ΝΟΚ: νέο ψηφιακό εργαλείο για ασφαλείς άδειες σε ζώνες πολεοδομικών κινήτρων
ΕΙΔΗΣΕΙΣΕΛΛΑΔΑΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝΚΟΙΝΩΝΙΑ 4 Φεβρουαρίου 2025 fonisalaminas
Το υπουργείο Περιβάλλοντος δημιουργεί νέο ψηφιακό εργαλείο για τον έλεγχο και την με ενιαίο τρόπο καταγραφή του συνόλου των γεωχωρικών δεδομένων και μεταξύ αυτών, τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, τις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης, τις ζώνες ειδικών πολεοδομικών κινήτρων για κάθε δημοτική ενότητα, στα υπό εκπόνηση ΤΠΣ και ΕΠΣ, για όλη τη χώρα. Στους στόχους, οι νέες άδειες του ΝΟΚ να υλοποιούνται με νομικά αδιαμφισβήτητο τρόπο, σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, και τα νέα δεδομένα να ανέβουν στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, που έχει θέσει σε λειτουργία το ΤΕΕ.
Το νέο έργο με τίτλο: «ανάπτυξη εργαλείου ελέγχου γεωχωρικών δεδομένων που υποβάλλονται στο πλαίσιο του προγράμματος Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων» που υλοποιεί το ΥΠΕΝ, έχει στόχο τη διασφάλιση της ομοιομορφίας και της ποιότητας των γεωχωρικών δεδομένων, που παραδίδονται από τους αναδόχους των 227 μελετών ΤΠΣ και 8 μελετών ΕΠΣ, στο πλαίσιο του προγράμματος νέου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», ύψους μισού δις ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη την επικράτεια, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025-26. Ταυτοχρόνως εξυπηρετεί και τη διαφανή, τεκμηριωμένη και πολεοδομικά ασφαλή έκδοση κάθε νέας οικοδομικής άδειας, με βάση τον νέο πολεοδομικό σχεδιασμό σε κάθε δημοτική ενότητα, σύμφωνα με τις επιταγές της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, για την εφαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Το ΥΠΕΝ ετοιμάζεται να νομοθετήσει για το ΝΟΚ, «ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια»
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος περιμένουν την έκδοση της επίσημης απόφασης του ΣτΕ για να νομοθετήσουν εντός μηνός, δηλαδή μέχρι αρχές Μαρτίου, διάστημα που όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές «θα γίνει προσπάθεια να τηρηθεί λόγω της σπουδαιότητας του θέματος και των μεγάλων προβλημάτων που έχουν αναδειχθεί», για «όλες τις περιπτώσεις οικοδομικών αδειών που επηρεάζονται από την απόφαση του ΣτΕ».
Παράλληλα όμως είναι ανοιχτό και απασχολεί το υπουργείο, όπως επίσης τον τεχνικό κόσμο, χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, την κατασκευαστική αγορά και ευρύτερα τους πολίτες, το θέμα της εφαρμογής των κινήτρων του ΝΟΚ την επόμενη ημέρα στις νέες οικοδομικές άδειες, μετά την επίσημη απόφαση του ΣτΕ.
-«Είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή, δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή (πλην όσων αποτελούν, ήδη, αντικείμενο προσφυγής), είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει οι εργασίες σε αυτή. Κάτι, που θα δημιουργούσε πολύ σοβαρή ανασφάλεια δικαίου και θα επηρέαζε αρνητικά χιλιάδες πολίτες και επαγγελματίες», σημειώνεται στην επίσημη ανακοίνωση, που εξέδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχετικά με την ανακοίνωση του ΣτΕ για τη δίκη του ΝΟΚ. Και αναφέρεται ότι:
-«Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό ότι με την απόφαση αυτή επιβεβαιώνεται η δυνατότητα να υπάρχουν, όπου είναι ανάγκη για λόγους περιβαλλοντικούς ή άλλους, ειδικά κίνητρα (bonus) σε ό,τι αφορά στα ύψη, στα δώματα, στις φυτεμένες στέγες, κ.λπ. Και αυτό είναι σημαντικό, διότι τα εργαλεία αυτά, είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές, καθώς ο τρόπος που είναι σήμερα δομημένες οι μεγαλουπόλεις μας (μεγάλη κάλυψη, με μικρό ύψος), τις καθιστά μη βιώσιμες μακροχρόνια σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης κλιματικής κρίσης και αυξημένων θερμοκρασιών. Τα κίνητρα αυτά θα προβλεφθούν συνεπώς, όπου αυτό καθίσταται αναγκαίο, στο πλαίσιο του τοπικού, πολεοδομικού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια».
-«Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία», υπογραμμίζει στην ίδια ανακοίνωση το ΥΠΕΝ.
Οι προοπτικές της απόφασης του ΣτΕ για την εφαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ
-«Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι τα κίνητρα του ΝΟΚ δεν είναι αντισυνταγματικά, διότι διαθέτουν, μεταξύ άλλων, και ένα σαφές περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αυτό, δηλαδή, που υποστήριζε εξ αρχής η πλειοψηφία των Αρχιτεκτόνων και των Μηχανικών, καθώς και κάποιοι, ελάχιστοι, εξ ημών. Διότι για τα τεράστια προβλήματα της ελληνικής πόλης, την έλλειψη κοινόχρηστων και ακάλυπτων χώρων, την υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας του ιστορικού τους κέντρου για νέες ξενοδοχειακές υποδομές, την κυκλοφοριακή ασφυξία, την απώλεια των διατηρητέων κτιρίων και της αρχιτεκτονικής τους κληρονομιάς, τα ενεργοβορά, πεπαλαιωμένα και παντελώς ακατάλληλα για σύγχρονη, αξιοπρεπή διαβίωση κτίρια, δεν ευθύνονται τα κίνητρα του ΝΟΚ. Και η εφαρμογή τους δεν πρόκειται να τα επιδεινώσει. Θα αποτελέσει, αντιθέτως, ένα πρώτο βήμα για την επίλυση κάποιων από αυτά» εξηγεί ο δικηγόρος Ανδρέας Παπαπετρόπολος, νομικός παραστάτης στη «δίκη του ΝΟΚ» στο ΣτΕ και υπογραμμίζει ότι:
«Για τον λόγο αυτό, η άμεση ένταξη των κινήτρων του ΝΟΚ στον πολεοδομικό σχεδιασμό του κάθε Δήμου της χώρας, κατόπιν ειδικής και εμπεριστατωμένης πολεοδομικής μελέτης, είναι απαραίτητη και κατεπείγουσα»
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Δικαστηρίου, το ΣτΕ κρίνει ότι είναι «αντισυνταγματικό το σύστημα κινήτρων του Ν.Ο.Κ» και ταυτοχρόνως ότι: «Οι προσαυξήσεις στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, ως κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων, δεν αντίκειται, κατ’ αρχήν, από μόνο το περιεχόμενο των διατάξεων, στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος». Και ότι «τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του Ν.Ο.Κ., αλλά ανήκει στον πολεοδομικό νομοθέτη να τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό».
Ασφαλή γεωχωρικά δεδομένα στον νέο πολεοδομικό σχεδιασμό, για ασφαλείς άδειες του ΝΟΚ
Το έργο «ανάπτυξης εργαλείου ελέγχου γεωχωρικών δεδομένων που υποβάλλονται στο πλαίσιο του προγράμματος Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων», που ανέθεσε το ΥΠΕΝ να υλοποιηθεί εντός τριών μηνών, συνδυάζεται λοιπόν και εντάσσεται στο σχεδιασμό του υπουργείου και για την εφαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο μέσω του νέου προγράμματος πολεοδομικού σχεδιασμού.
-«Τα ΤΠΣ καθορίζουν το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης, τα βασικά προγραμματικά μεγέθη, τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων και των οικισμών, τις χρήσεις γης, τους όρους και περιορισμούς δόμησης, τις σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις, τις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης, τις ζώνες ειδικών πολεοδομικών κινήτρων, το οδικό δίκτυο, καθώς και τις λοιπές μεταφορικές, τεχνικές και περιβαλλοντικές υποδομές. Επίσης, περιλαμβάνουν μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την υποστήριξη διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και φυσικών ή τεχνολογικών καταστροφών, καθώς και οποιοδήποτε άλλο μέτρο απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση κάθε Δημοτικής Ενότητας», λέει η απόφαση ανάθεσης του έργου για τη δημιουργία νέου ψηφιακού εργαλείου ελέγχου των γεωχωρικών δεδομένων στα νέα ΤΠΣ και ΕΠΣ, που υπογράφει ο Ευθύμιος Μπακογιάννης γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ και σημειώνεται ότι:
«Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) όπως ορίζονται στο άρθρο 7 του ν. 4447/2016 συνιστούν το 1ο και πλέον σημαντικό επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού στην Ελλάδα, καθώς καθορίζουν τις βασικές παραμέτρους χωρικής ανάπτυξης και οργάνωσης. Σε αυτό το επίπεδο προσδιορίζονται οι οικιστικές περιοχές, οι ζώνες παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι περιοχές προστασίας, οι ζώνες με ειδικό νομικό καθεστώς και οι περιοχές ελέγχου χρήσεων γης».
«Ανάλογη λειτουργία κατέχουν και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ), με υπερτοπική όμως σημασία, στοχεύοντας στη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων, που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας, για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους», λέει η ίδια απόφαση του ΓΓ του ΥΠΕΝ.
Στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη τα γεωχωρικά δεδομένα των νέων ΤΠΣ και ΕΠΣ
«Οι μελέτες ΤΠΣ/ΕΠΣ συνοδεύονται από σύνολα γεωχωρικών δεδομένων τόσο στο Στάδιο της Ανάλυσης όσο και στο Στάδιο της Πρότασης, με σαφείς προδιαγραφές αναφορικά με το μορφότυπο, την ονοματολογία των θεματικών επιπέδων και των συμπεριλαμβανόμενων σε αυτά περιγραφικών στοιχείων, τον τύπο της πληροφορίας και τις λίστες επιτρεπόμενων τιμών. Η διασφάλιση της ομοιομορφίας και της ποιότητας των δεδομένων αυτών που παραδίδονται από τους Αναδόχους είναι κρίσιμη. Ιδιαίτερα, όσον αφορά στα θεματικά επίπεδα του Σταδίου της Πρότασης, ώστε να είναι δυνατή η ένταξή τους στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, η χρήση τους για τη δημιουργία βάσεων δεδομένων και εφαρμογών από άλλους φορείς στο μέλλον, και γενικότερα για την ορθή οργάνωση της ψηφιακής υποδομής γεωχωρικών δεδομένων της χώρας», σημειώνεται στην ίδια απόφαση και αναφέρεται ακόμη ότι:
«Τα ΤΠΣ και τα ΕΠΣ αποτελούν θεμελιώδη εργαλεία για την ορθολογική οργάνωση του χώρου και τη διασφάλιση της βιώσιμης αναπτυξιακής πορείας της χώρας, με σεβασμό στην προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Δεδομένων των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων για την υλοποίησή τους, του εκτεταμένου πεδίου εφαρμογής τους και της πολυπλοκότητας που παρουσιάζουν (καθώς περιλαμβάνουν πληθώρα μελετών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία), κρίνεται απαραίτητος ο συστηματικός έλεγχος της προόδου και ο έγκαιρος εντοπισμός προβλημάτων και αδυναμιών».
Έλεγχος για τη διασφάλιση της ποιότητας και της διαλειτουργικότητάς
Το νέο ψηφιακό εργαλείο «θα διευκολύνει την αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης των ΤΠΣ/ΕΠΣ από τις ΕΠΕΠ και διασφαλίζει την ορθή υλοποίησή τους, συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότητα και την διαφάνεια των διαδικασιών και, τελικά, στην βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», σημειώνεται στην απόφαση του ΥΠΕΝ.
Αναφέρεται ακόμη ότι: «λαμβάνοντας υπόψη τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης των μελετών και τον μεγάλο αριθμό των γεωχωρικών δεδομένων προς έλεγχο (περίπου 120 θεματικά επίπεδα στο πλαίσιο της Ανάλυσης ΤΠΣ/ ΕΠΣ και 30 στο πλαίσιο της πρότασης ΤΠΣ/ ΕΠΣ), καθίσταται προφανές ότι η διαδικασία ελέγχου είναι εξαιρετικά απαιτητική». Και τονίζεται:
«Ο έλεγχος των εν λόγω δεδομένων είναι εξαιρετικά σημαντικός για τη διασφάλιση της ποιότητας και της διαλειτουργικότητάς τους. Για τον σκοπό αυτό, η αυτοματοποίηση των διαδικασιών ελέγχου, στον βαθμό που είναι εφικτή, κρίνεται απαραίτητη, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα τα σφάλματα και να διορθώνονται, να επιταχύνεται η συνολική διαδικασία και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα του ελέγχου των μελετών. Το παρόν έργο στοχεύει στην ανάπτυξη ενός εργαλείου ελέγχου για τα υποβαλλόμενα γεωχωρικά δεδομένα, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που ισχύουν για τις μελέτες ΤΠΣ/ΕΠΣ, όπως αυτές ορίζονται από τις ισχύουσες προδιαγραφές».
Τι θα ελέγχει το νέο ψηφιακό εργαλείο στα θεματικά πεδία των νέων ΤΠΣ και ΕΠΣ
Το εργαλείο υποστήριξης των διαδικασιών ελέγχου των γεωχωρικών θεματικών επιπέδων που συνοδεύουν τις μελέτες ΤΠΣ/ΕΠΣ θα εκτελεί κατ’ ελάχιστον, τους κάτωθι ελέγχους:
1. Έλεγχος εάν τα αρχεία περιέχουν εγγραφές. Ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο report αποτελεσμάτων το όνομα του θεματικού επιπέδου το οποίο δεν περιέχει εγγραφές.
2. Έλεγχος της κωδικοποίησης που έχει χρησιμοποιηθεί στο σύνολο των αρχείων που εξετάζονται. Ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζονται τα ονόματα των αρχείων για τα οποία δεν χρησιμοποιείται κωδικοποίηση (code page) UTF8.
3. Έλεγχος των πεδίων (attributes) ανά θεματικό επίπεδο. Για κάθε θεματικό επίπεδο θα ελέγχονται τα επί μέρους πεδία ως προς τα κάτωθι:
a. Την πληρότητα των πεδίων, όπως περιγράφονται στο αντίστοιχο θεματικό επίπεδο του ΤΤΟ. Στην περίπτωση που κάποιο πεδίο δεν υπάρχει στο αρχείο που έχει παραδοθεί, ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο report αποτελεσμάτων πως το εν λόγω πεδίο δεν βρέθηκε στα παραδοτέα.
b. τον τύπο τους (datatype), όπως περιγράφεται στο αντίστοιχο θεματικό επίπεδο του ΤΤΟ. Στην περίπτωση που ο τύπος κάποιου πεδίου δεν είναι σύμφωνος με όσα ορίζονται στο ΤΤΟ, ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο report αποτελεσμάτων πως το εν λόγω πεδίο έχει διαφορετικό τύπο δεδομένων από αυτόν που ορίζεται στο ΤΤΟ.
4. Έλεγχος των τιμών (values) των πεδίων (attributes) ανά θεματικό επίπεδο. Για κάθε θεματικό επίπεδο θα ελέγχονται οι τιμές των επί μέρους πεδίων ως προς τα κάτωθι:
a. εάν πρόκειται για πρωτεύον κλειδί, εφόσον υπάρχει τέτοια δέσμευση στο ΤΤΟ. Ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο report αποτελεσμάτων εάν το εν λόγω πεδίο είναι ή όχι πρωτεύον κλειδί.
b. το αν περιέχει τιμή ‘NULL’, ενώ υπάρχει αντίθετη δέσμευση στο ΤΤΟ. Ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο reportαποτελεσμάτων πως το πεδίο περιέχει την τιμή ‘NULL’.
c. το αν η τιμή που περιέχει περιλαμβάνεται στην τιμή του αντίστοιχου codelist/domain, όπως ορίζεται στο ΤΤΟ. Εάν περιέχει τιμή διαφορετική από τις τιμές του αντίστοιχου codelist/ domain, ως αποτέλεσμα του ελέγχου θα εμφανίζεται στο reportαποτελεσμάτων πως το πεδίο του συγκεκριμένου shapefile περιέχει τιμές διαφορετικές από τις επιτρεπόμενες.
5. Τοπολογικοί έλεγχοι των αρχείων που εξετάζονται σύμφωνα με τους τοπολογικούς ελέγχους που ορίζονται στο Τεύχος Τεχνικών Οδηγιών (ΤΤΟ) του ΥΠΕΝ (https://ypen.gov.gr/chorikos- schediasmos/tps-eps/).
Τα αποτελέσματα των ελέγχων θα εμφανίζονται σε report αποτελεσμάτων σε μορφή excel. Στο εν λόγω report θα εξάγεται και συγκεντρωτικός πίνακας με τα αποτελέσματα του ελέγχου ο οποίος θα περιλαμβάνει τα εξής:
-τον συνολικό αριθμό των θεματικών επιπέδων που παραδόθηκαν στο εν λόγω στάδιο μελέτης,
-τον αριθμό των θεματικών επιπέδων που πέρασαν τον έλεγχο,
-τον αριθμό των θεματικών επιπέδων που δεν πέρασαν τον έλεγχο,
-τον αριθμό των πεδίων με λάθη ανά κατηγορία ελέγχου, καθώς και
-τον αριθμό των λαθών ανά κατηγορία τοπολογικού ελέγχου.
Τέλος σημειώνεται ότι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου θα είναι έως και τρείς (3) μήνες από την ανάρτηση της σύμβασης στο ΚΗΜΔΗΣ, με αμοιβή αναδόχου 37.138 ευρώ.
ecopress.gr
