Ποια είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να εγκαταλείψεις το τιμόνι;
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑ 7 Φεβρουαρίου 2025 fonisalaminas
Η φυσική φθορά, η διαδικασία ανανέωσης της άδειας οδήγησης και τα περιστατικά που μαρτυρούν πως το «κακό» μπορεί να συμβεί από μέρα σε μέρα
Ηπρόσφατη είδηση του δυστυχήματος που προκάλεσε η 88χρονη οδηγός ενός SUV στο Νέο Ψυχικό πυροδότησε για άλλη μια φορά συζητήσεις σχετικά με την ικανότητα των ηλικιωμένων να κάθονται πίσω από το τιμόνι ενός αυτοκινήτου.
Είχαν προηγηθεί στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν οι τρανταχτές περιπτώσεις κάποιων μεγάλων σε ηλικία οδηγών οι οποίοι είχαν μπει ανάποδα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης και στην ΕΟ Αθηνών Κορίνθου, με δυσάρεστες συνέπειες.
Τέτοια γεγονότα αποτελούν αφορμή ώστε πολλοί να αντιμετωπίζουν μεροληπτικά τους μεγάλους σε ηλικία οδηγούς, εντούτοις οι διεθνείς στατιστικές για τους 70+ αποδεικνύουν ότι είναι λιγότερο επιρρεπείς σε ατυχήματα σε σχέση με τους νεότερους. Μπορεί να οδηγούν πιο αργά, με αποτέλεσμα να εκνευρίζουν τους υπόλοιπους με τους οποίους μοιράζονται τον δρόμο, είναι όμως πιο προσεκτικοί, γιατί δεν υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους. Εννοείται πως αν εμπλακούν σε ατύχημα, οι πιθανότητες σοβαρού τραυματισμού ή ακόμα και θανάτου είναι αυξημένες λόγω της φυσικής ευαλωτότητάς τους.
Μόνο οι άνω των 80 οδηγοί συναγωνίζονται σε ποσοστά επικινδυνότητας τους νέους έως 24 ετών.
Προβλήματα στην όραση και την ακοή, όπως επίσης πιο αργά αντανακλαστικά, έλλειψη συντονισμού, απώλεια μυϊκής δύναμης και ευελιξίας, θα πρέπει να αξιολογούνται με αίσθηση υπευθυνότητας από τους ελεγκτές ιατρούς
Πάντως, περιστατικά σαν αυτά που προαναφέραμε, δεν πρέπει να τα αποδίδουμε μόνο στην ηλικία αλλά και σε χρήστες αυτοκινήτων οι οποίοι στερούνταν έτσι κι αλλιώς μιας στοιχειώδους οδηγικής αντίληψης και στους οποίους εξαρχής κακώς τους δόθηκε το δίπλωμα.
Φυσική φθορά
Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως τα γεράματα φέρνουν σταδιακά μια υποβάθμιση στις σωματικές μας ικανότητες, γι αυτό και όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, προϋποθέτουν την πραγματοποίηση συγκεκριμένων ιατρικών ελέγχων, προκειμένου να ανανεωθεί η άδεια οδήγησης, από μια ηλικία και πάνω. Προβλήματα στην όραση και την ακοή, όπως επίσης πιο αργά αντανακλαστικά, έλλειψη συντονισμού, απώλεια μυϊκής δύναμης και ευελιξίας, θα πρέπει να αξιολογούνται με αίσθηση υπευθυνότητας από τους ελεγκτές ιατρούς.
Τα σύγχρονα αυτοκίνητα, ευτυχώς, δεν απαιτούν γερά μπράτσα για να στρίψεις το τιμόνι, ούτε δυνατά πόδια για το πάτημα του συμπλέκτη ή των φρένων. Ομως, για παράδειγμα, ένας πόνος στον αυχένα θα περιορίσει την ικανότητα ενός οδηγού (οποιασδήποτε, φυσικά, ηλικίας) να ελέγξει την περιφερειακή κυκλοφορία.
Επίσης, τα νέα μοντέλα με τα περίπλοκα και εν πολλοίς κακοσχεδιασμένα συστήματα πολυμέσων αλλά και την πληθώρα ηχητικών ειδοποιήσεων θα δυσκολέψουν έναν ηλικιωμένο οδηγό να εστιάσει την προσοχή του στο δρόμο.
Πώς γίνεται η ανανέωση της άδειας οδήγησης;
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η διαδικασία ανανέωσης της άδειας οδήγησης μετά τη συμπλήρωση των 65 ετών επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια και απαιτείται εξέταση από δύο ιατρούς, παθολόγο και οφθαλμίατρο. Μετά τη συμπλήρωση των 80 ετών, η ανανέωση του διπλώματος πραγματοποιείται πλέον ανά δύο χρόνια και χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις από ωτορινολαρυγγολόγο και νευρολόγο ή ψυχίατρο.
Η διαδικασία ανανέωσης της άδειας οδήγησης μπορεί να πραγματοποιηθεί ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας gov.gr. Εναλλακτικά μπορείτε να καταθέσετε τα σχετικά δικαιολογητικά σε ένα ΚΕΠ, ή να εξυπηρετηθείτε από μια σχολή οδήγησης. Σε αυτήν την περίπτωση το κόστος της διεκπεραίωσης διαμορφώνεται γύρω στα 30 ευρώ αν προσκομίσετε όλα τα απαραίτητα έγγραφα ή στα 200 αν πρόκειται η σχολή να αναλάβει όλο τον φάκελό σας, δηλαδή να εκδώσει τα σχετικά παράβολα και να καταβάλει την αμοιβή των ελεγκτών ιατρών. Το ποσό φτάνει τα 350 ευρώ για τους άνω των 80 ετών οδηγούς, καθώς απαιτούνται δύο επιπλέον ιατρικές εξετάσεις.
Η ανανέωση της άδειας οδήγησης είναι κάτι που δεν πρέπει να παραμελούν οι ηλικιωμένοι οδηγοί, καθώς η κυκλοφορία με ληγμένη άδεια οδήγησης επιφέρει πρόστιμο ύψους 200 ευρώ, ενώ σε περίπτωση που εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα, η ασφαλιστική εταιρεία ενδέχεται να μην καλύψει τις ζημιές.
Πότε πρέπει κάποιος να σταματήσει να οδηγεί;
Επειδή από πολλούς αμφισβητείται η επάρκεια των ιατρικών ελέγχων, ιδίως στη χώρα μας, αρκετά συχνά τίθεται το ερώτημα κατά πόσο πρέπει να υπάρχει ένα ηλικιακό όριο μετά το οποίο δεν θα επιτρέπεται στους μεγάλους ανθρώπους η οδήγηση. Ομως, καλώς ή κακώς αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να προσδιοριστεί, καθώς ο καθένας μας γερνάει με διαφορετικό τρόπο.
Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι ταυτίζουν την οδήγηση (και δίκαια) με την αυτονομία τους
Η Ιαπωνία προωθεί την εθελοντική παράδοση της άδειας μέσω προνομίων, όπως εκπτώσεις σε ταξί και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Οι οδηγοί άνω των 70 ετών ενθαρρύνονται επίσης να τοποθετούν ένα σήμα «Koreisha» (ηλικιωμένος) στο αυτοκίνητό τους, ώστε να είναι αναγνωρίσιμοι στους άλλους οδηγούς και να επιδεικνύουν την ανάλογη επιείκεια και διευκόλυνση στο δρόμο σαν αυτή που παρέχεται στους νέους οδηγούς.
Κανονικά, εμείς οι ίδιοι, οφείλουμε μεγαλώνοντας να μετράμε τις δυνάμεις μας και να βρουμε το σθένος να το παραδεχθούμε όταν κάποια στιγμή φτάσει το πλήρωμα του χρόνου που θα χρειαστεί να παρατήσουμε το τιμόνι.
Ομως οι περισσότεροι ηλικιωμένοι ταυτίζουν την οδήγηση (και δίκαια) με την αυτονομία τους. Οταν σταματήσουν να οδηγούν, το πιθανότερο είναι πως θα νιώσουν περιορισμένοι ή εξαρτημένοι από άλλους. Θα αγχωθούν δηλαδή για το πώς θα πραγματοποιήσουν ακόμα και κάποιες μικρές μετακινήσεις και εφόσον χρειαστεί να ζητήσουν βοήθεια, ότι θα γίνουν βάρος σε συγγενείς και φίλους. Κι αν αυτό ισχύει στο εξωτερικό, σκεφθείτε πως είναι τα πράγματα στη χώρα μας όπου τα κτίρια, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και πρωτίστως τα πεζοδρόμια είναι αφιλόξενα για όσους έχουν κάποια έστω και μικρά κινητικά προβλήματα.
Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι η διακοπή της οδήγησης σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, πιθανώς λόγω μειωμένης κοινωνικής αλληλεπίδρασης και αίσθησης απομόνωσης.
Η αίσθηση των ηλικιωμένων ότι δεν μπορούν πλέον να οδηγούν, είναι σε θέση να επηρεάσει τα επίπεδα αυτοεκτίμησης, ενώ ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η διακοπή της οδήγησης μπορεί να συνδέεται ακόμα και με ταχύτερη γνωστική παρακμή.
Τα σημάδια της φθοράς
Σε κάθε περίπτωση, αν κάποιοι ηλικιωμένοι αρνούνται να παραδεχθούν πως δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητό τους, η ευθύνη περνά ουσιαστικά στους οικείους τους, οι οποίοι θα πρέπει να διαγνώσουν εγκαίρως τα σχετικά σημάδια.
Η προσαρμογή σε μια ζωή χωρίς αυτοκίνητο θα φέρει στην αρχή μια αίσθηση έντονης απογοήτευσης, όμως ο ηλικιωμένος θα πρέπει να αντιληφθεί πως με αυτόν τον τρόπο βάζει τελικά ως προτεραιότητα τη δική του ακεραιότητα αλλά και των άλλων
Παραλίγο ατυχήματα, απότομες αλλαγές κατεύθυνσης ή διολίσθηση από τη μία λωρίδα στην άλλη, ξεχασμένα αναμμένα φλας ή αλλαγές πορείας χωρίς προειδοποίηση, απανωτές μικροζημιές από «ακουμπίσματα» σε τοίχους, κολωνάκια ή γκαραζόπορτες μαρτυρούν πως το «κακό» μπορεί να συμβεί από μέρα σε μέρα.
Η προσαρμογή σε μια ζωή χωρίς αυτοκίνητο θα φέρει στην αρχή μια αίσθηση έντονης απογοήτευσης, όμως ο ηλικιωμένος θα πρέπει να αντιληφθεί πως με αυτόν τον τρόπο βάζει τελικά ως προτεραιότητα τη δική του ακεραιότητα αλλά και των άλλων. Αν πάντως υπάρχει σκέψη διακοπής της οδήγησης, είναι σημαντικό να αναζητηθούν εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης, ώστε να διατηρηθεί η κοινωνική ζωή και να περιοριστούν οι προαναφερθείσες αρνητικές επιπτώσεις.
Μέχρι να έρθει αυτή η στιγμή, τακτικές ιατρικές εξετάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης, άφθονος ύπνος, και βέβαια το κατάλληλο αυτοκίνητο θα βοηθήσουν τους ηλικιωμένους οδηγούς να συνεχίσουν να κινούνται με ασφάλεια.
kathimerini.gr
