ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ. Ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί στην Ελληνική Βουλή σχετικά με τα προβλήματα στη διαχείριση απορριμμάτων αμιάντου και την τεχνική αστοχία στη θέση των περισσότερων αντλιοστασίων ακαθάρτων της ΕΥΔΑΠ στη Σαλαμίνα

Αθήνα, 15/03/2024

ΕΡΩΤΗΣΗ

Της:        ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑΣ – ΧΑΪΔΩΣ, Βουλευτού Β΄ Πειραιώς
ΠΡΟΣ:     Τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΘΕΜΑ: «Προβλήματα στη διαχείριση απορριμμάτων αμιάντου στη Σαλαμίνα»

Κύριε Υπουργέ,

Σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων, το ζήτημα των απορριμμάτων αμίαντου στην Σαλαμίνα άπτεται τόσο της δημόσιας υγείας όσο και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών του κράτους σε σχέση με την προάσπισή της. Πρόκειται για μεγάλης σημασίας θέμα, το οποίο είτε παραγκωνίζεται είτε υποτιμάται είτε αποσιωπάται, ενώ είναι ένα ζήτημα που εγκληματεί κατά της δημόσιας υγείας των κατοίκων του νησιού. Ο αμίαντος είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη ουσία (που έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο κατηγορίας 1Α στον ευρωπαϊκό κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, τη συσκευασία και την επισήμανση των χημικών ουσιών). Αν οι ίνες του απελευθερωθούν στον αέρα, ως σκόνη αμιάντου και εισπνευστούν, μπορούν να προκληθούν σοβαρές ασθένειες, όπως αμιάντωση, καρκίνος των πνευμόνων, μεσοθηλίωμα, του θώρακα ή του κοιλιακού τοιχώματος.

Οι παραπάνω επιπτώσεις της έκθεσης στον αμίαντο είναι γενικά παραδεκτές και επιστημονικά απόλυτα τεκμηριωμένες. Γι’ αυτό τον λόγο, η Ευρωπαϊκή Ένωση με τις οδηγίες 1999/77/ΕΚ (γενική απαγόρευση χρήσης του αμιάντου), 2003/18/ΕΚ (περί απαγόρευσης εξόρυξης αμιάντου και κατασκευής-επεξεργασίας προϊόντων αμιάντου), 2009/148/ΕΚ (περί της προστασίας των εργαζομένων από την έκθεση σε αμίαντο) έχει δημιουργήσει ένα καθεστώς ολικής απαγόρευσης του εν λόγω υλικού και συνιστά την σταδιακή απομάκρυνση του ήδη εγκατεστημένου αμιάντου, χωρίς όμως να θέσει χρονικό όριο. Ταυτόχρονα, έχει μεριμνήσει ώστε να υποδέχεται όλες τις αποξηλωμένες ποσότητες αμιαντούχων στοιχείων σε δικά της ΧΥΤΑ και χορηγεί αντίστοιχα πιστοποιητικά οριστικής διάθεσης από κρατικούς φορείς.

O αμίαντος στην Σαλαμίνα έχει χρησιμοποιηθεί σε τρεις περιπτώσεις: α. Στα ναυπηγεία, β. σε σωλήνες ύδρευσης που αγόρασε ο δήμος Σαλαμίνας σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή με αμίαντο από τον δήμο Καλλιθέας όταν προχωρούσε σε αντικατάστασή τους. Εξ αιτίας του θορύβου που δημιουργήθηκε υπήρξε

αντικατάσταση αυτών των σωλήνων με νέους, σύμφωνα με το περιβαλλοντικό νομικό πλαίσιο. γ. Αντίθετα με τις παραπάνω περιπτώσεις, υπάρχει εξαιρετικά διαδεδομένο στη Σαλαμίνα το αμιαντοτσιμέντο χαμηλής περιεκτικότητας σε αμίαντο (το γνωστό σε όλους ΕΛΕΝΙΤ, από το όνομα της εταιρείας που παρήγε τις χαρακτηριστικές κυματοειδείς πλάκες αλλά και πλευρικές καλύψεις και σωληνώσεις). Υπήρξε για μεγάλο διάστημα ένα βασικό υλικό για την κατασκευή της στέγης οικιών, οικημάτων, αποθηκών, κοτετσιών, και παραπηγμάτων σε ολόκληρο το νησί. Μπορεί εύκολα κανείς με μια απλή περιήγηση, ειδικά στις περιοχές χαμηλότερων εισοδημάτων, να διαπιστώσει το πόσο διαδεδομένες είναι οι κατασκευές που χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο υλικό.

Στην γ. περίπτωση εντοπίζεται και το ζήτημα στο οποίο αναφερόμαστε. Διαπιστώνεται μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για την υγεία των κατοίκων του νησιού αλλά και των επισκεπτών του. Μια σειρά παράνομων «χωματερών» εξωοικιακών απορριμμάτων σε διάφορα σημεία του νησιού, στις οποίες εμφανώς περιλαμβάνονται σπασμένα και μισο – θαμμένα κομμάτια από αμιαντοτσιμέντο, βρίσκονται κοντά σε σπίτια και σε δημόσιους χώρους. Αυτό σημαίνει ότι φθαρμένα υλικά που περιέχουν αμίαντο είναι εκτεθειμένα στις ατμοσφαιρικές συνθήκες, πράγμα που δημιουργεί τεράστιο κίνδυνο για την υγεία των περιοίκων από τις ίνες αμιάντου που ελεύθερες μεταφέρονται από τον άνεμο. Οι υπεύθυνοι γι’ αυτή την κατάσταση δεν είναι γνωστοί (η υπάρχουσα φημολογία μιλά για πολίτες που μόνοι τους εναποθέτουν στα συγκεκριμένα σημεία τα επικίνδυνα αυτά υλικά ή για επαγγελματίες («παλιατζήδες») που αναλαμβάνουν αντί τιμήματος να καθαρίσουν οικόπεδα και ιδιοκτησίες από διάφορα υλικά – αλλά αυτά είναι πράγματα που δεν μπορούν να διασταυρωθούν καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί κανείς επισήμως να προβαίνει σε αυτές τις πράξεις). Κατά μαρτυρίες περιοίκων, από την δημοσίευση σχετικών άρθρων, άγνωστοι εργολάβοι προβαίνουν σε ταφή με χώμα αυτών των σωρών στην περιοχή. Παρά τις συμβάσεις που έχει κάνει ο δήμος για την αποκομιδή και το νομικό πλαίσιο το οποίο είναι πραγματικά αυστηρό, η κατάσταση σήμερα παραμένει η ίδια.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Πώς σκοπεύετε να παρέμβετε, ώστε να προστατευτούν τόσο οι κάτοικοι της περιοχής όσο και οι επισκέπτες του νησιού, γιατί μέσα στα εξωοικιακά απορρίμματα περιλαμβάνονται κομμάτια υλικών που περιέχουν αμίαντο και είναι ένα πραγματικό έγκλημα κατά του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας;
2. Θα εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι, ώστε να δοθεί λύση και να φύγουν άμεσα αυτοί οι σωροί, γιατί όσο μένουν εκεί, οι περίοικοι βρίσκονται σε κίνδυνο;

Η Ερωτώσα Βουλευτής
ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ – ΧΑΪΔΩ

ΕΡΩΤΗΣΗ

Αθήνα, 15/03/2024

Της:                ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑΣ – ΧΑΪΔΩΣ, Βουλευτού Β΄ Πειραιά
ΠΡΟΣ:            Τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΘΕΜΑ:           «Σοβαρή τεχνική αστοχία στη θέση των περισσότερων αντλιοστασίων ακαθάρτων της ΕΥΔΑΠ στη Σαλαμίνα»

Κύριε Υπουργέ,

Μετά από καταγγελίες συμπολιτών μας και με βάση δημοσιεύματα εφημερίδων, η δυσοσμία αλλά και τα λύματα στους δρόμους σε περιπτώσεις βλαβών είναι φαινόμενα που χαρακτηρίζουν το νησί της Σαλαμίνας και πνίγουν τους κατοίκους της. Στα Σελήνια και τα τρία αντλιοστάσια είναι κατασκευασμένα στον Παραλιακό δρόμο των Σεληνίων, εκεί όπου υπάρχουν καταστήματα εστίασης και ο κεντρικός τόπος περιπάτου. Η πιο τραγική επιλογή είναι η εγκατάσταση αντλιοστασίου σχεδόν μέσα στο θεατράκι των Σεληνίων. Όσο για την πόλη της Σαλαμίνας (Κούλουρη) και των Παλουκιών δεν εξαιρούνται, το ένα αντλιοστάσιο είναι εκατό (100) μέτρα από το Δημαρχείο και το άλλο δίπλα στα γήπεδα και το Πνευματικό Κέντρο. Τέλος, στην περιοχή των Παλουκιών, το αντλιοστάσιο είναι δίπλα από την παιδική χαρά, την έδρα οδηγισμού και το Πάρκο, όπου πραγματοποιούνται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πολλές εκδηλώσεις με ασφυκτική μυρωδιά. Τα παραπάνω, δεν είναι απλά λάθος επιλογές, αλλά καταστροφικές για το νησί και με φοβερές επιπτώσεις για την υγεία των κατοίκων. Σε συνεδριάσεις της δημοτικής αρχής του νησιού εντοπίστηκαν λάθη, παραλείψεις και ολιγωρία, με μόνη εξαίρεση το τεχνικό προσωπικό. Για όσο διάστημα υπεύθυνος ήταν ο εργολάβος, όλα λειτουργούσαν σωστά σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες, μιας και υπήρχε φύλακας όλο το εικοσιτετράωρο, και παράλληλα είχε ασφαλίσει το αντλιοστάσιο για κάθε ζημιά. Το σύστημα αυτό λοιπόν αφέθηκε στη τύχη του, αφού δεν υπήρχε εξειδικευμένος τεχνικός να δώσει κατευθύνσεις. Η κατάσταση είναι ασφυκτική και οι κάτοικοι εκφράζουν οργή, θυμό και αγανάκτηση για την απουσία Κράτους, Κυβέρνησης, Περιφέρειας. Το δράμα και ο περιβαλλοντικός εφιάλτης που βιώνουν οι κάτοικοι, εξαιτίας της έντονης δυσοσμίας, επιτείνονται ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι και γίνεται πραγματικός εφιάλτης τις ημέρες με καύσωνα.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Προτίθεσθε να ενημερώσετε τους κατοίκους της Σαλαμίνας για την προέλευση της δυσοσμίας και την εν γένει περιβαλλοντική κατάσταση στην περιοχή;
2. Τι μέτρα προτίθεσθε να λάβετε για την εξάλειψη της δυσοσμίας που δυσχεραίνει τη ζωή των κατοίκων;
3. Τι μέτρα προτίθεσθε να λάβετε για την προστασία της υγείας των κατοίκων που αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση εδώ και πολλά χρόνια;

Η Ερωτώσα Βουλευτής
ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΟΦΙΑ – ΧΑΪΔΩ