Πόλεις «σφουγγάρια» – Πόσο ικανές είναι οι μεγαλουπόλεις να αντιμετωπίσουν τις πλημμύρες;

Μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την ικανότητα των μεγάλων πόλεων να συγκρατούν τα νερά των έντονων βροχοπτώσεων και να αντιμετωπίζουν τις πλημμύρες δείχνει πώς η ίδια η φύση μπορεί να δώσει τη λύση στον απειλούμενο από την κλιματική αλλαγή πλανήτη μας.

Tα μαλακά και γεμάτα με τρύπες σφουγγάρια έχουν την ιδιότητα να απορροφούν και συγκρατούν το νερό. Με τις έντονες βροχοπτώσεις και καταιγίδες που προβλέπεται να εξαπλωθούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι πόλεις που είναι καλυμμένες με διαπερατές  επιφάνειες όπως πάρκα, δέντρα λίμνες και δάση που απορροφούν το νερό σαν σφουγγάρια, θα βρίσκονται σε περισσότερο πλεονεκτική θέση ώστε να  περιορίσουν τις πλημμύρες. ‎

‎Για να μετρήσει το πόσο καλά οι αστικοί χώροι μπορούν να διαχειριστούν το περίσσευμα νερού, η Arup, μια παγκόσμια εταιρεία συμβούλων για το περιβάλλον, ερεύνησε επτά μεγάλες πόλεις που διατρέχουν κίνδυνο έντονων βροχοπτώσεων και σοβαρών πλημμυρών χρησιμοποιώντας ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης χρήσης γης που ονομάζεται Terrain.

Τον Μάρτιο του 2022 η Arup δημοσίευσε μια έκθεση σχετική με τα ευρήματά της την οποία ονόμασε «Παγκόσμιο Στιγμιότυπο Πόλεων Σφουγγαριών». ‎

‎«Από περιοχή σε περιοχή, βλέπετε πόλεις να αναπτύσσονται με ελαφρώς διαφορετικό τρόπο», εξηγεί ο Τόμας Σάγκρις επικεφαλής της ψηφιακής έρευνας για το νερό στην Arup. «Για παράδειγμα, μερικές από τις πόλεις στην Κίνα, τείνουν να είναι πιο πυκνά ανεπτυγμένες με πολυώροφα κτίρια. Στο Όκλαντ (Νέα Ζηλανδία), βλέπετε περισσότερα χαμηλά κτίρια, με περισσότερη απόσταση μεταξύ τους. Ο σχεδιασμός μιας πόλης επηρεάζει την ικανότητά της να δέχεται νερό», λέει.‎

‎Κάθε πόλη αξιολογήθηκε με τρεις βασικούς παράγοντες: την ποσότητα των πράσινων και μπλε χώρων που απορροφούν το νερό, όπως το γρασίδι, τα δέντρα, οι λίμνες και οι λιμνούλες, τον τύπο εδάφους και βλάστησης και το «δυναμικό απορροής νερού», έναν υπολογισμό δηλ. της ποσότητας του νερού που θα απορρίψει το έδαφος από αυτή που θα απορροφήσει.

‎Το σύστημα Terrain αναλύει δορυφορικές εικόνες υψηλής ποιότητας που εντοπίζουν και ταυτοποιούν πράσινες και μπλε περιοχές, καθώς και γκρίζες υποδομές, όπως κτίρια και πεζοδρόμια, μέσα σε έναν συγκεκριμένο αστικό χώρο. Ενσωματώνοντας πρόσθετα σύνολα δεδομένων και παραμέτρων όπως η ποιότητα του εδάφους, η φυσική απορροφητικότητα των πόλεων υπολογίστηκε και εκφράστηκε ως «σπογγώδες σκορ». ‎

‎Με κατάταξη από από την υψηλότερη στη χαμηλότερη συνολική βαθμολογία του σπογγώδους σκορ, οι επτά πόλεις που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν το Όκλαντ (35%), το Ναϊρόμπι (34%), η Σιγκαπούρη (30%), η Νέα Υόρκη (30%), η Βομβάη (30%), η Σαγκάη (28%) ‎και το Λονδίνο (22%).

‎Το Ώκλαντ, στη Νέα Ζηλανδία, πήρε την κορυφαία βαθμολόγηση για τα συστήματα διαχείρισης ομβρίων υδάτων σε όλη την πόλη και τα μεγάλα πάρκα. Πολύ κοντά είναι το Ναϊρόμπι, η πρωτεύουσα της Κένυας. Με ένα εθνικό πάρκο στα περίχωρά του, το οποίο φιλοξενεί λιοντάρια και καμηλοπαρδάλεις, η πόλη έχει τη μεγαλύτερη ποσότητα διαπερατής γης και των επτά τοποθεσιών της έρευνας.

Ωστόσο, οι πυκνοκατοικημένες περιοχές της πόλης έχουν ελάχιστες έως καθόλου πράσινες υποδομές με αποτέλεσμα οι πλημμύρες να πνίγουν συχνά τις φτωχογειτονιές της, σύμφωνα με την έκθεση. ‎

‎Η Βομβάη, στην Ινδία, ισοβαθμεί με Σιγκαπούρη και τη Νέα Υόρκη στην τρίτη θέση της «σπογγώδους κατάταξης». Στη συνέχεια της  λίστας ήταν η Σαγκάη, και την τελευταία θέση πήρε το Λονδίνο, κυρίως επειδή η πόλη έχει πλούσιο σε άργιλο έδαφος που είναι λιγότερο απορροφητικό στο νερό, λέει ο Σάγκρις. ‎

‎Σύμφωνα με την έκθεση, οι πόλεις μπορούν να βελτιώσουν την «σπογγώδη» ικανότητά τους προσθέτοντας περισσότερα πάρκα, λιβάδια, πράσινες στέγες και άλλες πράσινες υποδομές. Το κλειδί έγκειται στην κατανόηση των σημείων όπου βρίσκονται τα «πλημμυρικά hotspots» και στη στρατηγική ενσωμάτωση λύσεων που βασίζονται στη φύση για την προστασία των υφιστάμενων γκρίζων υποδομών και για τη βελτίωση της συνολικής ανθεκτικότητας της πόλης στην κλιματική αλλαγή. ‎

Το ζήτημα ‎μπορεί επίσης να έχει και οικονομική διάσταση: Μια άλλη έκθεση που η Arup δημοσίευσε σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τον Ιανουάριο, προτείνει ότι οι επενδύσεις σε ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή λύσεις βασισμένες στη φύση είναι «κατά μέσο όρο 50% πιο αποδοτικές από τις ανθρωπογενείς εναλλακτικές λύσεις». Ωστόσο, μόνο το 0,3% των συνολικών δαπανών για αστικές υποδομές διατέθηκε σε λύσεις που βασίζονται στη φύση το 2021. ‎

‎Ο Σάγκρις ελπίζει ότι οι πολεοδόμοι και οι άλλοι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα στραφούν στις πράσινες υποδομές οι οποίες, όπως λέει, κάνουν πολύ περισσότερα από το να λειτουργούν απλώς ως σφουγγάρι. ‎

‎Η ενσωμάτωση της φύσης στις πόλεις συμβάλλει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής απορροφώντας τον άνθρακα και αποφέρει οφέλη για την υγεία και κοινωνικά οφέλη για τους πολίτες, λέει. «Αυτές οι (πράσινες) περιοχές μπορούν να γίνουν μέρη όπου οι κοινότητες συναντιούνται και συμμετέχουν».‎

ertnews.gr – CNN