Διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις επιστρέφουν στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσουν τις «ιχθυοκαλλιέργειες φάντασμα»

Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών: Διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις επιστρέφουν στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσουν τις «ιχθυοκαλλιέργειες φάντασμα»

Άλλη μια τεράστια προσπάθεια προστασίας των θαλασσών ολοκληρώθηκε στο νησί της Ιθάκης.

Πέρυσι, η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση Healthy Seas, μαζί με άλλες οργανώσεις, απομάκρυνε 76 τόνους θαλάσσιων απορριμμάτων από τη θάλασσα και τις παραλίες της Ιθάκης, σε μόλις 8 ημέρες. Aυτός ο τεράστιος όγκος σκουπιδιών ήταν το καταστροφικό αντίκτυπο ενός ιχθυοτροφείου που εγκαταλείφθηκε 10 χρόνια πριν, προκαλώντας όλεθρο στο περιβάλλον, την κοινότητα και τη θαλάσσια κυκλοφορία.

Φέτος, αποδείχθηκε ότι η ίδια υδατοκαλλιέργεια λειτουργούσε και άλλη εγκατάσταση σε άλλο σημείου του νησιού και αντί να αφαιρεθούν τα δίχτυα, οι δακτύλιοι και οι πλωτήρες όταν έπαυσε η λειτουργία της, η εγκατάσταση βυθίστηκε στο βυθό της θάλασσας.

Υπολογίζεται ότι 640.000 τόνοι αλιευτικών εργαλείων χάνονται ή εγκαταλείπονται ετησίως στις θάλασσες και τους ωκεανούς[i]. Το φαινόμενο ονομάζεται “αλιεία φάντασμα” επειδή τα δίχτυα που μοιάζουν σχεδόν αόρατα στο βυθό, παγιδεύουν και σκοτώνουν κάθε είδους θαλάσσιας ζωής. Δεν είναι σαφές εάν τα στατιστικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών αφορούν επίσης ολόκληρες «ιχθυοκαλλιέργειες φάντασμα» (ghost farms), ένα θλιβερό αλλά αληθινό γεγονός στην Ελλάδα.

Η Veronika Mikos, Director της Healthy Seas δήλωσε: “Η κύρια διαφορά αυτού του έργου καθαρισμού διχτυών φαντασμάτων είναι ότι ο ιδιοκτήτης του εγκαταλελειμμένου αλιευτικού εξοπλισμού που ανακαλύψαμε και αφαιρέσαμε, έχει όνομα. Αντιμετωπίσαμε αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα 2 συνεχόμενα χρόνια, εργαστήκαμε για την αποκατάστασή του, καθώς και για να κατανοήσουμε ποιος είναι υπεύθυνος και σε θέση, να κάνει κάτι γι αυτό. Το θέμα είναι περίπλοκο. Στόχος μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε τους αρμόδιους φορείς σχετικά με τις «ιχθυοκαλλιέργειες φάντασμα» (ghost farms) και να δώσουμε ένα τέλος σε αυτές”.

Από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο, με την υποστήριξη της Hyundai, ντόπιοι ψαράδες και εθελοντές δύτες της Ghost Diving, εστίασαν σε 14 διαφορετικές τοποθεσίες σε όλο το νησί, συμπεριλαμβανομένης της «ιχθυοκαλλιέργειας φάντασμα» (ghost farm) στην περιοχή Καλαβρή, αλλά και του λιμανιού στο Βαθύ. Συνολικά απομακρύνθηκαν περίπου 23.500 κιλά απορριμμάτων, εκ των οποίων 18.500 κιλά ήταν δίχτυα και 5.000 κιλά άλλα είδη θαλάσσιων απορριμμάτων όπως και εκατοντάδες μέτρα δίχτυα απλάδια και παραγάδια.

Για την έναρξη της ενέργειας “Επιστροφή στην Ιθάκη”, διοργανώθηκε εκδήλωση ευαισθητοποίησης στην κεντρική πλατεία της Ιθάκης που περιλάμβανε την προβολή μικρού μήκους ντοκιμαντέρ για τη δράση του 2021 και έκθεση φωτογραφίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας περίπου 180 παιδιά παρακολούθησαν εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες.

Είκοσι πέντε (25) μεγάλα δίχτυα αφαιρέθηκαν από την “ιχθυοκαλλιέργεια φάντασμα” (ghost farm) στο Καλαβρή. Στο πρώτο στάδιο της συντονισμένης προσπάθειας, οι 12 εθελοντές δύτες από την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Λίβανο, την Ουγγαρία και την Ελλάδα, έκοβαν και προσαρτούσαν ασκούς ανέλκυσης στα δίχτυα. Μόλις έβγαιναν στην επιφάνεια, φορτηγίδα με γερανό σήκωνε τα δίχτυα από το νερό και τα τοποθετούσε σε μεγάλους κάδους που θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των διχτυών προς ανακύκλωση. Τα δίχτυα θα αναγεννηθούν μαζί με άλλα νάιλον απορρίμματα σε νήμα ECONYL, τη βάση για νέα προϊόντα όπως κάλτσες, μαγιό, ρούχα, χαλιά και άλλα.

Ο Γιώργος Λίλας, κάτοικος Ιθάκης και υπεύθυνος για την αποκάλυψη αυτής της περιβαλλοντικής καταστροφής: «Όλοι στην Ιθάκη είναι ευγνώμονες στη Healthy Seas και τη Ghost Diving για τις προσπάθειές τους δύο συνεχόμενα χρόνια να προστατεύσουν το νησί μας. Είχαμε επίγνωση της καταστροφής, αλλά δεν είχαμε τα μέσα να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, εκτός από το να βλέπουμε την πατρίδα μας να καταστρέφεται από ανήθικες, τουλάχιστον, επιχειρηματικές πρακτικές».

Η πρόληψη είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσει το φαινόμενο της αλιείας φάντασμα και η υποβάθμιση των θαλασσών και ωκεανών. Για το λόγο αυτό, εκτός από τις δράσεις καθαρισμού, η Healthy Seas και η Εναλεία με το project Mediterranean Clean Up, συνεργάζονται από το 2017 για να εκπαιδεύσουν τους ψαράδες στην Ελλάδα και την Ιταλία ώστε να συλλέγουν τα παλιά τους δίχτυα πριν καταλήξουν σε κάποια χωματερή ή χειρότερα, στο φυσικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο του έργου στην Ιθάκη, 5 ντόπιοι ψαράδες κινητοποιήθηκαν για να περιορίσουν την αλιευτική δραστηριότητα και να συλλέξουν πλαστικά από απομακρυσμένες τοποθεσίες σε όλο το νησί.

Άλλοι βασικοί εταίροι είναι οι Odyssey Outdoor Activities, Iaseas, Kefalonia Fisheries, ο Δήμος Ιθάκης, το Λιμενικό Σώμα Ελληνικής Ακτοφυλακής. Το έργο τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας.

==ΤΕΛΟΣ==

Σχετικά με τη Healthy Seas

Η περιβαλλοντική οργάνωση Healthy Seas έχει στόχο την απομάκρυνση των απορριμμάτων από τις θάλασσες, ειδικότερα τα δίχτυα αλιείας και την ανακύκλωσή τους σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Τα ανακτημένα δίχτυα θα ανακυκλωθούν από την Aquafil, μαζί με άλλα νάιλον απορρίμματα, σε νήμα ECONYL, μια υψηλής ποιότητας πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία νέων προϊόντων, όπως κάλτσες, μαγιό ή χαλιά. Aπό το 2013, η Healthy Seas έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 773 τόνους άχρηστα δίχτυα και τα έχει προωθήσει προς ανακύκλωση.

Σχετικά με τη Ghost Diving

H Ghost Diving Foundation είναι διεθνής μη κερδοσκοπική οργάνωση εθελοντών τεχνικών δυτών που αναλαμβάνει, υποστηρίζει και προωθεί πρωτοβουλίες ανάσυρσης εγκαταλελειμμένων διχτών στις θάλασσες και τους ωκεανούς. Από το 2012 έχει διεξάγει καταδύσεις έρευνας και απομάκρυνσης εγκαταλελειμμένων διχτυών στη Βόρεια Θάλασσα, Αδριατική, Αιγαίο, Μεσόγειο και στον Ειρηνικό Ωκεανό σε συνεργασία με πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις και με την υποστήριξη μιας συνεχόμενα αυξανόμενης ομάδας εθελοντών τεχνικών δυτών. Στην Ελλάδα, η ομάδα λειτουργεί με το όνομα Ghost Diving Greece.