Η εξέλιξη των συστημάτων ασφαλείας και οι καινοτομίες του παρελθόντος, που έσωσαν εκατομμύρια ζωές

Τα συστήματα υποβοήθησης οδηγού στα σύγχρονα αυτοκίνητα σώζουν ζωές και αποτελούν απαραίτητο εξοπλισμό για όλα τα μοντέλα. Έχουν διεισδύσει σε μεγάλο βαθμό ακόμη και στα αυτοκίνητα της κατηγορίας Α, αυξάνοντας κατά πολύ τα επίπεδα ασφάλειας.

Ωστόσο, σήμερα όλα τα αυτοκίνητα, ακόμη και αυτά των προηγούμενων δεκαετιών έχουν μια σειρά από συστήματα που τα κάνουν ασφαλή. Με την πάροδο του χρόνου έχουν εξελιχθεί και κατάφεραν να σώσουν μέσα από τις καινοτομίες της εποχής εκατομμύρια ζωές. Από το σύστημα που δεν αφήνει τους τροχούς να μπλοκάρουν την ώρα ενός βίαιου φρεναρίσματος (ABS) μέχρι και το πιο προηγμένο, που με την βοήθεια μιας κάμερας προειδοποιεί για επικείμενη σύγκρουση με το μπροστινό όχημα.

Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν αξίζει να επισημάνουμε μερικά συστήματα που έχουν αλλάξει τη ζωή των οδηγών. Ξεκινώντας από τους υαλοκαθαριστήρες που αν και υπήρχε ως επινόηση από το 1903 (γίνονταν μέχρι τότε μηχανικά), τη δεκαετία του 1920 εμφανίστηκαν οι πρώτοι ηλεκτρικοί υαλοκαθαριστήρες που απομάκρυναν το νερό από το παρμπρίζ. Αργότερα στο σύστημα ενσωματώθηκαν τα μπεκ πλυστικού υγρού. Αρχικά ήταν στο πάνω μέρος του καπό, όμως σταδιακά εξελίχθηκαν και στα σύγχρονα οχήματα έχουν ενσωματωθεί στους βραχίονες.

Τα δισκόφρενα ήταν μια άλλη καινοτομία της εποχής. Παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο Citroen DS το 1955 και σήμερα θεωρούνται ο ιδανικότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος ακινητοποίησης ενός αυτοκινήτου. Θεωρούνται άκρως αποτελεσματικά και πάνω σε αυτά έχουν προσαρμοστεί μια σειρά από συστήματα.

Ένα από αυτά τα συστήματα είναι το ΑΒS. Το περιβόητο σύστημα αντιμπλοκαρίσματος. Κάποιες δοκιμές είχαν ξεκινήσει το 1961, αλλά τελικά πιστώθηκε ως ηλεκτρονικά ελεγχόμενο από την Bosch στην Mercedes-Benz από το 1978. Η σπουδαιότητά του στην ποιότητα του φρεναρίσματος είναι τέτοια που από το 2004 έγινε υποχρεωτικό σε όλα τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην Ευρώπη.

Μια ακόμη καινοτομία που αποδείχθηκε σωτήρια είναι η ζώνη ασφαλείας. Η πρώτη ζώνη τριών σημείων που παρουσιάστηκε σε επιβατικό αυτοκίνητο ήταν από την Volvo το 1959, ενώ από το 1963 αποτελούσε στάνταρ στοιχείο εξοπλισμού όλων των μοντέλων της. Φυσικά σήμερα υπάρχουν σε όλα τα αυτοκίνητα και δεν πρέπει ένας οδηγός να διανύσει ούτε ένα μέτρο αν δεν την φορέσει. Αντίστοιχες ζώνες ασφαλείας υπάρχουν και στα πίσω καθίσματα.

Ένα ακόμη σύστημα ασφαλείας είναι τα προσκέφαλα που αποδεικνύονται σημαντικά κατά τη διάρκεια σύγκρουσης, σταθεροποιώντας τον αυχένα. Αρκεί να βρίσκονται στο σωστό ύψος. Τα πρωτοπαρουσίασε σε μοντέλο της η Volvo το 1968.

Ο αερόσακος ως πατέντα υπήρχε από τη δεκαετία του 1960. Όμως μετά από πολύχρονες βελτιώσεις από την Bosch, το 1980 παρουσιάστηκε από την Mercedes στην S-Class που κυκλοφόρησε ως το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με τον αερόσακο να ανοίγει σε κάποιο βαθμό σύγκρουσης. Σήμερα όλα τα οχήματα έχουν μπροστινούς αερόσακους, αλλά και πολλά εξ αυτών περιλαμβάνουν και πλευρικούς. Μέχρι και αερόσακος στο κέντρο μεταξύ οδηγού και συνοδσηγού υπάρχει για να μην έρχονται σε επαφή οδηγός και συνοδηγός κατά τη διάρκεια σύγκρουσης.

Εξέλιξη του ABS είναι το ESP που δεν επιτρέπει το αυτοκίνητο να ξεφύγει από την προκαθορισμένη τροχιά, φρενάροντας τον κάθε τροχό ξεχωριστά, βελτιώνοντας στο έπακρο το φρενάρισμα. Ως σύστημα ασφαλείας είναι υποχρεωτικό για τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην Ευρώπη από το 2014.

Σήμερα τα συστήματα υποβοήθησης οδηγού (ADAS) προσφέρουν πολλά περισσότερα απ’ ότι είχε ο σκεφτεί ανθρώπινος νους πριν από αρκετά χρόνια. Πλέον ένα σύγχρονο αυτοκίνητο μπορεί να βλέπει εμπρός εμπόδια, να διακρίνει πεζούς και ποδηλάτες και να ενεργεί μόνο του ανάλογα, να φρενάρει όταν διαπιστώσει ότι υπάρχει εμπόδιο, να φρενάρει επίσης μόνο του όταν κάνει ο οδηγός οπισθοπορεία και εκείνη την στιγμή κάθετα υπάρχει εμπόδιο ή αυτοκίνητο, να διατηρεί την πορεία του στην λωρίδα κυκλοφορίας του, να ανάβει μόνο του τα φώτα, ακόμη και αν χρειάζεται μεγάλη σκάλα, να επικοινωνεί με άλλα αυτοκίνητα για να συγκεντρώνει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του δρόμου ή να διακρίνει την κατάσταση του οδηγού και να του προτείνει να ξεκουραστεί ή να αναλαμβάνει την οδήγηση για κάποια απόσταση (σε μερικά εξελιγμένα ηλεκτρικά πολυτελή ηλεκτρικά αυτοκίνητα). Όλα αυτά είναι μέρος της επόμενης γενιάς αυτοκινήτων και της αυτόνομης οδήγησης, επιπέδου 4 και 5 όπου ο οδηγός απλά θα βρίσκεται μέσα στο αυτοκίνητο και αυτό θα τον πηγαίνει στον προορισμό του χωρίς να χρειάζεται να κάνει κάτι.

Κυριάκος Παρασίδης – ΑΠΕ ΜΠΕ