Τι σημαίνει ευτυχία; Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μόνο ένας ορισμός, αφού πρόκειται για ένα πολύπλευρο και πολύ προσωπικό συναίσθημα. Ο τρόπος που ορίζεται μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, και αυτό που έχει μεγάλη σημασία για κάποιον μπορεί να είναι μάλλον ασήμαντο για κάποιον άλλον. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δε, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί φιλοσόφους, ψυχολόγους και κοινωνικούς επιστήμονες.
Στην «Κριτική του Καθαρού Λόγου» του, για παράδειγμα, ο γερμανός φιλόσοφος Ιμάνουελ Καντ ορίζει την ευτυχία ως «την κατάσταση ενός λογικού όντος στον κόσμο, στο σύνολο της ύπαρξης του οποίου τα πάντα συμβαίνουν σύμφωνα με την επιθυμία και τη θέλησή του».
Και πολύ παλιότερα ο Αριστοτέλης, ο «απόλυτος γκουρού της ευτυχίας», όπως χαρακτηρίζει η Λίζα Αλαρντις στον Guardian τον αρχαίο έλληνα φιλόσοφο, δίδασκε ότι «ο απώτερος στόχος της ανθρώπινης ζωής είναι απλά η ευτυχία, που σημαίνει να βρεις έναν σκοπό για να αξιοποιήσεις τις δυνατότητές σου και να δουλέψεις πάνω στη συμπεριφορά σου για να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου». Οπως όλα τα πράγματα στη ζωή, η ευτυχία χρειάζεται και αυτή προγραμματισμό, γράφει η Εντιθ Χολ, καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών και Ελληνικών Μελετών στο King’s College, στο βιβλίο της «Αριστοτέλης: Η Αρχαία Σοφία στη Σύγχρονη Ζωή» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα).
Συχνά η ευτυχία συνδέεται με το νόημα της ζωής –δηλαδή μια βαθύτερη αίσθηση σκοπού και σύνδεσης με τον εαυτό και με τους άλλους– και με θετικές εμπειρίες, όπως η δημιουργικότητα και τα προσωπικά επιτεύγματα, ο χρόνος που περνάμε με αγαπημένα πρόσωπα και οι ευχάριστες δραστηριότητες. Συνήθως περιγράφεται ως μια ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από θετικά συναισθήματα μεγάλης χαράς, ευδαιμονίας, ικανοποίησης από τη ζωή και πληρότητας. Οι ψυχολόγοι, δε, και γενικά οι κοινωνικοί επιστήμονες, χρησιμοποιούν συνήθως τον όρο «υποκειμενική ευημερία», δηλαδή τη σχέση της υποκειμενικής ικανοποίησης των ανθρώπων από τη ζωή τους και του αισθήματος της ευτυχίας. Σε κάθε περίπτωση, η ευτυχία δεν είναι μια κατάσταση διαρκούς ευφορίας (πράγμα βαρετό άλλωστε, αφού κάτι τέτοιο δεν θα μας επέτρεπε καν να διακρίνουμε ότι είμαστε ευτυχισμένοι).
Πώς μπορεί, λοιπόν, να οργανωθεί η ζωή έτσι ώστε να νιώθουμε ευτυχία; Η δημοσιογράφος Τζάνσι Νταν γράφει στους New York Times ότι, έχοντας κάνει στη διάρκεια της καριέρας της πολλές συνεντεύξεις με ειδικούς σε θέματα υγείας και ευεξίας, διαπίστωσε ότι συχνά δίνουν εκπληκτικές συμβουλές για το πώς να είναι κάποιος ευτυχισμένος, ζώντας μια καλή και γεμάτη ικανοποιήσεις ζωή. Και στο άρθρο της για την ευτυχία συγκέντρωσε τις καλύτερες συμβουλές από τις συνεντεύξεις της. Ιδού μερικές:
Μικρές παράξενες τελετουργίες
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Χάρβαρντ Μάικλ Νόρτον, συμπεριφορικό ψυχολόγο και συγγραφέα του βιβλίου «The Ritual Effect», οι μικρές καθημερινές τελετουργίες μπορούν να προσθέσουν ελαφρότητα και νόημα στη ζωή. Μπορούν, δε, να δημιουργηθούν γύρω από σχεδόν οτιδήποτε. Η οικογένεια του Νόρτον, για παράδειγμα, κάνει κάτι που το ονομάζει «Happy Meatloaf to You». Ξεκίνησε όταν είχαν πρόβλημα να πείσουν την κόρη τους να φάει ρολό κιμά (meatloaf). Οπότε βάζουν κεριά πάνω στο ρολό και τραγουδάνε «Happy Meatloaf to You» με τη μελωδία του «Happy Birthday to You»….
Κάντε παρέα με νεότερους ανθρώπους
Η Μαργκαρέτα Μάγκνουσον, συγγραφέας του βιβλίου «The Swedish Art of Aging Exuberantly» (Η σουηδική τέχνη τού να γερνάς ευχάριστα), έδωσε έναν απλό ορισμό: Ευτυχία είναι να βρίσκεσαι κοντά σε νέους ανθρώπους. Οχι μόνο γιατί έχουν μια φρέσκια οπτική, αλλά και γιατί το να ακούς τα σχέδια και τις ιδέες τους «είναι ένας τρόπος να παραμένεις συντονισμένος με τον νέο άνθρωπο που ήσουν και εσύ κάποτε». Και προτείνει στους ηλικιωμένους: «Να κάνετε απλώς ερωτήσεις. Να ακούτε. Να προσφέρετε φαγητό. Και μην ξαναμιλήσετε για το χαλασμένο σας γόνατο».
Διαδώστε «θετικά κουτσομπολιά»
Έχουμε την τάση να αναδεικνύουμε τα αρνητικά των άλλων όταν κουτσομπολεύουμε, δήλωσε ο Τζαμίλ Ζακί, καθηγητής Ψυχολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και συγγραφέας των βιβλίων «Hope for Cynics» και «The War for Kindness». Αντ’ αυτού προτείνει να κάνουμε το αντίθετο: Διαδώστε θετικά στοιχεία για κάποιον, λέει. Μπορεί να είναι κάτι ελάχιστα γνωστό αλλά αξιοθαύμαστο γεγονός για το άτομο αυτό ή για μια ευγενική πράξη που ανακαλύψατε ότι έκανε. Η έρευνα δείχνει ότι η διάδοση «θετικών κουτσομπολιών» μπορεί να ενθαρρύνει και άλλους να κάνουν το ίδιο.
Κάντε μια «μίνι εκδοχή» της αγαπημένης σας δραστηριότητας στις διακοπές
Για να παρατείνετε την ευτυχία που νιώσατε στις διακοπές, κάντε μια λίστα με ό,τι αγαπήσατε περισσότερο στο ταξίδι, δήλωσε η Σάρα Πρέσμαν, καθηγήτρια Ψυχολογικής Επιστήμης στο καλιφορνέζικο Πανεπιστήμιο Irvine, όπως για παράδειγμα ο καθημερινός υπνάκος, η ανάγνωση μυθιστορημάτων, τα οικογενειακά δείπνα ή οι περιπλανήσεις στην πόλη σαν τουρίστας. Στη συνέχεια «προσπαθήστε να βρείτε μια μίνι εκδοχή τους».
Αγαπήστε την καθημερινότητα
Η Σούζαν Μπ. Ο’Μπράιεν, νοσηλεύτρια ασθενών τελικού σταδίου και εκπαιδεύτρια ολιστικής φροντίδας, είπε στην δημοσιογράφο των New York Times ότι πολλοί ετοιμοθάνατοι ασθενείς αναπολούν με νοσταλγία τα πιο συνηθισμένα κομμάτια της ρουτίνας τους, όπως το να φτιάχνουν τηγανίτες το πρωί του Σαββάτου. Ενας εύκολος τρόπος για να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας να είναι ευγνώμων για αυτές τις καθημερινές στιγμές, πρόσθεσε, είναι να αλλάξετε την οπτική σας γωνία: «Αντί να λέω στον εαυτό μου “πρέπει να πάω στο γυμναστήριο”, θα λέω “μπορώ να πάω στο γυμναστήριο”».
Δημιουργήστε ένα «κιτ συναισθηματικών πρώτων βοηθειών»
Σκεφτείτε πράγματα που σας ηρεμούν, όπως μια «playlist σεροτονίνης» με τραγούδια που σας αναζωογονούν ή έναν φάκελο με μια συλλογή θετικών email και screenshots με υποστηρικτικά μηνύματα από αγαπημένα πρόσωπα, που μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε σε δύσκολες στιγμές, προτείνει η ψυχολόγος Σούζαν Αλμπερς.
Απολαύστε τη ζωή… σαν αστροναύτης
Ο Μάικ Μασιμίνο, συγγραφέας του βιβλίου «Moonshot: A NASA Astronaut’s Guide to Achieving the Impossible», συνήθιζε να παραπονιέται για τον καιρό. Αλλά μετά βρέθηκε στο Διάστημα. «Στο Διάστημα δεν υπάρχει καιρός» είπε στη δημοσιογράφο των New York Times Τζάνσι Νταν. «Δεν υπάρχει ατμόσφαιρα. Δεν υπάρχουν εποχές. Τίποτα». Τώρα απολαμβάνει ό,τι υπάρχει γύρω του, δίνοντας προσοχή στα θετικά πράγματα της ζωής. Ακόμα και τις πιο βροχερές και ζεστές μέρες, ο Μασιμίνο απολαμβάνει τη βροχή στο πρόσωπό του. «Είναι μια υπενθύμιση ότι ο πλανήτης είναι ζωντανός και πόσο τυχερός είμαι που βρίσκομαι σε αυτόν τον πλανήτη» δήλωσε.
Ακούστε τη Σερ!
Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με τη Σερ, η Νταν ζήτησε από την αμερικανίδα σταρ την καλύτερη συμβουλή της. Και εκείνη της απάντησε: «Αν κάτι δεν θα έχει σημασία σε πέντε χρόνια, τότε δεν έχει σημασία». Το απόφθεγμα της Σερ, γράφει η Τζάνσι Νταν στους New York Times, τη βοηθάει να καταλάβει στα γρήγορα αν ένα ζήτημα πρέπει να την απασχολεί ή όχι. Συχνά η απάντηση είναι ότι δεν έχει σημασία. Και τότε νιώθει αμέσως την καρδιά της πιο ανάλαφρη.
***
Πηγή: Κική Τριανταφύλλη Protagon.gr – by Αντικλείδι , https://antikleidi.com
