικότερα, κατά την επιτόπια επαλήθευση ελέγχονται:
α. Η παρουσία και η πραγματική απασχόληση του επιχορηγούμενου προσωπικού.
β. Η τήρηση των όρων και προϋποθέσεων του προγράμματος από την επιχείρηση.
Για τις επαληθεύσεις λαμβάνονται υπόψη το ισχύον νομικό, θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, η παρούσα Δημόσια Πρόσκληση, η ΚΥΑ και τυχόν τροποποιήσεις αυτής.«
Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος βρεθεί σε διαφορετική θέση από αυτή για την οποία προσελήφθη ή/και υπαγόμενος σε διαφορετικός από το δηλωθέν ωράριο, κατά την κρίση του προϊσταμένου της ΔΥΠΑ είτε θα διενεργηθεί νέος επιτόπιος έλεγχος, είτε προχωρά απ’ ευθείας σε οριστικό αποτέλεσμα της έκθεσης επιτόπιας επαλήθευσης ως αρνητικό, πράγμα που οδηγεί στην έκδοση της σχετικής απόφασης (όπως: ανάκληση, διακοπή με αναζήτηση / δημοσιονομική διόρθωση, απόρριψη αξίωσης για καταβολή της επιχορήγησης), η οποία κοινοποιείται στον δικαιούχο.
_______________
Εν κατακλείδι, ο εργαζόμενος καθώς δεν έχει ουσιώδη ρόλο στην όλη διαδικασία (εκτός φυσικά από την υποβολή ορθών δικαιολογητικών) δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε ευθύνη σε περίπτωση παρατυπιών/παραβάσεων εκ μέρους του δικαιούχου (δήμου). Σε περίπτωση που υπάρξει διαπίστωση τέτοιων παραβάσεων, το πιθανότερο είναι να υποχρεωθεί ο δήμος στην επιστροφή του ποσού που αντιστοιχεί στην επιδοτούμενη εργασία για τον υπόλοιπο χρόνο της σύμβασης του εργαζομένου από την ημερομηνία διαπίστωσης της παράβασης – ο εργαζόμενος θα συνεχίσει να εργάζεται βάσει της σύμβασης που έχει (με ολοκληρωτική επιβάρυνση του δήμου σε ότι αφορά την μισθοδοσία του). Βέβαια, τα πράγματα περιπλέκονται κάπως σε περίπτωση που επιθυμεί την ανανέωση της σύμβασης, αλλά και πάλι δεν υπάρχει κάποιος τυπικός λόγος για να μην γίνει.
Φυσικά, εάν υπάρξουν ευθύνες που θα καταλογιστούν από την εθνική αρχή διαφάνειας, αυτές θα επιμεριστούν κατά μείζονα λόγο στο προσωπικό της ΔΥΠΑ και κατά ελάσσονα στον Δήμο και τις υπηρεσίες του. Οπωσδήποτε όμως όχι στους εργαζόμενους.
csisalamina.wordpress.com
