ΚΟΥΤΑΜΑΡΙΤΣΕΣ ΛΕΜΕ ΤΩΡΑ;

του Ντίνου Σ. Κουμπάτη

Τί ήθελε και αυτός ο ευλογημένος να έρθει στην χώρα μας και να πάει διακοπές στο Τολό και να κομίσει δάφνας εις Γερμανίαν;

Ε, λοιπόν, ολόκληρο BBC, ασχολήθηκε με το θέμα, και τώρα, φαντάζομαι, πως όλοι οι σοφοί του κόσμου θα αναρωτιούνται το πώς και γιατί, η ελληνική λέξη «φιλότιμο», την οποίαν έμαθε ο εν λόγω τουρίστας, δεν μπορεί να μεταφραστεί, ή τουλάχιστον να αποδοθεί σε καμία άλλη γλώσσα του κόσμου.

Τί και αν έσκυψαν επάνω από το φαινόμενο, πλήθος σοφών και γλωσσολόγων, τίποτε δεν βγήκε και μόνον οι Άγγλοι κατόρθωσαν να προσεγγίσουν το «φαινόμενο», -περιφραστικά και κατά μακράν προσέγγισιν-, αποδίδοντες την λέξη ως «Αγάπη για την τιμή» και τρέχα γύρευε.

Εγώ, χωρίς καν να ψάξω, και με τις ελάχιστες γνώσεις των οποίων απολαμβάνω, σκέφτηκα εκείνη την άλλη, την περίπου συνώνυμή της, την οποίαν εκτενέστατα, -ως ψωμοτύρι εμείς οι Έλληνες-, χρησιμοποιούμε αενάως, την λέξη «μπέσα».

Αν θέλουμε κάποιον να τον κογιονάρουμε, -ή και στα πολύ σοβαρά-, του πετάμε στα μούτρα πως δεν έχει «μπέσα», και αντιθέτως, πως έχει, αν είναι «φιλότιμος».

Χρησιμοποιούμε, άλλωστε και παράγωγα όπως «μπεσαλής», «μπεσαλίδικο», αλλά και αντίθετα, όπως «παμπέσης», για να καταδείξουμε τον «αφιλότιμο» και «παμπεσιά» για την «αφιλοτιμία»

Τη λέξη, -αν βέβαια δεν κάνω λάθος-,  την έχουμε δανειστεί από τους παλαιούς Αρβανίτες και έτσι δεν υπάρχει κάποιος λόγος να ανησυχούμε, αφού ήδη υπάρχει «αλληλομετάφραση».