Φορέας Τουριστικής Ανάπτυξης Σαλαμίνας-Αναγκαιότητα ή υπερβολή;
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΤΟΥΡΙΣΜΟΣ 20 Σεπτεμβρίου 2025 fonisalaminas
της Αφροδίτης Α. Καλομάρη*
Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί το τελευταίο διάστημα για την – κατά τ’ άλλα – παρεξηγημένη Σαλαμίνα ως τουριστικό προορισμό. Και δικαιολογημένα.
Η οικονομική κρίση, προέτρεψε τους Αθηναίους (και όχι μόνον) να στραφούν σε κοντινούς προορισμούς, φθηνούς ως προς την εστίαση και τη μετακίνηση. Έτσι, ξεκίνησαν δειλά – δειλά οι πρώτες επισκέψεις στο νησί, αρχικά με τη μορφή της μονοήμερης εκδρομής η οποία συνδύαζε το μπάνιο στη θάλασσα με το καλό φαγητό.
Στην πορεία όμως των ετών, ολοένα και περισσότεροι επισκέπτες συνειδητοποιούσαν ότι η Σαλαμίνα έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει. Είναι όμορφη, έχει πράσινο, έχει σπουδαία ιστορία, έχει καθαρές θάλασσες – εν τέλει!
Την ίδια στιγμή, η επέτειος από την ναυμαχία της Σαλαμίνας, το νέο αρχαιολογικό μουσείο, η ψηφιακή αναπαράσταση της, αλλά και η διοργάνωση διεθνών αγώνων ποδηλασίας, ιστιοπλοΐας κ.λπ., δημιούργησαν ένα άγνωστο πλαίσιο επισκεπτών τόσο για τους επιχειρηματίες του νησιού, όσο και για την δημοτική Αρχή.
Ορδές αυτοκινήτων με ξένες πινακίδες, πούλμαν μα και πολλά ποδήλατα, βρέθηκαν να κυκλοφορούν σ΄ όλους τους δρόμους του νησιού από βορρά προς νότο.
Ωστόσο, η Σαλαμίνα, δεν ήταν και δεν είναι έτοιμη να υποδεχτεί όλον αυτόν τον όγκο των επισκεπτών.
Η ιδιαιτερότητα της Σαλαμίνας
Το νησί, ουδέποτε στο παρελθόν αντιμετωπίστηκε ως αμιγώς τουριστικός προορισμός (όπως π.χ. η Αίγινα), αφού αποτελούσε και αποτελεί, τόπο χιλιάδων εξοχικών κατοικιών των οποίων η πλειοψηφία των ιδιοκτητών τους, ήταν κυρίως από το γειτονικό Πέραμα και τον Πειραιά. Η δε άναρχη δόμηση, αλλά και η γειτνίαση με την περιοχή της Ελευσίνας, των Μεγάρων και του ίδιου του Πειραιά ως κεντρικού λιμένα, συνέδραμε εξίσου στην απαξίωση του νησιού.
Πόσοι από εμάς που λέγαμε στο φιλικό μας περιβάλλον ότι είτε διαμένουμε, είτε έχουμε σπίτι στη Σαλαμίνα, μας έλεγαν καταφατικά: «Μα, είναι βρώμικη η θάλασσα…Τίποτα, δεν έχει η Σαλαμίνα, τί θες και πας;». Και εμείς επιμέναμε και τους απαντούσαμε: «Έλα και θα θες να ξανάρθεις. Επειδή, όχι, δεν είναι η χαβούζα του Σαρωνικού!»
Και ήρθαν! Και ξαναήρθαν…Και το είπαν και στους δικούς τους φίλους και συγγενείς…
Και κάπως έτσι, πενταπλασιαστήκαμε, σε μία δεκαετία.
Είμασταν όμως έτοιμοι να τους υποδεχτούμε; Η απάντηση είναι, σαφώς και «όχι».
Οι υποδομές και το αφήγημα
Στην ερώτηση, αν θα μπορούσαμε να προβλέψουμε αυτήν την εξέλιξη, θα σας έλεγα με παρρησία πως «ναι». Όλοι όσοι πιστεύαμε και πιστεύουμε σ’ αυτόν τον τόπο, γνωρίζαμε, ότι αργά ή γρήγορα το νησί, θα έπαιρνε άλλη κατεύθυνση…
Όμως, δυστυχώς (όπως συμβαίνει βέβαια σε όλη την Ελλάδα), δεν υπήρχε και δεν υπάρχει κανένα σχέδιο. Η έλλειψη στοιχειωδών υποδομών (δρόμοι, σκουπίδια, ιατρικό κέντρο, αστυνόμευση), αλλά και έλλειψη καταλυμάτων (ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών και ενοικιαζόμενα δωμάτια), δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που μπορούσε να αντέξει το νησί.
Και έχουμε φτάσει στο σημείο όπου η Σαλαμίνα υπόκειται σε πρωτοφανή ασφυξία…
Επί της ουσίας, λίγα γνωρίζουμε για το νέο πολεοδομικό σχέδιο και πού έχει προβλεφθεί (εάν έχει προβλεφθεί), ζώνη ήπιας δόμησης τουριστικών καταλυμάτων. Ποια είναι η μελέτη για τη διαπλάτυνση δρόμων ή συντήρηση των υπαρχόντων; Υπάρχει πρόβλεψη για νέα μαρίνα μικρής κλίμακας στο νότιο τμήμα του νησιού (Περιστέρια). Υπάρχει πρόβλεψη για δημιουργία ποδηλατικών διαδρομών και καταδυτικού πάρκου, σήμανση μονοπατιών στο αισθητικό δάσος Κανακίων, απομάκρυνση των καρνάγιων από τον ιστορικό θαλάσσιο χώρο των Αμπελακίων, πλήρης απομάκρυνση των ιχθυοκαλλιεργειών και πολλά πολλά άλλα.
Το νησί, χωρίς αμφιβολία, έχει απίστευτες δυνατότητες και πιθανότητες να μετατραπεί σε έναν πραγματικά σπουδαίο τουριστικό προορισμό, αλλά υπολείπεται σοβαρών πρωτοβουλιών και εξωστρέφειας.
Υπάρχουν δεκάδες και απολύτως επιτυχημένα μοντέλα αναπροσαρμογής ή ενίσχυσης ως ταξιδιωτικοί προορισμοί σε ολόκληρη την Ελλάδα. Τόποι άγνωστοι, δύσκολα προσβάσιμοι, μα η θέληση και το πείσμα των κατοίκων, τους ένωσε και δημιούργησαν μικρούς ή μεγαλύτερους Φορείς Τουριστικής Ανάπτυξης, χωρίς την ενίσχυση κανενός Δήμου ή Περιφέρειας. Στηρίχθηκαν αποκλειστικά σε ιδιωτικά κεφάλαια για τις ό,ποιες δράσεις.
Εκεί, είναι και το κλειδί της επιτυχίας. Ένας ανεξάρτητος Φορέας, δύναται να πραγματοποιήσει και να δημιουργήσει υπεραξία χωρίς περιορισμούς και παραταξιακές σκοπιμότητες.
Και αφού καταφέρουμε και φτιάξουμε τις υποδομές μας, τότε θα μπορούμε να μιλάμε και για ποιοτική αναβάθμιση του τόπου εν συνόλω. Θα μπορούμε να μιλάμε για νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις. Θα μπορούμε να μιλάμε για τουριστικό προϊόν αξιώσεων.
Το οικοδόμημα του τουρισμού, όσο εύκολα ανεβαίνει, τόσο εύκολα κατεβαίνει. Όσο εύκολα φουσκώνει, τόσο εύκολα ξεφουσκώνει…Και αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε ή να το παραβλέπουμε.
Το νησί, χρειάζεται εκπροσώπηση. Χρειάζεται επίσημα χείλη να εντοπίζουν και να ασκούν πίεση ό,που αυτή απαιτείται. Χρειάζεται οργάνωση, καταγραφή, μελέτη και συνεργασία.
Εν κατακλείδι, όπως αντιλαμβάνεστε, η αναγκαιότητα της δημιουργίας ενός Φορέα Τουριστικής Ανάπτυξης αποτελεί κατ’ εμέ, επιτακτική ανάγκη με ένα νομικό πλαίσιο ευέλικτο ως προς τα μέλη και τους συνεργάτες του, χωρίς όμως την συμμετοχή του Δήμου ή της Περιφέρειας στο σχήμα. Ο Φορέας θα συνεργάζεται μεν με τους τοπικούς άρχοντες, αλλά δεν θα εξαρτάται από εκείνους ούτε οικονομικά, ούτε θεσμικά.
Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα ως προς τις ό,ποιες αποφάσεις θα λαμβάνει, αποφεύγονται οι κομματικές – παραταξιακές συγκρούσεις με τους εκάστοτε Δημάρχους και Περιφερειάρχες και ταυτόχρονα, εξασφαλίζεται η συνέχεια του ως Φορέας, εφόσον θα υπόκειται σε ανεξάρτητο καθεστώς, απαλλαγμένο από «βαρίδια».
Ίδωμεν…
……………………
*Η Αφροδίτη Καλομάρη είναι επικοινωνιολόγος και ταξιδιωτική δημοσιογράφος -πρώην διευθύντρια σύνταξης στο περιοδικό «Διακοπές» της εφημερίδας το «Βήμα της Κυριακής», ενώ αποτελεί ιδρυτικό μέλος πολλών πρωτοβουλιών για την προώθηση και αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος σε νησιά και διάφορες περιοχές, πανελληνίως. Επίσης, έχει διατελέσει οργανωτική διευθύντρια σε δεκάδες διοργανώσεις συνεδρίων αναφορικά με τον γαστρονομικό και εναλλακτικό τουρισμό σε Ελλάδα και εξωτερικό.
