Γιατί εμφανίζονται όλο και περισσότερες μολυσματικές ασθένειες

Δεν υπάρχει μία και μοναδική εξήγηση για την έξαρση των μολυσματικών ασθενειών, λένε οι ειδικοί.

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Χαβάης που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες στο «Nature», διαπίστωσε ότι το 58% των μολυσματικών ασθενειών επιδεινώνονται από δείκτες που σχετίζονται με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Εκτός από την πανδημία του νέου κορονοϊού, περιπτώσειςοξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σεμικρά παιδιά, έχουν εντοπιστεί σε πολλές χώρες τους τελευταίους μήνες. Τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων αυξάνονται σε όλο τον κόσμο. Η μηνιγγίτιδα σκότωσε τουλάχιστον δώδεκα ανθρώπους στη Φλόριντα φέτος, σύμφωνα με τους επιδημιολόγους της πολιτείας, ενώ ένας θανατηφόρος παρεχοϊός μόλυνε νεογέννητα σε πολλές πολιτείες. Στην Αυστραλία και το Βέλγιο, η διφθερίτιδα επανήλθε, ενώ κρούσματα του ιού Μάρμπουργκ καταγράφηκαν για πρώτη φορά στην Γκάνα. Στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο ίχνη του ιού της πολιομυελίτιδας εντοπίστηκαν στα λύματα και στους υπονόμους του Λονδίνου αντίστοιχα.

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο ρυθμός αυτών των μολυσματικών κρουσμάτων επιταχύνεται. Ο Δρ. Μαντουκάρ Πάι, ειδικός σε θέματα παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο McGill, εκτιμά ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική εξήγηση για την έξαρση των μολυσματικών ασθενειών.

«Σίγουρα δεν είναι κάτι που ελπίζαμε ότι θα συνέβαινε στη δημόσια υγεία, αλλά είναι μια κατάσταση που φοβόμασταν ότι θα μπορούσε να συμβεί», πρόσθεσε ο Δρ. Τζέι Βάρμα, ειδικός στον έλεγχο και την πρόληψη ασθενειών στο Πανεπιστήμιο Cornell.

Αυτοί είναι οι επτά παράγοντες που ευνοούν την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών

-Οι άνθρωποι έχουν συχνότερη επαφή με τα ζώα

Σε έκθεσή του, το 2014, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτίμησε ότι το 75% των σημερινών αναδυόμενων παθογόνων μικροοργανισμών προέρχονται από ζώα, αριθμός που αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες.

Ορισμένα ζώα αποτελούν δεξαμενές ιών όπως ο Έμπολα, ο HIV, ο MERS, ο SARS, η γρίπη και η ευλογιά των πιθήκων. Όταν μια ασθένεια μεταπηδά από τα ζώα στους ανθρώπους, έχει πάντα τη δυνατότητα να γεννήσει μια νέα επιδημία.

«Ο πρώτος παράγοντας που οδηγεί στη μετάδοση είναι η αυξανόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και ζώων σε περιβάλλοντα που δεν είναι εντελώς φυσικά ή που είναι διαφορετικά από τον τρόπο που ήταν στο παρελθόν», δήλωσε ο Βάρμα.

Η αποψίλωση των δασών και το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων επίσης παίζουν ρόλο.

«Ο ανθρώπινος πληθυσμός είναι πλέον τεράστιος και θα διεισδύσουμε σε όλα τα είδη των οικοσυστημάτων όπου θα συναντήσουμε νέους οργανισμούς στους οποίους δεν έχουμε μεγάλη ανοσία», πρόσθεσε ο Πάι.

-Αύξηση των παγκόσμιων ταξιδιών

Ο παγκόσμιος, διασυνδεδεμένος, κοινωνικός χαρακτήρας της σύγχρονης ζωής συμβάλλει στην εξάπλωση των ασθενειών μεταξύ των ανθρώπων πιο αποτελεσματικά από ποτέ. Οποιαδήποτε μολυσματική ασθένεια οπουδήποτε στον κόσμο βρίσκεται μόλις μια πτήση μακριά.

«Κάθε φορά που κάποιος επιβιβάζεται σε ένα αεροπλάνο, υπάρχει ένας πολύ μικρός κίνδυνος να μεταφέρει μαζί του κάτι νέο», δήλωσε στο Insider ο Δρ. Έρικ Ρούμπιν, αρχισυντάκτης της επιστημονικής επιθεώρησης «New England Journal of Medicine».

«Όσο περισσότεροι άνθρωποι μπαίνουν σε αεροπλάνα, τόσο περισσότερο αυξάνεται αυτός ο κίνδυνος», τόνισε.

-Η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης

Σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου της Χαβάης, η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει πάνω από τις μισές μεταδοτικές ασθένειες στη Γη.

«Οι ασθένειες που μεταδίδονται από έντομα αλλάζουν πραγματικά τα μοτίβα τους, επειδή τα έντομα που τις μεταφέρουν έχουν πλέον πολύ ευρύτερο φάσμα», δήλωσε ο Ρούμπιν, αναφέροντας τον τρόπο με τον οποίο ο Ζίκα – μια ασθένεια που κάποτε περιοριζόταν στην Αφρική – έχει εξαπλωθεί στην Ασία και την Αμερική.

-Δεν υπάρχουν αρκετά εμβόλια ρουτίνας για τα παιδιά

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα ποσοστά εμβολιασμού έπεσαν κατακόρυφα σε όλο τον κόσμο με τρόπο που δεν έχει καταγραφεί εδώ και δεκαετίες. Ο ΠΟΥ κάνει λόγο για τη «μεγαλύτερη συνεχή μείωση των παιδικών εμβολιασμών εδώ και περίπου 30 χρόνια».

Η μείωση των ποσοστών εμβολιασμού και αύξηση του αριθμού των αντιεμβολιαστών σε πολλές πλούσιες χώρες, είναι δυο παράγοντες που ευνοούν την εξάπλωση ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό.

-Πληρώνουμε το τίμημα της πολυετούς παραμέλησης των επιδημιών στις αναπτυσσόμενες χώρες

«Όλα αυτά τα χρόνια, η Αφρική αντιμετώπιζε την ευλογιά των πιθήκων και κανείς δεν έκανε τίποτα, κανείς δεν εμβολιαζόταν», δήλωσε ο Πάι. «Τώρα, ξαφνικά, όλα τα πλούσια έθνη κυνηγούν – και κάνουν – εμβολιασμούς κατά της νόσου».

«Αν η νόσος είχε αντιμετωπιστεί καλύτερα στην Αφρική, δεν θα είχε εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Αν η COVID-19 είχε αντιμετωπιστεί καλύτερα στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, δεν θα είχαν εμφανιστεί νέες παραλλαγές. Αν ο Έμπολα είχε περιοριστεί στη Δυτική Αφρική, ακόμη και πριν εξαπλωθεί, δεν θα είχε φτάσει στις ΗΠΑ», τόνισε.

-Η μεταβαλλόμενη αντίληψή μας για τις απειλές των ασθενειών

Κάθε μέρα ακούμε και για μια καινούρια ασθένεια που εμφανίστηκε κάπου στον κόσμο και αυτό οφείλεται, εν μέρει, στο γεγονός ότι δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή σε αυτές απ’ ό,τι παλαιότερα.

«Καταγράφεται ένα κρούσμα σε μια αγορά στην Κίνα και αμέσως όλοι φρικάρουν», ανέφερε ο Πάι.

Επιπλέον, σήμερα οι επιστήμονες είναι καλύτερα εξοπλισμένοι και μπορούν και παρακολουθούν την εξέλιξη των ασθενειών πραγματοποιώντας αλληλουχία ιών, εξετάζοντας τα κρούσματα και κρούοντας τον συναγερμό όταν είναι απαραίτητο.

«Η Covid-19 έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παρατηρούμε αυτά τα πράγματα», δήλωσε ο Ρούμπιν.

-Δεν γνωρίζουμε πώς η έκθεση στον νέο κορονοϊό επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα

Οι νέες απειλές για τη δημόσια υγεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές, επειδή οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη πώς θα επηρεάσει την ανοσολογική μας άμυνα η έκθεση στον νέο κορονοϊό.

«Θα μάθουμε τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια αν η Covid-19 όντως μπερδεύει σε κάποιο βαθμό το ανοσοποιητικό σύστημα, γεγονός που μας καθιστά πιο ευάλωτους», εξήγησε ο Πάι.

Ήδη, ο ερευνητής ανησυχεί ότι η υπερβολική συνταγογράφηση στεροειδών και αντιβιοτικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορεί να προκαλέσει περισσότερες μυκητιασικές λοιμώξεις και να ευνοήσει την εξάπλωση των υπερβακτηρίων και τη μικροβιακή αντοχή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι «οι πιθανότητες να ξεσπάσει μια νέα πανδημία μπορεί να διπλασιαστούν τις επόμενες δεκαετίες», καθώς τα ξεσπάσματα ασθενειών που τροφοδοτούνται από αυτό το ευρύ φάσμα αλληλένδετων, πολύπλοκων παραγόντων γίνονται όλο και πιο συχνά.

«Κάθε ασθένεια είναι ξεχωριστή, με διαφορετικά βιολογικά χαρακτηριστικά, διαφορετικούς λόγους εμφάνισης και διαφορετικούς τρόπους μετάδοσης και πρόληψης», εξήγησε ο Ρούμπιν.

Η απάντηση είναι περισσότερες επενδύσεις στη δημόσια υγεία, καθαρό πόσιμο νερό, εμβόλια, ισότιμη πρόσβαση στη θεραπεία και κλινική φροντίδα, καθώς και έρευνα για τις ασθένειες, τόνισε ο Πάι.

ertnews.gr