Β. Κορκίδης: Η βιομηχανική ιστορία του Πειραιά – το «ελληνικό Μάντσεστερ» – έχει και πρωτιές

Με την ευκαιρία της επετειακής γενικής συνέλευσης του Συνδέσμου Βιομηχανιών Αττικής – Πειραιώς στις 17 Ιουνίου 2021 και την εκδήλωση για την 70χρονη διαδρομή του, καθώς και την παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο «Εθνεγερσία 1821 – Οικονομία και Επιχειρηματικότητα», ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, Βασίλης Κορκίδης απέστειλε στον πρόεδρο Δημήτρη Μαθιό και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του συνδέσμου, συγχαρητήρια επιστολή.

Στην επιστολή μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής στοιχεία σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα στον Πειραιά:

«Η βιομηχανική ιστορία είναι συνυφασμένη με την ιστορία του Πειραιά και την οικονομική του ανάπτυξη. Το 1852, μόλις 31 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821, που φέτος εορτάζουμε τα 200 χρόνια της εθνικής παλιγγενεσίας, στον Πειραιά λειτουργούν έντεκα εργοστάσια-βιοτεχνίες, το 1875 λειτουργούν 24 εργοστάσια, ενώ το 1883 λειτουργούν 30 εργοστάσια, όπου απασχολούνται σχεδόν 2.600 εργαζόμενοι. Από το 1909, ο Πειραιάς ήταν μια σχετικά νέα, αλλά ολοκληρωμένη πόλη, πρωτεύουσα της Ελληνικής βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, μετά από διαμάχη μισού αιώνα περίπου με τη Σύρο, είχε πάρει την πρωτοπορία και στη ναυτιλία. Κατείχε την τρίτη θέση σε Μεσογειακό επίπεδο μετά τη Μασσαλία και την Γένοβα και την όγδοη σε όλη την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι ιστορικοί και πανεπιστημιακοί, όταν ανατρέχουν με ομιλίες στη βιομηχανική εξέλιξη του Πειραιά, το χαρακτηρίζουν «ελληνικό Μάντσεστερ», από την πρώτη περίοδο ανάπτυξης (1860-1870) μέχρι τον 20o αιώνα. Αξίζει αναφοράς το γεγονός που αποτυπώνει η πειραϊκή εφημερίδα «Σφαίρα» όπου, στο τεύχος της 1ης Ιανουαρίου 1901, δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα δύο εικόνες του Πειραιά: «Ο Πειραιεύς του 1833», μια εικόνα ερημίας στη θέση της άχτιστης ακόμη πόλης και «Ο Πειραιεύς του 1900», μια πυκνοδομημένη πόλη στην οποία κυριαρχούν οι τσιμινιέρες της ακμαίας βιομηχανίας και τα φουγάρα των ατμόπλοιων που συνέρρεαν πυκνά στο λιμάνι. Φανερό ότι ο πειραϊκός 20oς αιώνας κληρονομούσε από τον 19ο όχι μόνο μια οικονομική ανάπτυξη που βρισκόταν στην πρωτοπορία του ελληνικού κράτους, αλλά και μια πόλη-πρότυπο, την οποία διέκριναν οι ισορροπίες ανάμεσα στο «οικονομικό» και στο «πολιτιστικό», υποδειγματική δημοτική διαχείριση και ένα αίσθημα υπερηφάνειας των κατοίκων για την «υπεροχή» της πόλης τους σε Ελλάδα, Δύση και Ανατολή. Στην ίδια εφημερίδα, στις 31 Ιανουαρίου 1901, δημοσιεύτηκε η ίδρυση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς ως ικανοποίηση μιας από τις σημαντικότερες ανάγκες της πειραϊκής οικονομίας: «Ιδρύεται εν Πειραιεί Σωματείον υπό το όνομα «Εμπορικόν και Βιομηχανικόν Επιμελητήριον Πειραιώς», ου τινός έδρα εστίν ο Πειραιεύς και σκοπός ή δια της των μελών του συμπράξεως και της δραστηριότητος και ενεργείας του Διοικητικού Συμβουλίου του προστασία και εξυπηρέτησης των γενικών και τοπικών εμπορικών συμφερόντων και η κατά το εφικτόν υποβοήθησης της Πολιτείας εις τους εμπορικούς, βιομηχανικούς και ναυτιλιακούς αυτής σκοπούς».

Η βιομηχανική ιστορία του Πειραιά έχει και πρωτιές. Το εργοστάσιο Ρετσίνα έμελλε και πρώτος υποδοχέας γυναικών εργαζομένων και πεδίο της πρώτης απεργίας εργατριών στην Ελλάδα. Kαι η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα έγινε στις 13 Απριλίου 1892 από τις υφάντριες του δεύτερου εργοστασίου υφαντουργίας των αδελφών Ρετσίνα στον Πειραιά. Ελάχιστα είναι γνωστά για αυτό το ιστορικό γεγονός… Την περίοδο που διανύουμε σήμερα, ο ΣΒΑΠ καλείται να απαντήσει σε μία σειρά ζητήματα τα οποία αναδείχθηκαν τις «χρονιές της πανδημίας» που τρέξαμε και τρέχουμε. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης αποτελεί μία ακόμη ευκαιρία διεξόδου σε πολλά ζητήματα που σχετίζονται με την μεταποίηση. Η βιομηχανική παραγωγή, που και αυτή δοκιμάστηκε από την πανδημία, έδειξε ανθεκτική, και τώρα είναι έτοιμη για νέες θετικές επιδόσεις…».

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)