Αυτεπάγγελτος έλεγχος οικοδομικών αδειών και ακαταδίωκτο κυνήγι αυθαιρέτων
REAL ESTATEΕΙΔΗΣΕΙΣΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑ 17 Φεβρουαρίου 2025 fonisalaminas
Αυτεπάγγελτος έλεγχος των οικοδομικών αδειών, από κατ’ ελάχιστον τριμελή μικτά κλιμάκια ακόμη και με τη συμμετοχή της αστυνομίας, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο προβλέπεται στις επείγουσες πολεοδομικές ρυθμίσεις σε νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ΔΕΥΑ που τέθηκε σε διαβούλευση. Παράλληλα επιταχύνεται η διαδικασία θεσμοθέτησης του Κώδικα Πολεοδομικής και Χωροταξικής Νομοθεσίας.
Με τις πολεοδομικές ρυθμίσεις του ίδιου νομοσχεδίου, που επιχειρούν να ενισχύσουν τους ελέγχους και να αντιμετωπιστεί η καταστρατήγηση του πολεοδομικού και περιβαλλοντικού πλαισίου επεκτείνεται το ακαταδίωκτο στο σύνολο των προσώπων που εμπλέκονται στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και στον έλεγχο των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών ή αναθεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των προεγκρίσεων αυτών, προκειμένου να μην διώκονται αναιτίως επειδή εκτελούν τα καθήκοντά τους.
Οι επείγουσες πολεοδομικές ρυθμίσεις σε νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ
Αναλυτικά οι πολεοδομικές ρυθμίσεις στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπουν τα ακόλουθα:
Ακαταδίωκτο για τους «κυνηγούς» της αυθαίρετης δόμησης
Επεκτείνεται το ακαταδίωκτο του άρθρου 125ΙΗ του ν. 4495/2017 (Α’ 167) στο σύνολο των προσώπων που εμπλέκονται στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και στον έλεγχο των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών ή αναθεωρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των προεγκρίσεων αυτών, προκειμένου να μην διώκονται αναιτίως επειδή εκτελούν τα καθήκοντά τους.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση ( Άρθρο 75) προβλέπει τα εξής:
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων ή οικοδομικών αδειών και των αρμόδιων υπαλλήλων
Στο άρθρο 125ΙΗ του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί ακαταδίωκτου και ασφάλειας των μελών των κλιμακίων ελέγχου, α) το εισαγωγικό εδάφιο της παρ. 1 αντικαθίσταται, β) στην περ. α) της παρ. 2 και στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 η φράση «μέλη των κλιμακίων ελέγχου ή ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης» αντικαθίσταται από τη φράση «πρόσωπα της παρ. 1», και το άρθρο 125ΙΗ διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 125ΙΗ
Ακαταδίωκτο και ασφάλεια των μελών των κλιμακίων ελέγχου
1. Τα μέλη των κλιμακίων ελέγχου αυθαιρέτων, των κλιμακίων ελέγχου οικοδομικών αδειών, και ο Ειδικός Επιθεωρητής Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για πράξεις ή παραλείψεις τους, κατά την άσκηση των καθήκοντων τους που αφορούν την καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και τον έλεγχο των οικοδομικών αδειών, όταν δρουν μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, εκτός αν: α) ενήργησαν με πρόθεση για να προσπορίσουν στον εαυτό τους ή σε τρίτον παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψουν το Δημόσιο ή τρίτον, β) παραβίασαν το απόρρητο των πληροφοριών και στοιχείων, που περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, γ) παρέβησαν το καθήκον εχεμύθειας του άρθρου 26 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ν. 3528/2007, Α’ 26).
2. α) Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 διώκονται για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με την παρ. 1, η δικαστική υποστήριξη και εκπροσώπησή τους, ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, δύναται να ανατίθεται:
αα) σε λειτουργό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μέχρι τον βαθμό του Δικαστικού Πληρεξουσίου Α’ τάξης, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4831/2021 (Α’ 170),
αβ) σε δικηγόρο της επιλογής τους, η αμοιβή του οποίου καταβάλλεται από το Δημόσιο, σύμφωνα με την παρ. 3, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
3. Αν τα πρόσωπα της παρ. 1 εκπροσωπούνται από δικηγόρο στις αναφερόμενες στην παρ. 2 υποθέσεις, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τους καταβάλλονται απολογιστικά σε βάρος του προϋπολογισμού του ανωτέρω Υπουργείου, οι δαπάνες στις οποίες αυτοί υποβλήθηκαν μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσής τους, εφόσον: α) για τις ποινικές υποθέσεις εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση, με την οποία οι ελεγκτές κηρύσσονται αθώοι ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή αμετάκλητο βούλευμα δικαστικού συμβουλίου παύει οριστικά την ποινική δίωξη εναντίον τους ή θέτει την υπόθεση στο αρχείο, β) για τις αστικές υποθέσεις, εκδίδεται αμετάκλητη δικαστική απόφαση, με την οποία απορρίπτεται η αγωγή που ασκήθηκε εναντίον τους. Το αιτούμενο ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού αναφοράς κάθε διαδικαστικής πράξης ή υπηρεσίας, όπως προσδιορίζεται στους πίνακες του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208) και των παραρτημάτων αυτού.
4. Στα μέλη των κλιμακίων ελέγχου και τον Ειδικό Επιθεωρητή, κατά τη διάρκεια διενέργειας της αυτοψίας ή και μέχρι την περαίωση της διαδικασίας ελέγχου, σύμφωνα με την εντολή ελέγχου, είναι δυνατόν να παρέχεται, ύστερα από αίτηση των ιδίων ή του Ειδικού Επιθεωρητή Ελέγχου και Καταστολής της Αυθαίρετης Δόμησης, αστυνομική προστασία από πιθανολογούμενες πράξεις εκφοβισμού ή αντεκδίκησης ή παρακώλυσης της διαδικασίας των αυτοψιών και του ελέγχου.».
Αυτεπάγγελτος έλεγχος οικοδομικών αδειών
Παρέχεται η δυνατότητα ελέγχου εκδοθεισών οικοδομικών αδειών, αναθεωρήσεων και προεκρίσεων αυτών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέσω μικτών κλιμακίων ελέγχου οικοδομικών αδειών. Ειδικότερα, περιγράφεται τόσο η διαδικασία σύστασης και συγκρότησης των κλιμακίων, όσο και η διαδικασία διαβίβασης της έκθεσης ελέγχου, προκειμένου να ενισχυθούν τόσο τα κατασταλτικά, όσο και τα προληπτικά μέσα του ανωτέρω ελέγχου.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση ( άρθρο 76) προβλέπει τα εξής:
Αυτεπάγγελτος έλεγχος οικοδομικών αδειών
1. Με μη δημοσιευτέα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος δύναται να συστήνονται και συγκροτούνται μικτά κλιμάκια ελέγχου οικοδομικών αδειών, τα οποία αποτελούνται από κατ` ελάχιστον τρία (3) μέλη, μηχανικούς υπαλλήλους του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή Υπηρεσιών Δόμησης με αντικείμενο τον εκτός ωραρίου έλεγχο συγκεκριμένων οικοδομικών αδειών, συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων ή αναθεωρήσεων συμπεριλαμβανομένων προεγκρίσεων αναθεωρήσεων, που προσδιορίζονται στην ίδια απόφαση, προκειμένου να διαπιστωθούν σφάλματα. Η απόφαση της παρούσας κοινοποιείται αποκλειστικά στα οριζόμενα μέλη. Η ανάκληση της ανωτέρω απόφασης πραγματοποιείται με όμοια απόφαση.
2. Τα μικτά κλιμάκια της παρ. 1 εκδίδουν έκθεση ελέγχου, η οποία διαβιβάζεται στον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η περαιτέρω διαβίβαση της έκθεσης ελέγχου προς άλλες υπηρεσίες ή αρχές πραγματοποιείται κατόπιν ανωνυμοποίησης ως προς τα στοιχεία των μελών του μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών.
3. Έκαστο μέλος μικτού κλιμακίου ελέγχου οικοδομικών αδειών, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, αποζημιώνεται από το Πράσινο Ταμείο, κατόπιν υποβολής σ’ αυτό, από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, μηνιαίου καταλόγου των προσώπων της παρ. 1 και του αριθμού των ελέγχων ανά ελεγχόμενη οικοδομική άδεια, συμπεριλαμβανομένης προέγκρισης ή αναθεώρησης, καθώς και προέγκρισης αναθεώρησης, και τα τετραγωνικά στα οποία αφορά έκαστη, χωρίς άλλα στοιχεία ταυτοποιητικά του ελέγχου.
Αποζημιώσεις ομάδων εργασίας του ΥΠΕΝ για ελέγχους αυθαιρέτων
Συμπληρώνεται η εξαιρετική ρύθμιση της παρ. 6α του άρθρου 21 του ν. 4254/2015 (Α’ 176) προκειμένου να είναι δυνατή η κατά παρέκκλιση αποζημίωση των μελών ομάδων εργασίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι εργασίες των οποίων σχετίζονται με τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 77) προβλέπει τα εξής:
Αμοιβή κλιμακίων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Τροποποίηση παρ. 6α άρθρου 21 ν. 4354/2015
Στην παρ. 6α του άρθρου 21 του ν. 4354/2015 (Α’ 176), περί αμοιβής συλλογικών οργάνων, προστίθενται οι λέξεις «καθώς και τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών που διενεργούνται από κλιμάκια ελέγχου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας,» και «ή αποζημίωση ανά έλεγχο», και η παρ. 6α διαμορφώνεται ως εξής:
«6α. Για τους ελέγχους του άρθρου 3 του ν. 3335/2005 (Α` 95), καθώς και τους ελέγχους αυθαιρέτων και τους ελέγχους οικοδομικών αδειών που διενεργούνται από κλιμάκια ελέγχου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καταβάλλεται ημερήσια ελεγκτική αποζημίωση ή αποζημίωση ανά έλεγχο, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος νόμου, που καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας.».
Επιτάχυνση της θεσμοθέτησης του Κώδικα Πολεοδομικής και Χωροταξικής Νομοθεσίας
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα να επιταχυνθεί η διαδικασία θεσμοθέτησης του Κώδικα Πολεοδομικής και Χωροταξικής Νομοθεσίας, δεδομένου ότι το σχετικό σχέδιο που έχει ήδη υποβληθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει εκπονηθεί από ειδική επιτροπή με τη συμμετοχή ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, με ιδιαίτερη εξειδίκευση και εμπειρία στο χωροταξικό και πολεοδομικό δίκαιο, με αποτέλεσμα να μην είναι αναγκαίος ο περαιτέρω έλεγχος από την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης (ΚΕΚ), λαμβανομένου υπόψη και του μεγάλου όγκου εργασιών της ΚΕΚ που υλοποιεί, την περίοδο αυτή, ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κωδικοποίησης της νομοθεσίας του συνόλου των Υπουργείων.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση ( άρθρο 78) προβλέπει τα εξής:
Διαδικασία κύρωσης Κώδικα Χωροταξίας και Πολεοδομίας
Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 4447/2016 (Α’ 241), περί κωδικοποίησης διατάξεων χωροταξίας και πολεοδομίας, διαγράφονται οι λέξεις «ελέγχεται από την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης του άρθρου 67 του ν. 4622/2019 (Α΄ 133) και», και η παρ. 6 διαμορφώνεται ως εξής:
«6. Κατά τη σύνταξη του Κώδικα επιτρέπεται η κατάργηση διατάξεων, οι οποίες κρίνονται ατελέσφορες ή μη δεκτικές εφαρμογής, η απάλειψη διατάξεων που έχουν καταργηθεί σιωπηρώς, καθώς και των μεταβατικών διατάξεων που δεν έχουν πλέον πεδίο εφαρμογής, η προσαρμογή διατάξεων προς το Σύνταγμα, η αναδιατύπωση διατάξεων και η εισαγωγή διατάξεων για την απλούστευση ή την άρση ερμηνευτικών αμφιβολιών ή για την εναρμόνισή τους προς παρεμφερείς ρυθμίσεις ή την άρση αντιφάσεων, η προσαρμογή των διατάξεων, με τις οποίες ορίζονται αρμοδιότητες διοικητικών ή άλλων οργάνων, προς το ισχύον οργανωτικό σχήμα των κεντρικών και αποκεντρωμένων κρατικών υπηρεσιών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα, η ενοποίηση και η αναδιάρθρωση διατάξεων και νομοθετημάτων, καθώς και κάθε άλλη μεταβολή απαραίτητη για την ενότητα και τη σαφήνεια των ρυθμίσεων. Το σχέδιο του Κώδικα κυρώνεται σύμφωνα με τις παρ. 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος.».
Έκδοση οικοδομικών αδειών στο Δήμο Παλαμά
Ρυθμίζεται ο τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών στην πληγείσα από ακραία καιρικά φαινόμενα περιοχή του Δήμου Παλαμά μέχρι τη θεσμοθέτηση νεότερου ρυμοτομικού σχεδίου καθ’ ότι στο υπάρχον έχουν εμφιλοχωρήσει τοπογραφικά σφάλματα.
Η σχετική νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 79) προβλέπει τα εξής:
Έκδοση οικοδομικών αδειών στον συνοικισμό Παλαμά Καρδίτσας – Μεταβατική διάταξη
1. Έως την τροποποίηση ή αναθεώρηση του ρυμοτομικού σχεδίου της διανομής του συνοικισμού Παλαμά Καρδίτσας της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την έκδοση οικοδομικών αδειών σε οικόπεδα του συνοικισμού Παλαμά στις περιπτώσεις που παρουσιάζεται ασυμφωνία του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου και του εφαρμοσθέντος, ως οικοδομική γραμμή λαμβάνεται υπόψη η δυσμενέστερη ως προς την ιδιοκτησία μεταξύ της εγκεκριμένης και της υλοποιημένης.
2. Για τον υπολογισμό των πολεοδομικών μεγεθών λαμβάνονται υπόψη τα μεγέθη της διανομής.
3. Η έκδοση εγκρίσεων εργασιών μικρής κλίμακας και αναθεώρησης οικοδομικών αδειών, οι οποίες δεν αφορούν σε εργασίες εκτός του περιγράμματος των υφιστάμενων κτιρίων, κατασκευών και εγκαταστάσεων, πραγματοποιείται άνευ της τήρησης της προϋπόθεσης της παρ. 1.
4. Το παρόν ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2026.
Δείτε το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αναρτήθηκε, αργά το βράδυ της Πέμπτης (13/2), δημόσια διαβούλευση
ecopress.gr
