Μια βιβλιοθήκη χωρίς βιβλία και ένα μνημείο ψηφιακής προ(σ)βολής
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ 14 Ιουλίου 2024 fonisalaminas
Ένα έργο που χρησιμοποιήθηκε όσο κανένα άλλο στη Σαλαμίνα για πολιτική προπαγάνδα, είναι το έργο της Βιβλιοθήκης «Μαρίας Καντάρη» που, τελικά, δεν είναι ούτε βιβλιοθήκη ούτε «Μαρίας Καντάρη». Ένα έργο που ξεκίνησε από μια επιθυμία του Αμπελακιώτη Θεόκλητου Καντάρη, ο οποίος δώρισε ένα οικόπεδο επί της Λ. Ελευθερίου Βενιζέλου στα Αμπελάκια με σκοπό την ανέγερση μιας βιβλιοθήκης στην οποία θα γίνονταν κτήμα του κοινού η τεράστια βιβλιοθήκη της αδελφής του δωρητή Μαρίας Καντάρη. Και ένα έργο που έγινε… ψηφιακό μουσείο!
Η ιστορία της ανέγερσης της βιβλιοθήκης αυτής ξεκινά από πολύ παλιά, από την εποχή του Κοινοτάρχη Αμπελακίων Ι. Μαγιάτη. Από τότε, όλες οι δημοτικές αρχές των Αμπελακίων, προσέθεταν ένα λιθαράκι για την ανέγερση της βιβλιοθήκης (υπ’όψιν ότι οι βιβλιοθήκες δεν χρηματοδοτούνται εύκολα από το στοργικό στην γνώση ελληνικό κράτος): Μ.Τραυλός, Σ.Γκίνης και μετά πάλι Μ.Τραυλός (στην περίοδο αυτή ενετάχθη η ανέγερση της βιβλιοθήκης στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Θησέας» και υπεγράφη το 2009 η σύμβαση με τον ανάδοχο). Μετά την Καλλικράτειο συνένωση, την σκυτάλη πήρε ο Ι.Τσαβαρής (που εξασφάλισε τις χρηματοδοτήσεις προκειμένου να ξεπεραστεί η διακοπή εργασιών που είχε γίνει λόγω μή πληρωμής των λογαριασμών του αναδόχου, να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί μέσω του ΠΕΠ Αττικής και συνέχισε τις πληρωμές), η Ρ.Νάννου (που φρόντισε για τις πληρωμές των περισσότερων λογαριασμών του αναδόχου, οπότε επί των ημερών της έγινε το μεγαλύτερο τμήμα της κατασκευής, και για την επέκταση της χρηματοδότησης συνεργαζόμενη με την περιφερειάρχη Αττικής Ρ.Δούρου) και, τέλος, ο Γ.Παναγόπουλος, που συνέχισε την πληρωμή των λογαριασμών και ολοκληρώθηκε η ανέγερση. Μια περιγραφή του ιστορικού αυτού μπορείτε να ακούσετε εδώ, δια στόματος του πρώην δημάρχου Ι. Τσαβαρή από συνέντευξη που είχε δώσει σε τοπική διαδικτυακή εκπομπή.
Το κτίριο της Βιβλιοθήκης που επρόκειτο να ονομαστεί «Μαρία Καντάρη» (και που ως τότε αναφερόταν ανεπίσημα ως η «Βιβλιοθήκη των Αμπελακίων») παραδόθηκε από την Περιφέρεια Αττικής ως φορέα χρηματοδότησης στις 18 Οκτωβρίου 2022, 13 συναπτά έτη από την υπογραφή της πρώτης σύμβασης και γύρω στα 20 χρόνια από την αρχή των διαδικασιών για την ανέγερσή του, δια της τότε αντιπεριφερειάρχη Νήσων (και μετέπειτα υποψήφιας δημάρχου) Β.Μπόγρη. Όπως λέει και η ταμπέλα απ’έξω, κόστισε 1.330.745,81€.
Ακούστηκαν τότε οι γνωστοί δεκάρικοι λόγοι από τους τοπικούς πολιτικούς παράγοντες περί σχεδίων, οραμάτων και τα λοιπά. Όπως συνήθως. Αλλά στο κάτω κάτω, μετά από 15 χρόνια, αμέτρητες παρατάσεις για την ολοκλήρωση και ελιγμούς μέσα από χρηματοδοτικές Συμπληγάδες, το κτίριο της Βιβλιοθήκης είναι πια έτοιμο. Η βιβλιοθήκη όμως;
Ας δούμε τί έγινε τελικά.
Η «Ψηφιακή Ανάδειξη της Σαλαμίνας μέσω παρουσίασης της Ιστορίας και του Πολιτιστικού της αποθέματος με χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών συστημάτων»
Γυρίζοντας λίγο πίσω, στο 2022, θα βρούμε ένα φιλόδοξο έργο για ένα «Ψηφιακό Πάρκο Πολιτισμού» όπως αναφέρεται στην περιβόητη πλέον μελέτη 52/2022, την οποία μπορείτε να την βρείτε εδώ, και που είχε τον πηχυαίο τίτλο «Ψηφιακή Ανάδειξη της Σαλαμίνας μέσω παρουσίασης της Ιστορίας και του Πολιτιστικού της αποθέματος με χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών συστημάτων». Συνοπτικά, αφού η Περιφέρεια Αττικής εξέδωσε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την δράση «Διάδοση και Ανάπτυξη Καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών των ΜΜΕ με χρήση ΤΠΕ», ο δήμος Σαλαμίνας υπέβαλε την πρόταση περί ψηφιακής ανάδειξης της Σαλαμίνας κόστους 920.000€ (741.935,48€ + ΦΠΑ24% 178.064,52€) η οποία εγκρίθηκε και ενετάχθη στο ΕΠ της Περιφέρειας το 2021 (η αποδοχή της χρηματοδότησης για την ένταξη στο ΕΠ στις 21.12.2021 εδώ).
Το έργο ήταν φιλόδοξο και περιλάμβανε:
α. Την δημιουργία Ψηφιακού Πάρκου Πολιτισμού
β. Την δημιουργία Κόμβου Πολιτισμού και τοπικών σταθμών πληροφόρησης
Το πρώτο, το Ψηφιακό Πάρκο Πολιτισμού, θα αποτελείτο από 7 θεματικούς σταθμούς:
1. Την είσοδο/υποδοχή των επισκεπτών όπου θα παρέχονταν πληροφορίες και θα διατίθετο το έντυπο υλικό της έκθεσης. Εκεί θα υπήρχε και εικονικός οικοδεσπότης-ξεναγός του πάρκου.
2. Αρχαία Σαλαμίνα. Εκεί θα υπήρχαν τα εξής εκθέματα:
2.α. Μια παρουσίαση με τεχνολογία 360° εικονική πραγματικότητα του Σπηλαίου του Ευριπίδη
2.β. Εκθετήριο ολογράμματος της Πλάκας Σαλαμίνας
2.γ. Βιωματική εμπειρία 5D της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας
2.δ. Ολογραμματική-διαδραστική παρουσίαση των αρχαίων μνημείων της Σαλαμίνας
3. Νεώτερη Σαλαμίνα. Στον σταθμό αυτό θα παρουσιάζονταν η νεώτερη ιστορία, σύμφωνα με την μελέτη, μέσω μιας διαδραστικής οθόνης που θα παρουσιάζει, σε μορφή χρονολογίου, τα σημαντικότερα γεγονότα και πρόσωπα της επανάστασης που σχετίζονται με την Σαλαμίνα.
4. Σύγχρονη Σαλαμίνα. Ο σταθμός θα παρουσίαζε την Σαλαμίνα «ως προορισμό επίσκεψης και θα περιλάμβανε στοιχεία του πολιτιστικού της αποθέματος» με τα παρακάτω ψηφιακά εκθέματα:
4.α. «Ψηφιακό Βιβλίο» (με την έννοια οθόνης σε σχήμα βιβλίου) στο οποίο θα εμφανίζονταν πληροφορίες και έργα κυρίως του Άγγελου Σικελιανού
4.β. Μια διαδραστική εφαρμογή σε οθόνη αφής που παρουσιάζει την «Σαλαμίνα του σήμερα», δηλαδή «φύση-αξιοθέατα-παραλίες»
5. Εκπαιδευτικές εφαρμογές. Ο σταθμός είχε σκοπό την αξιοποίηση διαδραστικών εκπαιδευτικών παιχνιδιών, μέσω των οποίων τα παιδιά και οι έφηβοι θα μπορούν να μαθαίνουν παίζοντας, ενώ θα υπήρχαν και αντίστοιχες δραστηριότητες για ενήλικες.
6. Ντοκυμανταίρ-«Σαλαμίνα, από την αρχαιότητα ως σήμερα». Σταθμός παρουσίασης βίντεο ντοκυμανταίρ διάρκειας τουλάχιστον 15 λεπτών με θέμα την ιστορία της Σαλαμίνας από την αρχαιότητα ως σήμερα και παρουσίαση της σημερινής Σαλαμίνας.
7. Εξωτερική προβολή δημαρχείου Σαλαμίνας. Σε επιλεγμένη πλευρά του κτιρίου του Δημαρχείου θα πραγματοποιείτο ειδική βίντεο-προβολή προσαρμοσμένη στο ανάγλυφο του κτιρίου, με μέθοδο με την οποία ένα 3διάστατο βίντεο μπορεί να προβληθεί σε επίπεδο 2 διαστάσεων.
Το δεύτερο υποέργο, η δημιουργία του Κόμβου Πολιτισμού και τοπικών σταθμών πληροφόρησης, περιλάμβανε:
1. Την δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου για σημεία ενδιαφέροντος τα οποία θα επιλέγονταν από τον ανάδοχο σε συνεργασία με την αναθέτουσα Αρχή
2. Ανάπτυξη λογισμικού και εφαρμογών για:
2.α. Ανάπτυξη διαδικτυακής πύλης προβολής περιεχομένου & υπηρεσιών (= δημιουργία portal για την ψηφιακή ανάδειξη)
2.β. Ανάπτυξη έκδοσης της διαδικτυακής πλατφόρμας του 2.α. για προβολή του περιεχομένου και παροχή πρόσβασης σε υπηρεσίες από ειδικούς σταθμούς πληροφόρησης σε σταθερές & κινητές συσκευές (tablets, κινητά τηλέφωνα κλπ.)
2.γ. ανάπτυξη εφαρμογής για κινητά(σε iOs & Android)
Το αναμφίβολα φιλόδοξο αυτό σχέδιο, σε μια πρώτη ανάγνωση, έχει διάφορες βασικές αδυναμίες, ιδιαίτερα στην παντελή αποσιώπηση του ιστορικού παρελθόντος του νησιού στην ελληνιστική, βυζαντινή και νεώτερη περίοδο ως την Επανάσταση του 21. Και αυτό παρ’ όλη την πληθώρα μνημείων και πληροφοριών που υπάρχουν γι’ αυτή την περίοδο.
Ωστόσο από τεχνική άποψης ήταν επαρκέστατο και, όπως φαίνεται από την ανάγνωση της μελέτης, στον σχεδιασμό του υπήρχε η σκέψη ενός επιπέδου παρουσίασης για όλα αυτά και πολλαπλών άλλων σημείων για τα οποία υπήρχε η δέσμευση ευκολίας πρόσβασης για ΑμεΑ.
Για το έργο αυτό προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός με καταληκτική ημερομηνία την 31η Αυγούστου 2022 (την περίληψη της διακήρυξης αυτής μπορείτε να βρείτε εδώ). Τελικά, ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε στην τηλεπικοινωνιακή εταιρεία NOVA η οποία με την απόφαση 301/2022 κηρύχθηκε ανάδοχος του έργου (την σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ δήμου και Nova στις 05.01.2023 μπορείτε να την βρείτε εδώ). Και το έργο, μετά παρατάσεων και των λοιπών γνωστών, προχώρησε… περίπου.
Από «Ψηφιακό Πάρκο Πολιτισμού», «Ψηφιακό Μουσείο»
Ερχόμαστε στην Δευτέρα 3 Ιουνίου 2024. Ας διαβάσουμε το δελτίο τύπου του δήμου για εκείνη την ημέρα:
Ο Δήμαρχος Σαλαμίνας Γιώργος Παναγόπουλος, ο Περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μεγάρων και Σαλαμίνας κ.κ. Κωνσταντίνος, εγκαινίασαν τη Δευτέρα 3 Ιουνίου 2024 το έργο «Ψηφιακή ανάδειξη της Σαλαμίνας μέσω παρουσίασης της ιστορίας και του πολιτιστικού της αποθέματος με χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών συστημάτων», ένα ψηφιακό μουσείο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Σαλαμίνας, έργο που στεγάζεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμπελακίων «ΜΑΡΙΑ ΚΑΝΤΑΡΗ» και χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Αττικής.
Τα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους οι Βουλευτές Β΄ Πειραιά, κ. Γ. Βρεττάκος και κ. Μ. Λιβανός, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Σαλαμίνας, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος κόσμου.
Το ψηφιακό μουσείο αποτελεί ένα έργο που αντανακλά στο πανελλήνιο. Αξιοποιεί τη σύγχρονη τεχνολογία για να αναδείξει τον ιδιαίτερο ρόλο, την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Σαλαμίνας, μια ιστορία που καθόρισε όλον το δυτικό κόσμο και έναν πολιτισμό που φέρει τη δική του ανεξίτηλη σφραγίδα. Σκοπός του έργου είναι η ανάδειξη του νησιού, η διατήρηση της ιστορικής μνήμης και του πολιτιστικού αποτυπώματος του τόπου, καθώς και η ενίσχυση της ελκυστικότητας και της επισκεψιμότητας της Σαλαμίνας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μοντέρνος αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του κτηρίου που έχει επιμεληθεί από τους αρμοδίους καθώς επιτρέπει την παρατήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων, που αποκαλύφθηκαν κατά την κατασκευή του.
Ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει και να απολαύσει μέσα από τις σύγχρονες τεχνολογίες, με τη χρήση 3D γυαλιών Virtual & Augmented Reality την ψηφιακή αναπαράσταση της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας, τον ψηφιακό ξεναγό, ψηφιακά εκθέματα, διαδραστικά παιχνίδια, τρισδιάστατες απεικονίσεις και ένα πρωτότυπο διαδραστικό βιβλίο.
Ο Δήμαρχος Σαλαμίνας στον χαιρετισμό του ευχαρίστησε θερμά τον Περιφερειάρχη κ. Χαρδαλιά για τη στήριξη στη Σαλαμίνα καθώς, χωρίς τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας και τη συνδρομή των υπηρεσιών της το έργο δεν θα υλοποιούνταν ποτέ, την εφορία αρχαιοτήτων για τη συνδρομή της, την ανάδοχο εταιρία NOVA για την εξαιρετική δουλειά που έκανε καθώς και όλους τους συνεργάτες του στη δημοτική αρχή. Τόνισε δε, ότι με το έργο αυτό δημιουργείται μια σπουδαία, ιστορική και πολιτιστική υποδομή, που ακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις καινοτόμες εφαρμογές. Δημιουργούμε ένα νέο σημείο αναφοράς του οποίου η θέση, η χρήση και η ιστορικότητά του αναβαθμίζει τουριστικά, αισθητικά και λειτουργικά το νησί μας.
Ο Περιφερειάρχης Νίκος Χαρδαλιάς τόνισε ότι η Περιφέρεια Αττικής είναι διαχρονικά δίπλα στο Δήμο Σαλαμίνας με σειρά παρεμβάσεων και έργων, πάντα σε αγαστή συνεργασία με τη δημοτική αρχή και δεσμεύτηκε να στηρίξει το αίτημα για την ίδρυση Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για άτομα με αναπηρία.
Ο κ. Πέτρος Ζησιμόπουλος, Sales Manager της Nova ICT, δήλωσε: «Στη Nova είμαστε πολύ περήφανοι για την υλοποίηση του πιο ολοκληρωμένου ψηφιακού πάρκου πολιτισμού που λειτουργεί στην Ελλάδα, σε έναν υπέροχο χώρο προαγωγής πολιτισμού. Συνεχίζουμε να επενδύουμε σταθερά στις πιο καινοτόμες τεχνολογίες, όπως 3D animation, εικονική πραγματικότητα και ολογράμματα, για να αναδείξουμε τον πολιτισμό μας και να δώσουμε στους πολίτες την ευκαιρία να αναβιώσουν την ιστορία με τον πιο σύγχρονο και βιωματικό τρόπο».
Και, φυσικά, υπήρχε και ο φωτογραφικός φακός για να αποτυπώσει το γεγονός:
Μια βιντεοσκοπημένη καταγραφή των εγκαινίων μπορείτε να βρείτε εδώ. Επίσης, μπορείτε να δείτε την παρουσίαση του «ψηφιακού μουσείου» στο κοινό του TikTok από τον δήμαρχο Σαλαμίνας εδώ.
Και μετά από όλα αυτά, ας μπούμε στην ουσία των γεγονότων.
Κριτική στο χάος
Κατ’αρχάς, θα ξεκινήσουμε από το δελτίο τύπου.
Δεν μπορεί κανείς παρά να στηλιτεύσει την τάση που παρατηρούμε στα δελτία τύπου, όχι μόνο στη Σαλαμίνα, βέβαια., όχι μόνο στην Περιφέρεια Αττικής αλλά γενικά, σε κάθε κρατική ανακοίνωση, να αναφέρονται πράγματα για τα οποία ο συντάκτης τους είναι φανερό ότι δεν έχει ιδέα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα σταθούμε στο «να ανακαλύψει και να απολαύσει μέσα από τις σύγχρονες τεχνολογίες, με τη χρήση 3D γυαλιών Virtual & Augmented Reality την ψηφιακή αναπαράσταση της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας«. Φανερά αντιγράφοντας τα προβλεπόμενα στην μελέτη, ο συντάκτης έδωσε στα 3D γυαλιά ταυτόχρονα ιδιότητες Virtual (Εικονικής) & Augmented (Επηυξημένης) Reality (Πραγματικότητας) – ενώ είναι δύο ολωσδιόλου διαφορετικά πράγματα. Για να εξηγήσουμε με απλά λόγια:
– Στην «Εικονική Πραγματικότητα» (Virtual Reality) απομονώνεσαι από το φυσικό περιβάλλον χάρη στα 3D γυαλιά και να ακουστικά και «μπαίνεις» σε μια διαφορετική, ψηφιακή, πραγματικότητα όπου αναλόγως του προγράμματος που τρέχει λαμβάνεις οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα σαν να ήσουν στον χώρο αυτής της πραγματικότητας. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές που μπορεί κανείς να κατεβάσει στο κινητό του και με τα κατάλληλα 3D γυαλιά για κινητό να απολαύσει την εμπειρία.
– Στην «Επηυξημένη Πραγματικότητα» (Augmented Reality) δεν απομονώνεσαι από το φυσικό περιβάλλον. Αντιθέτως, πάνω σε αυτό που βλέπεις στο φυσικό περιβάλλον εμφανίζονται σε ειδικά γυαλιά συνήθως (ή ακούγονται στα ακουστικά σου) πληροφορίες γι’ αυτό που βλέπεις όχι μόνο ιστορικές αλλά και χρηστικές. Παράδειγμα, σε μια κάπως ελαφριά μορφή, το γνωστό σε όλους Shazam που λειτουργεί οιονεί ως εφαρμογή επηυξημένης πραγματικότητας, καθώς «ακούει» την μελωδία που παίζεται στον χώρο και την βρίσκει τις βάσεις του Spotify. Άλλο παράδειγμα είναι η εφαρμογή Chronos της Cosmote για την Ακρόπολη, όπου στο AR (augmented reality όπως είπαμε) κομμάτι της, ο χρήστης στρέφει το κινητό του προς κάποιο μνημείο στην Ακρόπολη και του παρέχονται οι σχετικές πληροφορίες.
Επίσης στο δελτίο τύπου, έχουμε δύο ενδιαφέροντα στοιχεία:
– Ο δήμος Σαλαμίνας αναφέρει ξεκάθαρα ότι το έργο «Ψηφιακή ανάδειξη της Σαλαμίνας μέσω παρουσίασης της ιστορίας και του πολιτιστικού της αποθέματος με χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών συστημάτων» μεταλλάχθηκε σε «ένα ψηφιακό μουσείο για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Σαλαμίνας», το οποίο «στεγάζεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμπελακίων «ΜΑΡΙΑ ΚΑΝΤΑΡΗ»». Είναι καθαρό το ότι αυτή η «μετάλλαξη» είναι ολότελα αντίθετη με το πνεύμα της μελέτης 52/2022 και των θεματικών σταθμών που προβλέπονταν σε αυτή αφού αυτοί οι σταθμοί, όσοι υλοποιήθηκαν όπως θα δούμε παρακάτω, στοιβάχτηκαν στην πραγματικότητα μέσα σε ένα κτίριο που η διαρρύθμισή του και ο σκοπός ανέγερσής του είναι ολότελα διαφορετικός.
– Από την μεριά του αναδόχου, της Nova δηλαδή, υπάρχει αναφορά στο έργο ως «το πιο ολοκληρωμένο πάρκο πολιτισμού». Αυτό το αφήνουμε ασχολίαστο ως προς τον προσδιορισμό αλλά σημειώνουμε ότι ο ανάδοχος πολύ σωστά εξακολουθεί και μιλά για «πάρκο πολιτισμού» και όχι για ψηφιακό μουσείο. Και αυτό γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι ο προσδιορισμός «ψηφιακός» δηλώνει ότι το υποκείμενο δεν έχει φυσική υπόσταση αλλά ψηφιακή, online (π.χ, «ψηφιακές βιβλιοθήκες» είναι βιβλιοθήκες στο διαδίκτυο που σου επιτρέπουν να διαβάσεις ή και να κατεβάσεις βιβλία, «ψηφιακά μουσεία» είναι διαδικτυακές εφαρμογές που ή παρουσιάζουν τα εκθέματα ενός φυσικού μουσείου ή έχουν εκθέματα που θα μπορούσε κανείς να δει σε ένα φυσικό μουσείο αν υπήρχε).
Προχωράμε στο επόμενο ζήτημα. Από την μελέτη 52/2022, που είναι η βάση για όλα αυτά, υλοποιήθηκαν όλα τα προβλεπόμενα; Η απάντηση είναι όχι.
Όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς από αυτά που αναφέραμε παραπάνω, δεν υπάρχει ακόμα παραδομένο ολόκληρο το δεύτερο υποέργο (περί ανάπτυξης λογισμικού και εφαρμογών), όπως επίσης και ορισμένα κομμάτια του πρώτου υποέργου (η εξωτερική προβολή στο δημαρχείο – εκτός εάν αυτό είναι το σύστημα προβολής με το οποίο ο δήμος ευχήθηκε «Καλά Χριστούγεννα» και «Χρόνια Πολλά Ελλάδα» φέτος– αλλά και ορισμένα κομμάτια περί Αρχαίας Σαλαμίνας). Επομένως το έργο παραδόθηκε με σπουδή, όχι ολοκληρωμένο και σε χώρο που προφανώς δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα της μελέτης. Και πάλι θα σημειώσουμε ότι από πλευράς σκοπού, δηλαδή της ανάδειξης της ιστορίας της Σαλαμίνας, το ιστορικό κενό που υπάρχει μεταξύ κλασσικής εποχής και Επανάστασης του 1821 είναι μια ουσιαστική παράλειψη.
Επίσης το ιδιαίτερα βεβιασμένο της παράδοσης έχει και ένα αποτέλεσμα ιδιαίτερα χαμηλής αισθητικής. Μοιάζει με το αρχαίο γνωστό «λίθοι και πλίνθοι και ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα», με την διαφορά ότι δεν υπάρχει και τόση αταξία. Η ολογραφική Κουλουριώτισσα δεν μπορεί να θεωρηθεί υποκατάσταση πραγματικού ξεναγού φυσικά και ο διαχωρισμός των «θεματικών σταθμών» σε δύο ορόφους φέρνει και άλλα ζητήματα κατηγοριοποίησης.
Το μεγαλύτερο ζήτημα όμως είναι το ζήτημα του κτιρίου. Το κτίριο που παραδόθηκε το 2022 ήταν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμπελακίων «Μαρία Καντάρη» και όχι ένας δημοτικός πολυχώρος στον οποίο μπορεί να στεγαστεί ότι κρίνεται σκόπιμο. Με άλλα λόγια, για να ολοκληρωθεί ο σκοπός ανέγερσης του κτιρίου, για τον οποίο έγινε η δωρεά από τον Θ. Καντάρη και ο δήμος Αμπελακίων δεσμεύτηκε στην υλοποίησή του, αρκούσε η εγκατάσταση βιβλιοθηκών για να μπουν τα βιβλία της Μ. Καντάρη (αλλά και άλλων δωρητών που περίμεναν την ανέγερση με σκοπό να συμβάλλουν και αυτοί στην αναβάθμιση αυτής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης) και η υποδομή για την λειτουργία μιας δανειστικής βιβλιοθήκης (αρχειακή υποδομή, αναγνωστήριο κλπ.). Αντ’ αυτών όμως αποφασίστηκε η μετατροπή σε «Ψηφιακό Μουσείο».
Για ποιό λόγο;
Είναι γνωστό ότι σε αρκετούς τα βιβλία είναι κάτι το απωθητικό. Μαζί και η μόρφωση που φέρνουν. Όμως εκτός από δείγμα πολιτισμού μιας κοινωνίας, η συγκεκριμένη βιβλιοθήκη είναι το όραμα και η επιθυμία ενός δωρητή. Το να την ακυρώνει κανείς (ακόμα και προϋπολογίζοντας την ανέγερση μνημείου προς τιμή του δωρητή, όπως μπορείτε να δείτε εδώ στην τρίτη σελίδα) είναι προσβολή στην μνήμη του. Και θα αφήσουμε κατά μέρος τα συμπαρομαρτούντα σχετικά με την λειτουργία του «Ψηφιακού Μουσείου» όπως τις αμοιβές των υπευθύνων, τον χρόνο για την παράδοση του υπόλοιπου του έργου και τα λοιπά – όχι γιατί δεν έχουν την σημασία τους αλλά γιατί το βασικότερο όλων είναι η χρήση του κτιρίου εξ’ αρχής.
Οπωσδήποτε το έργο της ψηφιακής ανάδειξης της ιστορίας της Σαλαμίνας είναι και καλό και σημαντικό. Φυσικά, όταν είναι ολοκληρωμένο. Αδικεί εξαιρετικά τον σκοπό και την αξία του η αντιμετώπισή του σαν μια εργολαβία – γιατί δεν είναι εργολαβία. Όπως αδικεί εξαιρετικά τον δήμαρχο Σαλαμίνας το «τί άλλο να κάνω; σπαθιά να καταπιώ» που ακούγεται εδώ…
ΥΓ: Η στήλη δεσμεύεται να επισκεφτεί το εν λόγω «ψηφιακό μουσείο» όταν θα είναι όντως λειτουργικό για το κοινό, εν είδει αυτοψίας. Ελπίζουμε να μην επανέλθουμε με ακόμα περισσότερα σημεία προβληματισμού.
csisalamina.wordpress.com
