Κτηματολόγιο & Δασικοί Χάρτες: αγκάθια και οι λύσεις για εκχερσωμένες εκτάσεις

Ένα από τα μεγάλα αγκάθια των Δασικών Χαρ­τών και του Κτηματολογίου είναι οι παράνομες εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις. Τι προβλέπει ο νέος νόμος για την γεωργική εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων. Σε ποιες περιπτώσεις δίνεται η έγκριση για γεωργική εκμετάλλευση. Τι ισχύει για πρόστιμα, μεταβιβάσεις και επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Πως μπορεί ένας ιδιώτης να διεκδικήσει την κυριότητα έκτασης ΔΑ.

Υπολογίζεται ότι 1,3 εκατ. στρέμματα, που αποτελούσαν δάση στο παρελθόν εκχερσώθηκαν χωρίς άδεια, κυρίως τη δεκαετία του 1970, με σκοπό την αγροτική εκμετάλλευση.

Με το νόμο 5037/2023 (ΦΕΚ A 78/28.3.2023) επετράπη η απόδοση παρανόμως εκχερσωθέντων δα­σών και δασικών εκτάσεων, που φαίνονται στον Αναρτημένο Δασικό Χάρτη ως (ΔΑ), σε αγροτική χρήση, με την προϋπόθεση οι εκτάσεις αυτές να επιδοτούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και για όσο χρόνο λαμβάνονται οι επιδοτήσεις και συνεχίζεται η καλλιέργεια.

Πολλοί ήταν οι πολίτες, που νόμισαν ότι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για την εξαγορά αυτών των δημο­σίων εκτάσεων στα πλαίσια του πρόσφατου νόμου 5113/2024 του Υπουργείου Οικονομικών, όμως όσο αναφορά τις δασικές εκτάσεις, αυτές εξαιρούνται της εξαγοράς σύμφωνα με άρθρο 5 του Ν. 5024/2023.

---

---

Μέχρι σήμερα, το κτηματολόγιο δεν έχει ολοκληρω­θεί στις περισσότερες περιοχές της χώρας και οι αγρό­τες συνεχίζουν να λαμβάνουν τις επιδοτήσεις χωρίς να τους επιβάλλονται διοικητικά μέτρα και κυρώσεις κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας, με αποτέλεσμα να νομίζουν, ότι το θέμα έχει λυθεί και κανένας πλέον δεν θα τους προξενήσει πρόβλημα.

Όμως, τα πράγματα θα αλλάξουν άμεσα με τη λει­τουργία από 1η Ιανουάριου 2025 των περισσότερων Κτηματολογικών Γραφείων της χώρας και την οριστικο­ποίηση των αρχικών εγγραφών. Διότι οι ξεχερσωμέ­νες εκτάσεις, σύμφωνα με τους κυρωμένους δασι­κούς χάρτες έχουν χαρακτήρα «ΔΑ» ή «ΧΑ» και ανή­κουν στο Ελληνικό δημόσιο και οι Δασικές Υπηρεσίες θα πρέπει να κινήσουν τη διαδικασία της Αναδάσω­σης και της διοικητικής αποβολής σε όσους κατέ­χουν αυτές τις εκτάσεις.

Επίσης, σύμφωνα με το νόμο, θα υπάρξει διασύν­δεση κτηματολογίου και ΟΠΕΚΕΠΕ και επομένως θα δημιουργηθεί μεγάλη εμπλοκή στη συνέχιση των αγροτικών επιδοτήσεων αυτών των εκτάσεων.

---

---

Σήμερα οι Δασικές Υπηρεσίες διατηρούν σε εκκρε­μότητα ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες και εξακολουθούν να καταθέτουν αγωγές διεκδίκησης των εκτάσεων υπέρ του δημοσίου. Για αυτό, θα πρέπει πλέον το αρμόδιο υπουργείο – ΥΠΕΝ να δώσει ένα οριστικό τέλος στο μεγάλο αυτό πρό­βλημα που απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους.

-Τι ισχύει με το νέο νόμο για την γεωργική εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων;

Σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία:

1. Απαγορεύεται η εκχέρσωση δασών προς απόδοση σε αγροτική οποιασδήποτε φύσης καλλιέργεια

2. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η από γεωργικούς συ­νεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών ή φυσικά πρόσωπα εκχέρσωση δασικών εκτάσεων ή η χρήση από αυτούς ασκεπούς έκτασης ή διάκενου εντός δάσους ή δασι­κής έκτασης, εμβαδού έως 30 στρέμματα όταν πρόκει­ται για φυσικά πρόσωπα, για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια ή για φύτευση σε ανάμειξη αγρίων και οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων ή για φύτευση δασικών ειδών για την απόδοση προϊόντων, ιδίως, κά­στανων, καρυδιών και τρούφας, ή για δημιουργία αμπε­λώνων ή φυτειών αρωματικών φυτών.

---

---

3. Επιτρέπεται, επίσης, η δια εμβολιασμού εξημέρω­ση άγριων οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων.

4. Εντός των ως άνω εκτάσεων επιτρέπονται κατα­σκευές που εξυπηρετούν τη γεωργική εκμετάλλευση, όπως δεξαμενές νερού, γεωτρήσεις, μετρητές Δ.Ε.Η., υπόστεγα κατ’ εφαρμογή της σχετικής περί των κατα­σκευών αυτών νομοθεσίας.

-Σε ποιες περιπτώσεις δίνεται η έγκριση για γεωργική εκμετάλλευση;

Η έγκριση για τη γεωργική εκμετάλλευση χορηγείται, εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνι­κής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευ­σης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συ­νηγορούν υπέρ αυτού του τρόπου εκμετάλλευσης χω­ρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυ­στήματος, από την απώλεια του φυσικού του στοιχείου, καθώς και ότι τηρούνται οι απαιτούμενες από το προ­ϋποθέσεις. Η μελέτη συντάσσεται από ιδιώτη γεωτεχνι­κό επιστήμονα, σε περίπτωση δε που αυτός δεν είναι δασολόγος, απαιτείται συνυπογραφή αυτής και από δα­σολόγο, περιέχεται δε σε αυτήν ειδικό κεφάλαιο για την τυχόν οικολογική αναβάθμιση του φυσικού οικοσυστή­ματος λόγω της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης.

---

---

-Τι ισχύει για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις που εκχερσώθηκαν;

Δάση, δασικές εκτάσεις που εκχερσώθηκαν για γε­ωργική εκμετάλλευση, χωρίς άδεια της οικείας δασι­κής αρχής, οι οποίες εμφαίνονται στους αναρτημένους δασικούς χάρτες με τον πρωτεύοντα χαρακτηρισμό «ΔΑ» ή «ΧΑ», εφόσον συνεχίζουν τη χρήση αυτή μέχρι σήμερα ή τελούν σε καθεστώς αγρανάπαυσης και είναι εντανμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστη μα Υποβολής Δη­λώσεων (Ο.Σ.Δ.Ε.), διατηρούν τη γεωργική χρήση για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση. Οι εκτάσεις αυ­τές εξακολουθούν να φέρουν τον χαρακτηρισμό «ΔΑ» ή «ΧΑ» στο δασικό χάρτη, ο οποίος δεν μεταβάλλεται.

-Πως συνδέονται τα αρχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ με κτηματολόγιο και δασικούς χάρτες;

Για την αποτύπωση των εκτάσεων αυτών, ο Οργανι­σμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.) αποστέλλει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στον φο­ρέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», το γεωχωρικό περί­γραμμα του συνόλου των εκτάσεων που έχουν δηλωθεί με Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης στο Ο.Σ.Δ.Ε..

Τα περιγράμματα αυτά προσαρμόζονται στα χαρτο­γραφικά υπόβαθρα των δασικών χαρτών και οι εκτάσεις που τελούν σε καθεστώς ενίσχυσης επισημαίνονται, καταχωριζόμενης της σχετικής πληροφορίας με την αντί­στοιχη ένδειξη της νόμιμης αλλαγής χρήσης. Τα στοι­χεία του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. επικαιροποιούνται ανά τρία (3) έτη. Το ειδικό αρχείο που δημιουργείται από τα παραπά­νω στοιχεία του δασικού χάρτη και του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., ενημερώνεται και τηρείται από το Τμήμα Δασικών Χαρ­τογραφήσεων της οικείας Διεύθυνσης Δασών.

-Θα πληρώσουν πρόστιμο όσοι αγρότες δηλώσουν εκχερσωμένες εκτάσεις;

Όχι. Στις εκτάσεις αυτές, για όσο χρόνο τελούν υπό καθεστώς ενίσχυσης, δεν επιβάλλονται διοικητικά μέ­τρα και κυρώσεις κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθε­σίας, ενώ η εκτέλεση σχετικών διοικητικών πράξεων που έχουν εκδοθεί αναστέλλεται.

-Τι ισχύει με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το κτηματολόγιο;

Έως την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών των δικαιωμάτων στο κτηματολόγιο το ιδιοκτησιακό καθε­στώς έναντι του ελληνικού δημοσίου των ανωτέρω εκτάσεων δεν εξετάζεται, προκειμένης της υπαγωγής σε καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης.

Για την εφαρμογή των ανωτέρω, ο φορέας «Ελληνικό Κτηματολόγιο» αποστέλλει, τόσο στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., όσο και στο Τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων των Δι­ευθύνσεων Δασών, καθώς και στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμ­ματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε ετήσια βάση, γεωχωρικό και περιγραφι­κό αρχείο, για τις εγγραφές με δικαιούχο κυριότητας το Ελληνικό Δημόσιο, των περιοχών, στις οποίες οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές.

-Θα μπορούν να μεταβιβαστούν αυτές οι εκτάσεις;

Μετά την κύρωση του δασικού χάρτη κάθε μεταβίβα­ση, σύσταση, αλλοίωση και γενικά κάθε μεταβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, στις δασικές εν γένει εκτά­σεις, που περιλαμβάνονται σε αυτόν, είναι άκυρη και ανίσχυρη, αν δεν συνοδεύεται από σχετικό πιστοποιητι­κό της αρμόδιας υπηρεσίας της οικείας Διεύθυνσης Δασών, με το οποίο βεβαιώνεται ο χαρακτήρας της έκτασης.

-Μπορεί ένας ιδιώτης να διεκδικήσει την κυριότητα έκτασης ΔΑ;

Σε περίπτωση που αγρότης θελήσει να διεκδικήσει την ιδιοκτησία της έκτασης που καλλιεργεί. υπάρχουν διάφοροι δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει, όπως μέσω της κτηματογράφησης ή με άσκηση προσφυγής ενώπιον των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών ή των δι­καστηρίων.

-Πως συνδέονται ΟΣΔΕ με κτηματολόγιο και Ε9;

Με σχετική εγκύκλιο του ΟΣΔΕ 2023 από τον ΟΠΕ­ΚΕΠΕ διευκρινίστηκε ότι οι παραγωγοί θα πρέπει να καταθέσουν στοιχεία απόδειξης νόμιμης κατοχής των αγροτεμαχίων.

Όπως:

Α. Μισθωτήρια αγροτεμαχίων

Β. Αναγραφή-ΚΑΕΚ: (Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου)

 Γ. Αναγραφή Α.Τ.ΑΚ: Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου

Τα στοιχεία που θα δηλωθούν από τους δικαιούχους μέσω του ΚΑΕΚ θα ταυτοποιούνται με τη βάση δεδο­μένων του κτηματολογίου καθώς και τη βάση δεδομέ­νων της ΑΑΔΕ (Ε9).

ecopress.gr