«Σκάνδαλο μεγατόνων μετά την παραβίαση του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων κατά την τηλεκπαίδευση»

ΕΡΩΤΗΣΗ

Του:               Κυριάκου Βελόπουλου, Προέδρου Κόμματος, Βουλευτή Λάρισας

ΠΡΟΣ:           Την κ. Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων

Τον κ. Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κ. Πιερρακάκη

ΘΕΜΑ:           «Σκάνδαλο    μεγατόνων    μετά    την    παραβίαση     του    απορρήτου     των προσωπικών δεδομένων κατά την τηλεκπαίδευση»

Κυρία και κύριε Υπουργοί,

Σύμφωνα με ενημέρωση από Έλληνες πολίτες προερχόμενους από όλη την Επικράτεια, ανάστατοι και προβληματισμένοι βρίσκονται χιλιάδες εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές, αναφορικά με την παραβίαση του απορρήτου των προσωπικών τους δεδομένων κατά την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα τηλεκπαίδευσης, που εφαρμόστηκε στα πλαίσια των μέτρων προστασίας κατά του κορωνοϊού από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα έμαθαν ότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα («ΑΠΔΠΧ»), δια της υπ’ αρ. 50/2021 απόφασής της και με τη μορφή πέντε αυστηρότατων επιπλήξεων, καταλογίζει στο ως άνω Υπουργείο σειρά παραβιάσεων της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα 1,5 εκατομμυρίου προσώπων, το σύνολο, δηλαδή, των συμμετεχόντων στο υπονομευμένο και άκρως επικίνδυνο εγχείρημα εφαρμογής της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω γνωστής εταιρίας και ότι το εντέλει σε συμμόρφωση. Σύμφωνα με επισημάνσεις της παραπάνω Αρχής, τα προσωπικά δεδομένα, αφού παρανόμως συλλέχθηκαν, διαβιβάστηκαν στις ΗΠΑ και αποτέλεσαν αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης. Με την πράξη αυτή παραβιάστηκε από την χώρα μας απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που από το καλοκαίρι του 2020, ακύρωσε την σύμβαση ΕΕ – ΗΠΑ για τις διαβιβάσεις προσωπικών δεδομένων και την συνεργασία με εταιρείες που έχουν έδρα στις ΗΠΑ.

Στο ξεκίνημα του εγχειρήματος της τηλεκπαίδευσης, όλοι θυμούνται τις ρητές και σαφείς υπουργικές διαβεβαιώσεις προς εκπαιδευτικούς, προς μαθητές και προς τους γονείς τους, περί του ότι προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα όλων των προηγούμενων. Ακόμη, σύμφωνα με υπουργικές διαβεβαιώσεις, η εταιρία πάροχος της εν λόγω πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης παρουσιαζόταν ως άδολος και γαλαντόμος «ευεργέτης», αφού η τηλεκπαίδευση «παρεχόταν δωρεάν». Στην πραγματικότητα, όμως, όχι μόνο δεν παρεχόταν τίποτα δωρεάν, αλλά επιδοτούταν και από πάνω από την Κυβέρνηση, με τουλάχιστον 2 εκ. ευρώ, ετησίως, μέσω του προγράμματος «ΣΥΖΕΥΞΙΣ 2». Η εταιρεία – πάροχος είχε πρόσβαση και δυνατότητα αξιοποίησης στατιστικών στοιχείων από τα δεδομένα εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών και εκπαιδευτικών. Εφόσον, πρώτα, αφαιρέσει το όνομα του υποκειμένου, η εταιρεία – πάροχος διατηρούσε το δικαίωμα να επεξεργάζεται τα στατιστικά δεδομένα, περίπου, όπως κάνουν γνωστές μηχανές αναζήτησης, με αποτέλεσμα, η δωρεάν παραχώρηση της πλατφόρμας της να αποδειχθεί μακροπρόθεσμα

«φλέβα χρυσού» για την εν λόγω εταιρεία, που απέκτησε την δυνατότητα να εξάγει στατιστικά δεδομένα από όλες τις εκπαιδευτικές κοινότητες και εν συνεχεία, να τα πουλά, πανάκριβα.

Ουσιαστικά, δόθηκε η δυνατότητα στην ως άνω εταιρεία – πάροχο να επεξεργάζεται στατιστικά δεδομένα για δικούς της επιχειρηματικούς σκοπούς, χωρίς υποχρέωση αποζημίωσης. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων διαπίστωσε παραβιάσεις της νομοθεσίας σε ουκ ολίγες περιπτώσεις, μεταξύ αυτών και στην χρήση των μεταδεδομένων των χρηστών για τα οποία είχε δοθεί στην εταιρεία – πάροχο το δικαίωμα να τα εμπορευτεί, όπως επιθυμεί. Στην απόφαση – «κόλαφο» της Αρχής Προστασίας Δεδομένων για την τηλεκπαίδευση, ακόμη, αναφέρεται ότι έχει παραβιαστεί το άρθρο του «GDPR», περί νόμιμης βάσης επεξεργασίας, δηλαδή, έχει γίνει παράνομη επεξεργασία δεδομένων, καθώς και ότι το Υπουργείο έχει παραβιάσει τις διατάξεις του άρθρου 6, του «ΓΚΠΔ», σε συνδυασμό με το άρθρο 4, παρ. 5, του ν. 3471/2006, όπως ισχύει. Επίσης, το Υπουργείο έχει παραβιάσει τις διατάξεις του άρθρου 25, παρ. 1, του «ΓΚΠΔ», καθώς, τα λαμβανόμενα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα δεν προστατεύουν επαρκώς τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων.

Το σκάνδαλο είναι μεγάλο, με προεκτάσεις πολλές. Οι πολιτικές και λοιπές ευθύνες είναι πασιφανείς και στα πλαίσια της λογοδοσίας θα πρέπει να αναζητηθούν. Ως εκ τούτου, ως βαρύτατα εκτεθειμένη, η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων οφείλει να απολογηθεί και να εξηγήσει τους λόγους των αναληθών δηλώσεών της περί δωρεάν τηλεκπαίδευσης, τους λόγους που κωλυσιέργησε για μήνες η δημοσιοποίηση των σχετικών εγγράφων, τους λόγους άρνησής της για την δημιουργία εθνικής υποδομής τηλεκπαίδευσης, καθώς και τους λόγους της μέριμνάς της να τοποθετηθούν άτομα του στενού της περιβάλλοντος στην θέση των Υπευθύνων Προστασίας Δεδομένων του Υπουργείου της. Όλα αυτά, συνθέτουν ένα θολό και ζοφερό τοπίο και γεμίζουν κάθε εχέφρονα πολίτη με περίσκεψη, με προβληματισμό αλλά και με αποτροπιασμό.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεσθε να προβείτε, προκειμένου να προστατευτούν τα προσωπικά δεδομένα όλων των συμμετεχόντων στην τηλεκπαίδευση;
2. Τι σκοπεύετε να πράξετε, αναφορικά με τις πέντε επιπλήξεις που δέχτηκε το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και με την ρητή προειδοποίηση από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για το ότι θα πρέπει να υπάρξει η σχετική συμμόρφωση, μέσα σε δύο μήνες;
3. Για ποιους λόγους δεν προβήκατε στην διενέργεια διαγωνισμού για την δημιουργία εθνικής υποδομής τηλεκπαίδευσης, ώστε να μην εξαρτάται η χώρα μας από κανέναν ιδιώτη σε αυτόν τον τομέα και να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών;
4. Τι απαντήσεις δίνετε, αναφορικά με τους λόγους παραχώρησης εξαιρετικά πολύτιμων δεδομένων δωρεάν σε μια ιδιωτική εταιρία, χωρίς, μάλιστα, να ενημερώσετε κανέναν, δεδομένου ότι, τα στοιχεία αυτά αφορούσαν παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, καθώς και των γονέων τους;

Ο ερωτών Βουλευτής
ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ