Η τέχνη του πορτρέτου από τις συλλογές του Λούβρου

Το σταδιακό άνοιγμα της Εθνικής Πινακοθήκης συνεχίζεται με τα εγκαίνια της αίθουσας περιοδικών εκθέσεων (Αίθουσα «Ιδρυμα Αντώνιος Ε.Κομνηνός») στον υπόγειο χώρο συνολικού εμβαδού 2000 τ.μ. της ανακαινισμένης Εθνικής Πινακοθήκης. 

   Η πρώτη έκθεση που φιλοξενεί έχει τίτλο «Αναζητώντας την Αθανασία. Η τέχνη του πορτρέτου στις συλλογές του Λούβρου» και υποδέχεται το κοινό από τις 30 Νοεμβρίου. Έως τα τέλη της χρονιάς αναμένεται να ανοίξει πλήρως η πτέρυγα με τις μόνιμες συλλογές δυτικοευρωπαϊκής τέχνης, όπου, σύμφωνα με την διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης θα εκτεθεί και ο κλεμμένος πίνακας του Πικάσο «Γυναικείο κεφάλι».

   Με μια πρώτη ματιά στην έκθεση από τις συλλογές του Λούβρου, καθώς στήνεται πυρετωδώς η αναζήτηση της αθανασίας, μέσω της αποτύπωσης του ανθρώπινου προσώπου ξεκινά από τα βάθη της αρχαιότητας διατρέχοντας αιώνες ιστορίας της τέχνης. Από τη μάσκα ενός προσωπείου Φαραώ και το ρεαλιστικό πορτρέτο του Φαγιούμ, στο γλυπτό πορτρέτο του Χαμουραμπί πρώτου μεγάλου νομοθέτη βασιλιά της Βαβυλώνας, στα γλυπτά της ελληνορωμαϊκής περιόδου με τα πρόσωπα εξουσίας, ο Μέγας Αλέξανδρος (αντίγραφο από την προτομή του Λυσίπου), ο ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έως το μεταθανάτιο «Πορτρέτο του Δούκα της Ορλέανης» του Ενγκρ. Από την επικράτηση του χριστιανισμού και την επικάλυψη του ατόμου, η ανάδυση της ανθρώπινης μορφής περνά θριαμβευτικά στην εποχή της Αναγέννησης έως τους βασιλείς κι ευγενείς την περίοδο του επιδεικτικού Μπαρόκ.

 Η έκθεση διαμορφώνεται σε 13 θεματικές ενότητες με βάση κυρίως την κοινωνική λειτουργία του πορτρέτου σε κάθε εποχή και όχι με χρονολογική σειρά.

   Στο περιβάλλον που διαμορφώνει περιλαμβάνονται πολύτιμα μικροτεχνήματα του γαλλικού μεσαίωνα, το πορτρέτο σε φορητή μορφή για προσωπική χρήση. Ξεχωριστή ενότητα αποτελούν τα πορτρέτα γυναικών στην εξουσία από την εποχή των Φαραώ ως τη Μαρία Αντουανέτα και την Μαντάμ ντε Πομπαντούρ. Μεγάλοι δάσκαλοι της τέχνης όπως Βελάσκεθ, Ρέμπραντ, Βερονέζε, Γκόγια, Ρέινολτς, Νταβίντ, Ντελακρουά κ.ά, το αριστούργημα του Αντουάν Ζαν Γκρο «Ο Ναπολέων διασχίζει την Γέφυρα της Αρκόλης» κι αργότερα το νεκρικό προσωπείο του Ναπολέοντα παρουσιάζονται στην έκθεση με τα συνολικά 100 εκθέματα από τις συλλογές του Λούβρου.

    Στον πυρήνα της, οι Γάλλοι επιμελητές αναδεικνύουν την «Δύναμη του πνεύματος», με τα γλυπτά των φιλοσόφων του Διαφωτισμού Ρουσώ, Βολτέρο, Ντιντερό που συνομιλούν με την αρχέτυπη προτομή του Ομήρου. Η αναφορά της έκθεσης στην Γαλλική Επανάσταση γίνεται με τον εμβληματικό πίνακα του Ζακ Λουί Νταβίντ «Ο θάνατος του Μαρά», ως μάρτυρα της ελευθερίας της καινούργιας εποχής.

   Στην πρώτη συνέντευξη Τύπου στο ανακαινισμένο κτίριο και στον απόηχο της επετειακής έκθεσης στο Λούβρο για τα 200 χρόνια Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα μίλησε για το σκεπτικό των περιοδικών εκθέσεων στη νέα Πινακοθήκη « με δύο μεγάλες εκθέσεις τον χρόνο πλάι σε ευάριθμες μικρότερες» και για την «πρώτη σημαίνουσα έκθεση – φόρο τιμής της νέας Εθνικής Πινακοθήκης προς ένα μεγάλο αδελφό ξένο , όπως το Λούβρο με πολλαπλούς παραδοσιακούς δεσμούς ανάμεσα στη Γαλλία και την Ελλάδα». Η ιδέα της έκθεσης του Πορτρέτου στις συλλογές του Λούβρου, ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια σε συνεργασία της κ. Πλάκα με τον τότε διευθυντή του Λούβρου Ζαν Λυκ Μαρτινές, τόνισε η ίδια.

   Η συνεργασία με γαλλικά μουσεία θα έχει συνέχεια και στο μέλλον, γεγονός που διαβεβαίωσε και ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, χαιρετίζοντας την έκθεση. « Η εμπλοκή του υπουργείου Πολιτισμού στην Εθνική Πινακοθήκη δεν ολοκληρώνεται με την παράδοση του έργου της επέκτασης, αντίθετα τώρα ξεκινά. Ήταν άθλος χρόνου να ανοίξει η Εθνική Πινακοθήκη σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του πρωθυπουργού κι έγινε. To κτίριο αποδόθηκε στο κοινό. Για να λειτουργήσει όμως πρέπει να έχει προσωπικό, να αποκτήσει οργανόγραμμα και μαζί με τα παραρτήματα της να ανταποκριθεί στον ρόλο της τον 21ο αιώνα» διαβεβαίωσε ο κ. Γιατρομανωλάκης.

   Νατάσσα Δομνάκη – ΑΠΕ ΜΠΕ