«Χαμένοι αρχαιολογικοί θησαυροί»

ΕΡΩΤΗΣΗ

Των: Αποστόλου Αβδελά, Βουλευτή Α΄ Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Χήτα, Βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης

ΠΡΟΣ: Την κ. Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού

ΘΕΜΑ: «Χαμένοι αρχαιολογικοί θησαυροί»

Κυρία Υπουργέ,
Η Μάχη του Μαραθώνα διεξήχθη τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο του 490 π.Χ., μεταξύ των Ελλήνων (Αθηναίοι και Πλαταιείς) και των Περσών, κατά την πρώτη εισβολή των Περσών στην Ελλάδα. Όσο παρωχημένο κι αν ακουστεί, η Μάχη του Μαραθώνα υπήρξε καθοριστικός σταθμός στην ιστορία της Δύσης και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ηλεκτρονικού τύπου αλλά και σύμφωνα με στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει, υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα από την συγκεκριμένη μάχη, τα οποία βρίσκονται στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα: Στο Μουσείο Αρχαιοτήτων του Οντάριο (Καναδάς) υπάρχουν εκθέματα (περικεφαλαίες) από Μαραθωνομάχους μαζί με τα οστά τους, ενώ, ακόμη στο Αμερικάνικο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο «Adelphi University» υπάρχουν σκελετοί Αρχαίων Ελλήνων Πολεμιστών – Μαραθωνομάχων, οι οποίοι στάλθηκαν για γενετικές μελέτες από το 1998, όταν ήταν Υπουργός ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Να σημειωθεί ότι κάποια από αυτά εκτίθενται σε μουσειακές θέσεις, γεγονός που δίνει την εντύπωση ότι δεν πρόκειται ποτέ να επιστραφούν στην πατρίδα μας.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται η κ. Υπουργός:

1. Προτίθεστε να αναλάβετε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, ώστε να επιστρέψουν στην Ελληνική Επικράτεια τα συγκεκριμένα ως άνω εκτιθέμενα στο εξωτερικό αρχαιολογικά ευρήματα;
2. Υπάρχουν όμοια με τα παραπάνω ή παρεμφερή ή αλλότριας φύσης αρχαιοελληνικά ευρήματα, εκτιθέμενα σε άλλα σημεία της υφηλίου; Αν ναι, πότε και για ποιόν λόγο “έφυγαν” τα εν λόγω από την χώρα μας και γιατί δεν λήφθηκαν οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για τον επαναπατρισμό τους, προς ενίσχυση του ελληνικού τουρισμού με την δημόσια έκθεσή τους στα κατά τόπους ελληνικά Μουσεία, ώστε να λειτουργήσουν επιπλέον κίνητρα επίσκεψης τουριστών στην πατρίδα μας αλλά και να προκύψει πληθώρα θεαμάτων και αξιοθεάτων στους Έλληνες περιηγητές, γεγονός που θα συμβάλει και στην αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό και τις επισκέψεις στα διάφορα Μουσεία;
   

Οι ερωτώντες Βουλευτές
ΑΒΔΕΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
ΧΗΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Θέμα: Απάντηση στη με αριθμό πρωτοκόλλου 8902/10.9.2021 Ερώτηση με θέμα: «Χαμένοι αρχαιολογικοί θησαυροί»

Σε απάντηση της με αριθμ. Πρωτοκόλλου 8902/10.9.2021 Ερώτησης των Βουλευτών κ.κ. Απόστολου Αβδελά και Κωνσταντίνου Χήτα και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες σας γνωρίζουμε τα εξής:
Όπως είναι γνωστό από τις φιλολογικές πηγές (Παυσανίας Ι 32,3), οι νεκροί Αθηναίοι της μάχης του Μαραθώνα το 490 π.Χ. κάηκαν σε πυρά και η τέφρα αποτέθηκε στο μνημείο που είναι γνωστό ως Τύμβος των Αθηναίων. Σύμφωνα μάλιστα με τον ανασκαφέα του Τύμβου Βαλέριο Στάη («Ο εν Μαραθώνι Τύμβος» ΑΜ 18 (1893) 46-63), κατά την ανασκαφή βρέθηκε παχύ στρώμα στάχτης και αποσαθρωμένα ανθρώπινα οστά, τα οποία διαλύονταν στο άγγιγμα.
Το 1970 στη θέση Βρανά Μαραθώνα, ο Σπυρίδων Μαρινάτος ανέσκαψε έναν κλασικό τύμβο με 10 ανδρικές και μία παιδική ταφή και θεώρησε ότι πρόκειται για τον τύμβο των Πλαταιέων που έπεσαν στη μάχη του Μαραθώνα. Ωστόσο, η ερμηνεία αυτή αμφισβητείται έντονα από την επιστημονική κοινότητα, αφενός μεν λόγω της παιδικής ταφής, αφετέρου δε με βάση επιγραφικά και τοπογραφικά δεδομένα. Οι σκελετοί διατηρούνται κατά χώραν και ο χώρος είναι επισκέψιμος.
Το κράνος και το κρανίο στο Royal Ontario Museum του Καναδά εκτήθησαν σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s το 1926. Οι συνοδεύουσες πληροφορίες σχετικά με την εύρεσή τους φαίνεται ότι δεν είναι αξιόπιστες (https://www.rom.on.ca/en/blog/weaponwednesday-
the-nugent-marathon-corinthian-helmet).
Τέλος, σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, επισημαίνεται ότι από το Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα ουδέποτε εστάλη οστεολογικό ή άλλου είδους αρχαίο υλικό προς το “Adelphi University” των ΗΠΑ.

Η Υπουργός
Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ

Εσωτερική Διανομή:

1. Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού
2. ΓΔΑΠΚ
3. ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής
4. ΔΙΤΠΑ
5. Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων