Αυτές είναι οι 5 αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα που μας έβγαλαν από την μαύρη λίστα της Greco (Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς)

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε σε 5 αλλαγές που παρουσιάζει το dikastiko.gr από το 2019 και μετά ώστε να σταματήσει χθες, η επιτήρηση της χώρας για θέματα Δικαιοσύνης.

Σε πέντε αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα που προσαρμόζονται στις συστάσεις της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, προχώρησε το Υπουργείο Δικαιοσύνη από τον Οκτώβριο του 2019 έως τον περασμένο Νοέμβριο, ώστε να διέκοψε την επιτήρηση στην οποία είχε τεθεί η Δικαιοσύνης τη χώρα μας . Αυτή είχε προέλθει από την αλλαγή στον Ποινικό Κώδικα του 2019 που είχε υποβαθμίσει σε πλημμέλημα την ενεργητική δωροδοκία.

Σύμφωνα με την έκθεση της GRECO  τα νομοθετικά μέτρα που έχουν ληφθεί σε μεγάλο βαθμό συμμορφώνονται με τις συστάσεις που απευθύνθηκαν στην (ad hoc) διαδικασία βάσει του Κανόνα 34 (επιτήρηση). Μια διαδικασία αφενός προσβλητική για τη χώρα, αφετέρου εξαιρετικά σπάνια , εξ ου και η σπουδαιότητά της.

Πρώτη κρούση

Το πρώτο «χτύπημα» ήρθε μετά τις εκλογές του 2019 όταν οι διεθνείς οργανισμοί GRECO (Group of States against Corruption του Συμβουλίου της Ευρώπης) και WGB (Working Group on Bribery του ΟΟΣΑ) απέστειλαν στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης επιστολές με τις οποίες ζητούσαν την επαναφορά του κακουργηματικού χαρακτήρα της ενεργητικής δωροδοκίας, που είχε υποβαθμιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση σε πλημμέλημα με την νομοθέτηση του νέου Ποινικού Κώδικα.

Παράλληλα ενεργοποίησαν ειδική διαδικασία αξιολόγησης, μια διαδικασία σπάνια, η οποία περιλαμβάνει και επιτόπια επίσκεψη φέροντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τη χώρα.

Τον Νοέμβριο 2019 ψηφίστηκαν οι αλλαγές του ΠΚ, με τις οποίες επανήλθε ο κακουργηματικός χαρακτήρας της ενεργητικής δωροδοκίας.

Greco: Η πρώτη αλλαγή

Με αυτή:

1. Αυξήθηκε η προβλεπόμενη ποινή για την ενεργητική δωροδοκία υπαλλήλου (236 ΠΚ) χάριν πράξεων αντιτιθέμενων στα καθήκοντα του υπαλλήλου, η οποία από πλημμέλημα μετατρεπεται σε κακούργημα, με απειλούμενη ποινή κάθειρξης έως οκτώ έτη.

Όμως στην Έκθεση που δημοσιοποίησαν οι δύο οργανισμοί τον Δεκέμβριο 2019, οι οργανισμοί χαιρέτισαν την τροποποίηση του άρθρου για την ενεργητική δωροδοκία, πλην όμως πρότειναν πρόσθετες αναγκαίες τροποποιήσεις, οι οποίες συμπεριελήφθησαν στις συστάσεις που διατυπωνονταν στην Έκθεση.

Αυτές είναι:

2. Στο άρθρο 236 έγινε τροποποίηση της παρ. 1 που ρυθμίζει το αδίκημα της δωροδοκίας υπαλλήλου σύμφωνα με την οποία το πλαίσιο της προβλεπόμενης ποινής, αυξάνεται από φυλάκιση έως τρία (3) έτη που ήταν τότε , σε φυλάκιση. Τούτο σημαίνει ότι το δικαστήριο κατά την εκδίκαση υπόθεσης δωροδοκίας υπαλλήλου δύναται να επιβάλει ποινή φυλάκισης, ανάλογα με τις περιστάσεις, από δέκα (10) ημέρες έως πέντε (5) έτη.
3. Σύμφωνα με την υφιστάμενη (τότε) νομοθεσία η δυνατότητα αποχής από την ποινική δίωξη κατά το άρθρο 48 παρ. 1 ΚΠΔ, μπορεί να εφαρμοστεί μόνο για το αδίκημα της δωροδοκίας υπαλλήλου και στο οποίο προβλέπεται φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή χρηματική ποινή. Με την αλλαγή η προβλεπόμενη ποινή στην παρ. 1 του άρθρου 236 τροποποιείται σε φυλάκιση, δηλαδή δέκα (10) ημέρες έως πέντε (5) έτη και ως εκ τούτου δεν παρέχεται δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 48 ΚΠΔ εφόσον η αποχή από την ποινική δίωξη είναι δυνατή σε πλημμελήματα που απειλούνται στο νόμο με ποινή φυλάκισης έως τρία (3) έτη.
4. Η παρ. 5 του άρθρου 235 ΠΚ τροποποιήθηκε ως εξής: «5. Οι παρ. 1 και 2 εφαρμόζονται και όταν οι πράξεις τελούνται από λειτουργούς ή άλλους υπαλλήλους που απασχολούνται με οποιαδήποτε συμβατική σχέση σε: α) όργανο ή οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, β) κάθε δημόσιο διεθνή ή υπερεθνικό οργανισμό ή φορέα στον οποίο η Ελλάδα είναι μέλος, καθώς και από κάθε πρόσωπο, αποσπασμένο ή όχι, που εκτελεί καθήκοντα τα οποία αντιστοιχούν σε αυτά που εκτελούν οι λειτουργοί ή άλλοι υπάλληλοι, ακόμα κι αν οι πράξεις των περ. α’ και β’ δεν είναι αξιόποινες κατά τους νόμους της χώρας όπου τελέστηκαν. Οι παρ. 1 και 2 εφαρμόζονται και όταν οι πράξεις τελούνται από υπάλληλο ξένης χώρας.»

Με την ανωτέρω τροποποίηση γίνεται διεύρυνση της έννοιας του υπαλλήλου, ως υποκειμένου του εγκλήματος της δωροληψίας, ώστε να καλύπτει και τους αλλοδαπούς υπαλλήλους. Συγκεκριμένα, ως προς τους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παύει να ισχύει ως προϋπόθεση το όργανο ή ο οργανισμός στον οποίο απασχολείται ο υπάλληλος να έχει έδρα του την Ελλάδα και θεωρείται ότι διαπράττει δωροληψία και εκείνος που απασχολείται με οποιαδήποτε σχέση σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία έχει την έδρα του ο οργανισμός και φυσικά ανεξάρτητα από την ιθαγένεια  του υπαλλήλου. Επίσης, υποκείμενο του εγκλήματος της δωροληψίας θεωρείται και ο υπάλληλος κάθε τρίτης χώρας, όπως η έννοια αυτή προσδιορίζεται από το δίκαιο της τρίτης χώρας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η επέκταση αυτή της έννοιας του υπαλλήλου, ως υποκειμένου του εγκλήματος της δωροληψίας, εναρμονίζεται με τις διεθνείς συνθήκες για την πάταξη της διαφθοράς.

5. Καταργήθηκε η παρ. 1 του άρθρου 263Α ΠΚ που προέβλεπε ότι ο υπαίτιος των αδικημάτων διαφθοράςμένει ατιμώρητος όταν με δική του θέληση και πριν εξεταστεί ως ύποπτος για την πράξη του, την αναγγείλει στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών ή σε οποιονδήποτε ανακριτικό υπάλληλο ή άλλη αρμόδια αρχή, εγχειρίζοντας έγγραφη αναφορά ή προφορικά, οπότε συντάσσεται σχετική έκθεση.

dikastiko.gr