Oversharenting – Πότε η ανάρτηση φωτογραφιών μπορεί να γίνει επικίνδυνη

Γράφει η Κίννα Ευθυμία – csii.gr

Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πλέον αποτελεί μέρος της καθημερινότητας μας. Αρκεί κάποιος να σκεφτεί το γεγονός ότι μόλις ξυπνά ένας άνθρωπος από τις πρώτες κινήσεις που θα κάνει είναι να πάρει στα χέρια του το κινητό του, είτε για να ελέγξει την δραστηριότητα, είτε να ενημερωθεί από το διαδίκτυο. Έτσι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν άλλο συμβολισμό πλέον, καθώς αποτελούν φωτογραφικό άλμπουμ, διαμοίραση σημαντικών πληροφοριών ή γεγονότων ζωής, κοινοποίηση εκδρομών ή ακόμα και μετακόμιση σε νέο σπίτι.  Από όλο αυτό δεν λείπει και η ανάρτηση φωτογραφιών ανήλικων παιδιών από τους γονείς τους ή η κοινοποίηση δραστηριοτήτων όλης της οικογένειας. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ, όμως, πόσες πληροφορίες μοιραζόμαστε με αγνώστους; Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν ακόλουθοι ή φίλοι (όπως λέγονται στην γλώσσα του διαδικτύου), όμως από τους παραδείγματος χάριν 500 ακολούθους στο Instagram σίγουρα θα υπάρχει μεγάλο ποσοστό ατόμων που δεν είναι καν γνωστοί μας.

Αυτή λοιπόν η υπερπληροφόρηση αγνώστων μελετήθηκε από την επιστημονική κοινότητα και ονομάστηκε Oversharenting (υπερβολικές και ανεξέλεγκτες πληροφορίες), έτσι ώστε να μας τονίσει αυτή την επικίνδυνη και παράδοξη πρακτική, ιδιαίτερα όταν οι πληροφορίες έχουν να κάνουν με παιδιά και πως αυτή συνδέεται με την εγκληματικότητα. Το oversharenting μπορεί να βοηθήσει στην αποπλάνηση ανηλίκου (Grooming), καθώς το κακόβουλο άτομο παίρνει χρήσιμες πληροφορίες για να “πιάσει κουβέντα” με το παιδί διαδικτυακά, με πληροφορίες που μπορεί να έχει δει από το προφίλ των γονέων του. Ακόμη με την κοινοποίηση παρουσίας Geotagging (ακριβής τοποθεσία παιδιού από φωτογραφία) μπορεί ο δράστης να γνωρίζει ακριβώς από που περνάει ή που βρίσκεται το παιδί. Μπορεί να διευκολυνθεί ο διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyber Bullying), καθώς μπορεί ένας γονέας να αναρτήσει μια φωτογραφία του παιδιού του και αυτή να γίνει αντικείμενο σχολιασμού. Επίσης, η διαδικτυακή υπερπληροφόρηση ενισχύει το Stalking (Έμμονη Παρενοχλητική Παρακολούθηση) καθώς κάποιος που παρακολουθεί κάποιο μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει περισσότερες πληροφορίες.

Κάποια από τις φωτογραφίες που ανεβάζει ένας γονέας μπορεί να είναι χαριτωμένη, αλλά για τα μάτια ενός παιδόφιλου μπορεί να είναι χρήσιμο υλικό. Με την ανάρτηση, λοιπόν, φωτογραφιών παιδιών γίνεται σεξουαλικοποίησή τους από τους δράστες και διευκολύνεται η παιδοφιλία (αποθήκευση βίντεο ή φωτογραφιών ανηλίκων) και ίσως η παιδική πορνογραφία (γυμνές φωτογραφίες ακόμη και μωρών), όταν οι φωτογραφίες που οι ίδιοι οι γονείς ανάρτησαν πέσουν στα “λάθος χέρια”. Με την ανάπτυξη δε της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να γίνει ψηφιακή κλοπή προφίλ, δηλαδή κάποιος να χρησιμοποιεί φωτογραφίες παιδιών για δικά του παιδιά ή και κλοπή ψηφιακής ταυτότητας με την παιδική φωτογραφία να έχει υποστεί επεξεργασία και να χρησιμοποιείται από εγκληματίες σε παράνομα διαβατήρια ή ταυτότητες.

Με το oversharenting, βέβαια δίνονται και στα ίδια τα παιδιά λάθος μηνύματα από τους γονείς, καθώς γίνεται πρόωρη εξοικείωση με το διαδίκτυο και δίδεται η αίσθηση στο παιδί ότι το διαδίκτυο είναι ακίνδυνο και ότι δεν υπάρχει ιδιωτικότητα. Επίσης τα παιδιά μαθαίνουν νωρίς στην αξιολόγηση μέσω των likes και αναζητούν την προσοχή και επιβράβευση με βάση τα likes. Ακόμα πιο δύσκολα γίνονται τα πράγματα με τα όρια σε σχέση με την συμπεριφορά στο διαδίκτυο, μιας και τα παιδιά ότι βλέπουν από τους γονείς, αυτό μιμούνται και τέλος δημιουργείται μια ωραιοποιημένη και ψευδής πραγματικότητα για τα ιδιά, καθώς η αληθινή ζωή είναι εκτός διαδικτύου και ηλεκτρονικών συσκευών.