Είς μνήμη της Σούλας Καραγιάννη από την Νίνα Κασιμάτη

IN MEMORIAM Σούλας Καραγιάννη

της Νίνας Κασιμάτη

Σήμερα, σε λίγη ώρα, συμπληρώνεται ένας ολόκληρος και οδυνηρός χρόνος από τις 23 Απριλίου 2024, που έφυγε τελείως απροσδόκητα και πρόωρα από τη ζωή η αδελφική φίλη και συνεργάτιδά μου, Σούλα Καραγιάννη. Δημοσιεύω για πρώτη φορά τον επικήδειο λόγο μου, εις Μνήμην.

Μου είναι ακόμη απίστευτο…

«Τιμαλφή όχι. Με ένα σεντόνι». Έτσι έγραφε το υπηρεσιακό σημείωμα του Κρατικού Νικαίας που πήρα στα χέρια μου την Τρίτη το βράδυ. Έτσι έφυγε από τη ζωή η Σούλα Καραγιάννη, ο ακέραιος και έντιμος άνθρωπος, η δημόσια υπάλληλος, η σοσιαλίστρια και αγωνίστρια της ζωής που εργαζόταν από 18 χρονών, ξεκινώντας ως γραμματέας σε ναυπηγείο στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος. Η σύζυγος του Στέλιου, η κόρη της Ευανθίας και του Μάκη, η καλή νύφη, η μεγάλη αδελφή μου, η φίλη όλων μας. Η γυναίκα που ήταν εκεί για όλες τις γυναίκες, για κάθε άνθρωπο σε ανάγκη. Η παρούσα κάθε καλού σκοπού. Που αγαπούσε τα απλά και ουσιώδη. Και είχε βαθιές και στέρεες αρχές, αξίες, πεποιθήσεις, και ιδεολογία νεοελληνική. Κοινωνική, εθνική, λαϊκή. Δηλαδή προοδευτική. Μια μικρή Μπουμπουλίνα στον χώρο της, που έμενε στην οδό Παπαφλέσσα στο Κερατσίνι, στην Αμφιάλη. Και την ευώδιαζε κι αυτή με το κατάφυτο μπαλκόνι της.

Τα λουλούδια της Σούλας θα συνεχίσουν να ανθίζουν και χωρίς τις φροντίδες της φέτος. Γιατί ό,τι φύτευε ήταν γερό, δυνατό και όμορφο. Και μέσα στην ψυχή μας αφήνει ένα κήπο από ασφόδελους. Της μνήμης, όχι της λήθης. Που η ευωδιά τους θα σκεπάσει αυτήν την πικρή άνοιξη.

Τον Απρίλη, μας λέει ο εθνικός ποιητής, ότι η φύση βρίσκει την καλή και την γλυκειά της ώρα. Την Τρίτη όμως που μας πέρασε, του Απρίλη εικοσιτρείς, σκόνη πολλή σηκώθηκε. Κίτρινη. Απόκοσμη. Κίτρινος αέρας, πνιγηρός. Ήταν για το φευγιό σου τελικά. Κάποιος πολύ μεγάλος ήρθε να σε πάρει. Προσεληνώθηκες Σούλα στη ροζ πανσέληνο εκείνης της νύχτας; Εκεί είσαι;

Είναι πολλά τα καθήκοντα που μας ανέθεσες, πιο πολλά από όσα φαντάζεσαι. Και για εσένα πρέπει να γράψω βιβλίο για να μιλήσω για τις χάρες σου, όχι ομιλία. Η πρώτη που δεν ακούς για να μου πεις μετά τη δίκαιη και ανόθευτη γνώμη σου, η πρώτη που δεν θα κοινοποιήσεις εδώ και 12 χρόνια. Και ξέρω ότι δεν θα είναι αρκετή για να τους εκφράσω όλους, δεν είναι ανάλογη για να σου εκφράσω εγώ την άπειρη ευγνωμοσύνη μου σ’ εσένα που το όνομά μου ήταν πάντα ασφαλές στο στόμα σου. Αυτό είναι κάτι σπάνιο στον δημόσιο βίο, που εμείς τον μοιραστήκαμε μαζί με τον ιδιωτικό. Πόσα καταφέραμε μαζί Σούλα μου. Πόσα καλά, πέρα από τις νίκες μας. Μιλάω για ένα κοινό καλό στο οποίο εσύ συνέβαλλες πραγματικά. Και σε πόση τοξικότητα μπήκες μπροστά σαν ασπίδα, για να μη με επηρεάζει. Και την ώρα της μάχης γύρναγες και μου έλεγες «Κοριτσάκι, τό ‘χουμε». Και το είχαμε! Γιατί είχαμε το πιο δυνατό. Κοινή πίστη σε ένα ιδανικό.

Μου είπαν κάποιοι, καλοπροαίρετα «Η Σούλα που σου έκανε τις δημόσιες σχέσεις;». Και τους λέω «Η Σούλα δεν έκανε δημόσιες σχέσεις. Ήταν γνήσια και ευθεία. Οι φίλοι μας ήξεραν ότι είναι φίλοι μας και όσοι έτασσαν τους εαυτούς τους εχθρούς μας επίσης ήξεραν ότι έτσι τους βλέπουμε. Και αδιαφορούμε». Η Σούλα, λοιπόν, ήταν ένα βαθιά πολιτικοποιημένο ον που ως τέτοιο δεν έκανε δημόσιες σχέσεις, ήταν η ίδια οι σχέσεις της. Οικογενειακές, φιλικές, κοινωνικές, εργασιακές, παραγωγικές, συναδελφικές, ιδεολογικές, κινηματικές, συνδικαλιστικές, κομματικές, ιστορικές. Ήταν ένα γνήσιο λαικό κορίτσι της Β’ Πειραιά. Ήταν η ίδια Κοινωνία. Ο άντρας της δουλεύει στη Ζώνη. Κι η ίδια κανένα προσωπικό όφελος δεν αποκόμιζε από την πολιτική ενασχόληση, που δεν είχε ωράριο. Θέλω, δε, όλοι να γνωρίζουν ότι με πολύ μεγάλο κόπο μου την έπεισα να την αποσπάσω από τη δουλειά της στον Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας που πολύ αγαπούσε. Κι έγινε η πολύτιμή μου.

Είχαμε αυτήν την τύχη, να την λέω δικιά μου και να με λέει δικιά της. Φίλες!

Κι όλοι όσοι είμαστε εδώ είχαμε την τύχη να συναναστραφούμε με την αρετή της. Την αγάπη, την τρυφερότητα, το γάργαρο γέλιο της, την παρρησία της.

Η Σούλα ήταν μια αυτόφωτη προσωπικότητα. Διαβασμένη. Ευφυής. Ευαίσθητη. Με τις κεραίες της πάντα στραμμένες και δεκτικές στα υλικά σήματα. Τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Αγωνιζόταν για την Κοινωνική Δικαιοσύνη και πιο πολύ από όλα την κινητοποιούσε η ανεργία. Όχι ως στέλεχος του πολιτικού γραφείου μου, ανέκαθεν.

Για τη διαδρομή της πρέπει να σας πω πως ήταν μαθήτρια του πατέρα μου, στο 1ο Γενικό Λύκειο Κερατσινίου. Ήταν παιδί του κατά τον τρόπο που οι καλοί δάσκαλοι γίνονται πατεράδες και μανάδες των μαθητών τους. Επειδή της Σούλας δεν της άρεσε η γυμναστική, αλλά την ξεχώριζε για την εξυπνάδα και την εντιμότητά της, της έδινε να ασχολείται με τα διοικητικά του Γυμναστικού Συλλόγου Κερατσινίου, και στην πορεία, ενώ η Σούλα ήταν ή έκλινε προς το ΚΚΕ, τη «στρατολόγησε» στο ΠΑΣΟΚ και τη μύησε στην Αλλαγή… Η Σούλα, με καθαρή στάση απέναντι στη Δεξιά, πήρε τον δρόμο της. Ο οποίος δεν ήταν ποτέ μόνο κομματικός, αν και έγινε και γραμματεάς της Τοπικής Οργάνωσης ΠΑΣΟΚ Αγίου Μηνά Κερατσινίου. Είχε δυναμική αυτοδιοικητική παρουσία στο Κερατσίνι με την «ομάδα Χάσκα», κατοπινού Δημάρχου της πόλης δίπλα στον οποίον θήτευσε, συμμετείχε ενεργότατα στο Δίκτυο Ανθρωπιάς και Αλληλεγγύης, οργάνωνε εκδρομές στην περιφέρεια και στο εξωτερικό. Και στις αλησμόνητες πατρίδες που επισκεφθήκαμε και μαζί το 2016 για την ενθρόνιση του πρώτου Μητροπολίτη Σμύρνης μετά το 1922.

Η Σούλα Καραγιάννη ως ελεύθερο πνεύμα και κριτική εσωκομματική στάση είχε δώσει μεγάλο αγώνα στις αντιμνημονιακές κινητοποιήσεις και είχε ήδη φάει πολλά χημικά στο Σύνταγμα και έξω από το Υπουργείο Εσωτερικών ενάντια στον προμνημονιακό νόμο Καλλικράτη που ιδιωτικοποιούσε τις δημοτικές υπηρεσίες. Γι’ αυτό η Σούλα δεν ανήκε στην κάστα της επιλήσμονος γραφειοκρατίας των κομμάτων, που από μεγάλα γίνονται μικρά εξαιτίας της, ούτε τότε ούτε και στη συνέχεια. Είχε άποψη, μνήμη και γνώση για πρόσωπα και πράγματα. Διέκρινε. Γι’ αυτό ποτέ δεν την θάμπωναν τα αξιώματα, «οι Υπουργοί» του κόμματός της, είτε του ΠΑΣΟΚ είτε μετά του ΣΥΡΙΖΑ και της λεγόμενης «Πρώτης Φοράς Αριστεράς», ορολογία με την οποία και εκείνη διαφωνούσε αφού είχε ζήσει την Αλλαγή. Μόνο το Καλό τη θάμπωνε και το κακό την πείσμωνε. Το 2012 είχε αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ και μου είπε ότι θα ψηφίσει ΚΚΕ. «Σούλα» της λέω. «Καλά το σκέφτεσαι, αλλά είμαστε οριακά για τη μεγάλη ανατροπή». Και μπήκε στο Νέο Αγωνιστή, την πολιτική ομάδα που ανήκα εγώ στο ΠΑΣΟΚ μαζί με την οποίαν είχα αποχωρήσει το 2010, και ήρθε μαζί μας στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Αυτή ήταν η δεύτερη στρατολόγηση. Και κάναμε τη μεγάλη ανατροπή, μαζί. Μέχρι την Τρίτη 23 Απριλίου 2024, μέχρι την υστάτη ώρα της, η Σούλα είχε πολιτική δράση, ακάματη, κριτική και αυθυπόστατη.

Στη Σούλα άρεσε να μένει στη θάλασσα μέχρι αργά, να βλέπει το ηλιοβασίλεμα. Μου έστελνε φωτογραφίες από το ανατολικό Πήλιο όπου παραθέριζε οικογενειακώς. Κι είχε όνειρο όταν θα πάρει σύνταξη να μείνει με τον άντρα της μόνιμα στη Σαλαμίνα. Να ψαρεύουν. «Δεν φεύγω από την περιφέρειά μας», μου έλεγε.

Όμως τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα ήθελες, γλυκό μου κορίτσι. Ούτε «γεια» δεν προλάβαμε να πούμε. Σε είδα τελευταία φορά στην παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ, εγώ είχα έρθει κατευθείαν από το Στρασβούργο. Ήρθες στο κάθισμά μου να με φιλήσεις και να με αγκαλιάσεις πριν να πάρεις το πούλμαν της επιστροφής στο Κερατσίνι με τους συντρόφους. Με όλη την αγάπη που είχαμε, αυτή που δεν προδίδει ποτέ.

Τα μαλλιά σου με χάιδεψαν. Το βλέμμα σου έλαμπε.

Ήσουν πολύ όμορφη! Η τελευταία εικόνα που έχω από εσένα.

Με ένα ποίημα του Νίκου Γκάτσου, λίγο διασκευασμένο από εμένα για να είναι ολόδικό σου, σε αποχαιρετώ:

Εκεί που πας
Κορίτσι πικραμένο
Βάλε τον Ήλιο σύνορο
Κι όταν χαθεί
Τα μάτια σου ά-νοιχτα
Και τα μεσάνυχτα
Χτύπα την πόρτα την κλειστή
Φίλα το χώμα τρεις φορές
Και μίλησέ μας
Εκεί που πας
Κορίτσι υπερήφανο
Κάμε τον χάρο φίλο σου
Και στ΄άλογο καβάλα
Σκίσε βουνά κι έλα ξανά
Σα φεγγαριού ψιχάλα
Στάξε στο χώμα τρεις φορές
Και άνθισέ μας
Αντίο, πιο όμορφό μας λουλούδι. Θα ζεις για πάντα.

Καλή Ανάσταση, καλή αντάμωση,
αδελφή μου. Σε θυμάμαι.

Νίνα Γ. Κασιμάτη