Το τέλος της αθωότητας και ο θάνατος της ενσυναίσθησης

Γράφει ο Φλογοβάτης

Πραγματικό σοκ έχει προκαλέσει στην ελληνική κοινή γνώμη η υπόθεση του βιασμού ενός 15χρονου από συνομηλίκους του πριν λίγες ημέρες. Γιατί εκτός από το ίδιο γεγονός, που είναι ήδη φρικτό, υπάρχουν στοιχεία που το επιδεινώνουν.

Κατ’ αρχάς, στην ομάδα των βιαστών φαίνεται να συμμετείχαν και κοπέλες. Και αυτό είναι κακό όχι γιατί η γυναικεία φύση είναι πιο τρυφερή, πιο καλόκαρδη ή κάτι τέτοιο (ένας μύθος που έχει πια καταρριφθεί απολύτως), αλλά γιατί θα περίμενε κανείς από την ανθρώπινη ομάδα των συνηθισμένων θυμάτων βιασμού αν μη τί άλλο να μη συμμετέχει σε κάτι τέτοιο. Αλλά φαίνεται ότι υπάρχει πια φανερά η τάση ακόμα και τα εν δυνάμει θύματα να αποδέχονται την εγκληματική συμπεριφορά, αφού αυτή όχι μόνο γίνεται αποδεκτή αλλά «ηρωοποιείται» μέσα στην τρέχουσα νεανική κουλτούρα. Η αθωότητα που είναι σύμφυτη με την παιδική και εφηβική ζωή συνθλίβεται κάθε μέρα και περισσότερο κάτω από μια πρέσσα φτιαγμένη από ένα κράμα ψευδο-ρεαλισμού, χυδαιότητας και κερδολαγνείας. Το άλας της γης, για να χρησιμοποιήσουμε μια βιβλική έκφραση, μωραίνεται πλέον: τα παιδιά όχι μόνο χάνουν την αθωότητά τους, που είναι το δομικό στοιχείο των σκέψεων για καλύτερο μέλλον, αλλά γίνονται τα ίδια έρμαια μιας χαοτικής διαφθοράς που μαθηματικά οδηγεί στο τέλος της κάθε μορφής κοινωνίας.

Και ερχόμαστε σε κάτι που είναι πολύ πιο σοβαρό: την καταγραφή σε βίντεο όλης της φρικώδους διαδικασίας, όλων των φορών που έλαβε αυτή χώρα και ανέβασμα του αρχείου σε κάποιας μορφής δίκτυο επικοινωνίας. Άλλωστε, οι δράστες (που με δυσκολία τους λες ανθρώπους, πόσω μάλλον παιδιά), έχουν παράδοση στο TikTok: φωτογραφίες σε Μερσέντες, με όπλα και λεφτά. Get rich or die tryin’…

Φυσικά η ψυχολογική τους ανάγκη να απαθανατίσουν την δράση τους, εν είδει ταινίας με αυτούς τους ίδιους ως πρωταγωνιστές, ούτε κάτι νέο είναι ούτε κάτι ξεκομμένο από την σημερινή πραγματικότητα. Είναι θεμελιώδες στοιχείο του μοντέρνου καλπάζοντος ναρκισσισμού ή απεικόνιση εαυτού με όλους τους δυνατούς τρόπους. Ελάχιστη σημασία έχει ο λόγος, η περίσταση ή το γεγονός για την selfie- αρκεί αυτή να βγει στον εικονικό κόσμο που ταυτίζεται στο ναρκισσιστικό σύμπαν με τον πραγματικό. Ακριβώς η ίδια λειτουργία με αυτή των μικρών στα έτη εγκληματιών, είναι αυτή που βλέπουμε κάθε μέρα, με τα εκατομμύρια φωτογραφιών και βίντεο που κατακλύζουν τα κοινωνικά μέσα. Get famous or die tryin’…

Αυτός ο καλπάζων ναρκισσισμός είναι αυτός που ευτραφείς κυρίες να ποζάρουν σε βίντεο με έναν ανοίκειο αισθησιασμό, γεμάτον υποσχέσεις. Είναι αυτός επίσης που γεμίζει διάφορα μέσα με φωτογραφίες που απαθανατίζουν τα ναρκισσιστικά υποκείμενα σε διάφορες φάσεις της καθημερινότητάς τους, ακόμα και τις πιο προσωπικές. Get laid or die tryin’…

Αλλά αυτός ο ναρκισσισμός είναι παρών και αλλού- κυρίως στην πολιτική. Για παράδειγμα μια κοινωνική δράση κάποιας οργάνωσης βοηθείας γίνεται πρώτης τάξεως ευκαιρία σε διάφορους ταγούς να φωτογραφηθούν είτε χαμογελώντας συγκαταβατικά (με το πατερναλιστικό χαμόγελο του «ηγέτη-πατέρα»), είτε δίνοντας συσκευασίες με τρόφιμα σε αναξιοπαθούντες (χωρίς δεκάρα να δίνουν για την αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων εμφανίζοντας τα πρόσωπά τους σε αυτές τις φωτογραφίες), είτε με τους παράγοντες της οργάνωσης βοηθείας (σαν να είναι ενταγμένοι και αυτοί σε αυτήν). Για τους ανθρώπους που χρειάστηκαν την βοήθεια, καμμία ενσυναίσθηση: πώς να μπουν στην θέση τους, αυτοί που θεωρούν εαυτούς μέλη της ανώτερης βαθμίδας της κοινωνίας;;
Get (re-)elected or die tryin’…