Τοίχος-πίνακας ζωγραφικής 79 μέτρων απεικονίζει την ιστορία της Σύρου

Η ιστορία της Σύρου, από την αρχαιότητα έως σήμερα, ξεδιπλώνεται στην πρόσοψη των 79 μέτρων τοίχου στα Ναυπηγεία του νησιού. Η τελετή αποκαλυπτηρίων του τοίχου που φιλοτεχνήθηκε, με πρωτοβουλία της ΟΝΕΧ Neorion Shipyards, στην εξωτερική πλευρά του δυτικού τοίχου των Ναυπηγείων, πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί, μετά τα Θυρανοίξια του Ιερού Ναού των Εσοδείων της Θεοτόκου εντός του Νεωρίου. Όραμα της ΟΝΕΧ ήταν, με την ευκαιρία των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, η ανάδειξη του τοίχου σε ένα μοναδικό «έργο τέχνης», αλλά και της ιστορίας και του πολιτισμού της Σύρου.

«Στόχος μας υπήρξε η καλλιτεχνική μετάβαση ενός “άψυχου” τοίχου για το ευρύ κοινό, μέρος της ιστορίας μας για το Νεώριο, σε ένα “ζωντανό πίνακα σύγχρονης τέχνης”, ένα χώρο επισκέψιμο, χώρο περιήγησης, ενημέρωσης, φωτογράφησης. Η ανάδειξή του διεθνώς ως πολιτισμικό μνημείο, όπου η βιομηχανία συναντά την ιστορία και η τεχνολογία την τέχνη, αποτέλεσε το όραμα που τροφοδότησε τους καλλιτέχνες μας. Ένας χώρος που θα αποτυπώνει τα βιώματα, τα όνειρα, τα πρόσωπα, τις φάσεις και τις αντιφάσεις που μας έχουν φέρει στη σημερινή εποχή», τονίζεται από τον όμιλο ONEX.

Ο τοίχος αποτελείται από επτά θεματικές ενότητες που απεικονίζουν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου από την Πρωτοκυκλαδική Εποχή μέχρι σήμερα. Μάλιστα, στην κάθε θεματική έχει χρησιμοποιηθεί τεχνική που συνάδει με την αντίστοιχη εποχή. Ειδικότερα, η ιστορία της Σύρου εκτείνεται από την Πρωτοκυκλαδική και Κυκλαδική Περίοδο, στην Οθωμανική, στη δημιουργία της Ερμούπολης το 1826 από πρόσφυγες προερχόμενους από περιοχές που κατέστρεψαν οι Τούρκοι και στην ακμή της με τα νεοκλασικά κτίρια, στη βιομηχανική εποχή που ξεκινάει με το Ναυπηγείο Νεωρίου, το οποίο λειτουργεί από το 1861 και συνεχίζεται στον 20ό αι. με σπουδαίους Συριανούς, τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Μάνο Ελευθερίου και ολοκληρώνεται με τη σημερινή ψηφιακή εποχή και τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση.

Τα γκράφιτι που κερδίζουν τις εντυπώσεις είναι αναμφίβολα ο Ερμής που βγαίνει από τα νερά με ορμή, το οποίο συμβολίζει τη δημιουργία της Ερμούπολης το 1826 και ο ηλεκτροσυγκολλητής, ο οποίος αποτυπώνει τη βιομηχανική άνθηση της Σύρου που συνδυάζεται με την κατασκευή του ναυπηγείου, αλλά και τα πορτρέτα του Μάρκου Βαμβακάρη και του Μάνου Ελευθερίου.

Η επέτειος των 200 ετών από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης συμβολίζεται με ένα περιστέρι, σύμβολο της ελευθερίας και της ειρήνης, το οποίο αποτελεί το τελευταίο κομμάτι του τοίχου και για να σηματοδοτήσει την ψηφιακή εποχή, και απεικονίζεται με πίξελ.

Η κεντρική καινοτομία του έργου είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη, σκανάροντας μέσω του κινητού του τηλεφώνου το QR της αντίστοιχης θεματικής, να διαβάσει τι αποτυπώνεται στον τοίχο.

Πάνος Ξενόκωστας: «Ο τοίχος έχει τη δίκη του ιστορία. Εσείς οι όμορφοι Έλληνες καλλιτέχνες τη γράψατε στη Σύρο με καρδιά»

Σε χαιρετισμό του, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΟΝΕΧ, Πάνος Ξενοκώστας, είπε πως «όταν πήραμε απόφαση να προχωρήσουμε σε ένα διαγωνισμό για να φιλοτεχνηθεί ο τοίχος του ναυπηγείου, κανένας από εμάς δεν πίστευε πως θα έρθουμε αντιμέτωποι με μια απροσδόκητη έκπληξη. Τόσο πηγαίο, αληθινό και καινοτόμο ταλέντο που είχαν οι ομάδες οι οποίες συμμετείχαν και φυσικά τα μέλη της ομάδας που ανεδείχθησαν πρώτοι μεταξύ πρώτων. Δεν το περιμέναμε ούτε στα πιο αισιόδοξα όνειρά μας. Kαι όμως, παιδιά, με αγάπη, πάθος, τελειομανία, συναίσθημα, φαντασία, μίλησαν με τις μπογιές τους, δώσανε ζωή με τα χέρια τους στα ντουβάρια, άλλαξαν το νόημα της λέξης “γκράφιτι” απογειώνοντας τον τρόπο που θα μπορούσαν οι πόλεις μας να φιλοτεχνηθούν και να γίνουν πιο ανθρώπινες, με ιστορία αποτυπωμένη στους τοίχους».

Και συνέχισε: «Λέει ο ποιητής πως “ο Δρόμος είχε τη δίκη του ιστορία, κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά”. Όμως εδώ αγαπητοί μας καλλιτέχνες εσείς αλλάξετε το ίδιο το τραγούδι: “ο τοίχος έχει τη δίκη του ιστορία. Εσείς οι όμορφοι Έλληνες καλλιτέχνες τη γράψατε στη Σύρο με καρδιά”. Με την καρδιά σας, τις πλούσιες ψυχές και τα προικισμένα χέρια σας».

Παράλληλα, γνωστοποίησε την πρόθεση της ΟΝΕΧ να συνεχίσει το έργο και να το επεκτείνει σε όλη την πρόσοψη του Ναυπηγείου του Νεωρίου, δίνοντας στους καλλιτέχνες τον «καμβά» για να δημιουργήσουν το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό έργο στην Ελλάδα, μεταφέροντας μια άλλη εικόνα της Ελλάδας του πολιτισμού, των σύγχρονων τεχνών και των γιγάντων της δημιουργίας, σε κάθε επισκέπτη του νησιού.

Συνεχίζοντας σε αντίστοιχο πνεύμα, η επικεφαλής Δημιουργικού και Πολιτιστικού Τομέα της ΟΝΕΧ, Φαίη Ξενοκώστα, είπε πως 79 μέτρα τοίχου πήραν ζωή. «Θέλαμε να ομορφύνουμε την πόλη του Ερμή με τον τρόπο μας, όχι γιατί το χρειαζόταν, αλλά γιατί το χρειαζόμασταν εμείς, ακούγοντας την εσωτερική μας ανάγκη για να αποτυπώσουμε την ομορφιά της στον τοίχο μας», ανέφερε και επισήμανε ότι αυτό είναι μόνο η αρχή.

Από την πλευρά του, ο πρώην υπουργός Γιάννης Βρούτσης επισήμανε πως σήμερα είναι μια σημαντική μέρα για το Νεώριο, καθώς η ΟΝΕΧ επεκτείνεται στον πολιτισμό, ενώ ο δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης συνεχάρη την οικογένεια Ξενοκώστα να φιλοτεχνήσει τον εξωτερικό περίγυρο του ναυπηγείου. Αναβάθμισε αισθητικά το δυτικό μέρος του λιμανιού της Σύρου, είπε και έκανε λόγο για καταπληκτικό αποτέλεσμα.

Η έρευνα, η μελέτη και η υλοποίηση του έργου πραγματοποιήθηκε από την Αγγελική Καραμολέγκου και την εικαστική ομάδα «Crewns».

Προκειμένου να αναδειχθεί περαιτέρω το έργο αυτό, ο όμιλος ONEX εξετάζει να το φωτίσει κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Η δράση αυτή ξεκίνησε με τον διαγωνισμό που προκήρυξε το καλλιτεχνικό-πολιτιστικό τμήμα του ομίλου της ΟΝΕΧ και προσέλκυσε νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες, οι οποίοι κατέθεσαν τις καινοτόμες προτάσεις τους για την ανάδειξη της ιστορίας, κληρονομιάς και του πολιτισμικού πλούτου της Σύρου. Νικήτρια του διαγωνισμού ήταν η Αγγελική Καραμολέγκου και η εικαστική ομάδα «Crewns», αποτελούμενη από τους Σοφοκλή Κοντούλη, Κωνσταντίνο Κουκουλέτσο, Ευάγγελο Κουτσιούμπα και Δημήτριο Ταμπάκη.

Η Αγγελική Καραμολέγκου είπε πως η κεντρική ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μια ιστορική αναδρομή της Σύρου από την προϊστορία έως σήμερα και εξέφρασε την ελπίδα να αποτελέσει τοπόσημο.

Σημειώνεται πως τη δυνατότητα να ανακαλύψουν την ιστορία και την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου έχουν όσοι περιηγηθούν ψηφιακά στον ιστότοπο https://ermoupolis2021.tumblr.com/

Ελένη Μαχαίρα

ΑΠΕ-ΜΠΕ