Ο Σεφέρης, η “μυθική μέθοδος” του Έλιοτ και η έννοια της τέχνης

του Λουκά Αναγνωστόπουλου

Ας ξεκινήσουμε τίμια. Αναγνωρίζω τη μεγαλοσύνη του Σεφέρη, μα δεν ένιωσα ποτέ κοντά του. Ο ποιητής Σεφέρης μου προκαλεί έντονα το ενδιαφέρον εγκεφαλικά γιατί συνδυάζει τρία στοιχεία που αγαπώ: πολιτική, μυθολογία, μελέτη. Είναι διπλωμάτης καριέρας. Γεγονός που σημαίνει πως έχει τη σπάνια ιδιότητα όχι απλά να καταγράφει ποιητικά την πραγματικότητα αλλά και να τη διαμορφώνει όντας στο κέντρο αποφάσεων. Αυτό του δίνει και ένα στοιχείο τραγικής αντίφασης γιατί βλέπει όλα τα στραβά του συστήματος και όμως μέσα στο σύστημα πρέπει να λειτουργήσει.

Χρησιμοποιεί τη “μυθική μέθοδο” του Έλιοτ. Για να μπορέσει να έρθει κοντά με το κοινό, ξεκινά από έναν γνωστό μύθο και μέσω αυτού μεταφέρει με τρόπο εύληπτο τις προσωπικές του σκέψεις και συναισθήματα. Βασίζεται στη διαχρονικότητα και την αναγνωρισιμότητα των μύθων ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης να έρθει πιο κοντά με τον ποιητή σε ένα περιβάλλον πυκνό σε γεγονότα και αλλαγές.Ας πάμε και σε μια ενδιαφέρουσα οπτική του για την τέχνη, όπως αυτή εκφράζεται από την αλληλογραφία του με τον Τίμο Μαλάμο.

“Για μένα η τέχνη δεν είναι απομονωμένη διασκέδαση. Είναι επιμειξία με τους άλλους. Η λογοτεχνία δεν υπάρχει για μένα — ευτυχώς, γιατί η λογοτεχνία δεν είναι για μένα θάλαμος όπου να καταφύγω”. Ο Σεφέρης είναι σαφής. Δεν γράφει τέχνη για την ψυχούλα του ή για να δικαιωθεί για το πως πάει κατά διαβόλου ο άνθρωπος και η χώρα. Παλεύει με τις δυο ιδιότητες του, την υπηρεσιακή και την ποιητική να φτιάξει ένα καινούργιο περιβάλλον.

Ο Σεφέρης δεν ήθελε να μιλήσει στην καρδιά. Εκεί ήταν αφοσιωμένος και ρομαντικός στην αγαπημένη του Μάρω. Ήθελε σε έναν λαό τρομερά ευμετάβλητο και συναισθηματικό να μιλήσει στο μυαλό. Εν τέλει ο Σεφέρης πάλεψε γενναία και με ποιότητα με την πραγματικότητα τόσο υπηρεσιακά, όσο και λογοτεχνικά. Θα ήταν σπουδαίος και χωρίς το Νόμπελ.Είπαμε, τιμιότητα. Υπήρξε ζόρικος ποιητής σε μια ζόρικη πραγματικότητα.