Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ ΤΙΜΑΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Γράφει η Λίλυ Νούραη

Χίλιες τριακόσιες ονομασίες, αν όχι και άλλες, έχουν αποδώσει οι Έλληνες πιστοί στην Παναγία, ανάλογα με χρονολογίες γεγονότων, φαινομένων και θαυμάτων Της, ενώ και σε κάθε άλλη χώρα του κόσμου, όπου υπάρχουν χριστιανοί, υπάρχουν και άλλα προσωνύμια για να την ταυτοποιούν και να την επικαλούνται οι πιστοί.

Μητέρα, με άμωμη σύλληψη, κατά τα Ευαγγέλια, έλαβε την χάρη του Θεού, να φέρει στα σπλάχνα Της και την ζωή τον μονογενή υιό του, τον Ιησού Χριστό, δια στόματος Αγγέλου Κυρίου.

Οι χριστιανοί αυτού του κόσμου, έκτοτε, την θεωρούν και την ασπάζονται ως σύμβολο, όχι μόνο θείας γέννησης, αλλά και παρθενίας και απεράντου υπομονής και την επικαλούνται σε κάθε δύσκολη στιγμή της δικής τους ζωής. Ναοί έχουν οικοδομηθεί και οικοδομούνται ακόμη για την Χάρη Της, και από τους σπουδαιότερους, θα πρέπει να αναφέρουμε  τον Καθεδρικό της Ναζαρέτ, αυτόν της Παναγίας των Παρισίων, και της Παναγίας του Καζάν, στην Αγία Πετρούπολη. 

Πάμπολλες, αναρίθμητες σχεδόν, είναι και Ιερές Μονές, οι οποίες έχουν οικοδομηθεί, ακμάσει και κάποιες από αυτές έχουν αποδομηθεί μέχρι σήμερα, κάποιες εκ των οποίων θεωρούνται και θαυματουργές, όπως και κάποιες ιερές εικόνες Της.

Η τέχνη της Εικονογραφίας, η οποία γεννήθηκε και αξιοποιήθηκε κατά την ελληνική-βυζαντινή περίοδο, έχει να παρουσιάσει πολλά δείγματα μοναδικών εικόνων της Θεοτόκου, μέσα από την διάρκεια και την βάσανο του επίγειου βίου Της. Συχνότερα, Την βρίσκουμε να απεικονίζεται, ως Θεομήτωρ, Βρεφοκρατούσα, κλαίουσα στον Γολγοθά, Πλατυτέρα των Ουρανών, Κοιμωμένη, και πολύ συχνά σε εικόνες επιγραφόμενες ως «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου». Αλλά και η Σύλληψη και Ανάληψή Της, καθώς και απεικονίσεις με την μητέρα Της, και με άλλα πρόσωπα, όπως αίφνης του Αποστόλου Ιωάννου, στον οποίον Την εμπιστεύθηκε ο Κύριος θνήσκων επί του Σταυρού, όπως και με τον Ιωσήφ.

Πολλές είναι και οι τιμητικές εορτές, δοξαστικές προς Αυτήν, όπως της γέννησής Της, της εισόδου της εις τον Ναόν («Εισόδια της Παναγίας»), του Ευαγγελισμού, μετά της Μητρός Της Άννας, των οδυνηρών στιγμών στον Γολγοθά και της Αποκαθήλωσης, καθώς και της Κοιμήσεώς Της.

Η Κοίμησή Της, η οποία τιμάται στις 15 Αυγούστου κάθε έτους, θεωρείται και ως «Μικρό Πάσχα», και είναι η μεγαλύτερη εκδήλωση σεβασμού προς Αυτήν, της ανατολικής ορθόδοξης πίστης και Εκκλησίας.

Γεννημένη στη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας ως Μαριάμ, ή Μαρία κατά το ελληνικότερον, θεωρήθηκε αμέμπτου ηθικής και επελέγη να κυοφορήσει τον Άχραντο Λόγο, από τον ίδιο των Θεό. Επιπλέον, Της δόθηκε το θείο χάρισμα των θαυμάτων, ένεκα του οποίου, Την επικαλούνται όσοι έχουν προβλήματα, επί της Γης, πιστοί.

Ακόμη και οι Μουσουλμάνοι αναφέρονται σε Αυτήν αποκαλώντας-Την «Παρθένο Μαρία», αλλά και «Σαϊντά», μεθερμηνευόμενο στην γλώσσα μας ως  «Κυρία».

Πολλοί Ύμνοι  έχουν γραφεί και μελοποιηθεί για την Θεοτόκο οκαι περιλαμβάνονται στα «Θεοτοκία», τα οποία ψάλλονται, είτε μεμονωμένα είτε σε είναι ο «Ακάθιστος Ύμνος», ο οποίος ψάλλεται στους Ναούς, κατά την περίοδο της Σαρακοστής, ο οποίος και αναφέρεται στην ενσάρκωση του Ιησού Χριστού, τονίζοντας την απαρχή της σωτηρίας των ανθρώπων από του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Ονομαστός Ύμνος είναι και αυτός, ο επιγραφόμενος «Τη Υπερμάχω»,
τον οποίον οι Βυζαντινοί είχαν αφιερώσει και έψαλλαν στην Χάρη Της, επειδή είχε σώσει πολλές φορές την Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η Παναγία, πληροφορήθηκε δια στόματος Αγγέλου και πάλι, τον επικείμενο θάνατό Της, οπότε ξεκίνησε να διαμοιράζει τα υπάρχοντά Της και να προσεύχεται δια μακρού στο Όρος των Ελαιών. Οι Απόστολοι εδίδασκαν σε διάφορα μέρη μακριά από την Ιερουσαλήμ και ένα νέφος του έφερε κοντά της, πλην του Θωμά, στην οικία του Ευαγγελιστού Ιωάννου, στον οποίον Την είχε εμπιστευθεί ο Γιός Της. Ετάφη στον Κήπο της Γεσθημανής, από όπου και ανελήφθη και έτσι όταν ο Θωμάς επισκέφθηκε τον τάφο, δεν Την βρήκε εκεί.

Επάνω σε αυτόν τον τάφο, χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, που αποδίδεται στην Αγία Ελένη και μετά την καταστροφή του, έχτισαν έναν άλλον, ο Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου Μαρκιανός με τη δεύτερη σύζυγό του Πουλχερία, και ο οποίος υπάρχει μέχρι σήμερα. Η Κοίμηση της Θεοτόκου εορταζόταν αρχικά στις 13 Αυγούστου και από το 460 μ. Χ., στις 15 Αυγούστου.

Ανάμεσα στις δύο Εκκλησίες, Ορθόδοξη και Καθολική,υπάρχει δογματική διαφορά σχετικά με την Κοίμηση της Θεοτόκου. Η Καθολική Εκκλησία πιστεύει στο δόγμα της ενσώματης ανάληψης της Θεοτόκου (Assumptio Beatae Mariae Virginis), που οριστικοποιήθηκε με την αποστολική εγκύκλιο του Πάπα Πίου IB’ «Munificentissimus Deus» (1η Νοεμβρίου του 1950). Αντίθετα, η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει λόγο πρώτα για Κοίμηση της Θεοτόκου, δηλαδή πραγματικό θάνατο (χωρισμό ψυχής και σώματος) και στη συνέχεια για μετάσταση της Θεοτόκου, δηλαδή ανάσταση (ένωση ψυχής και σώματος) και ανάληψή της κοντά στον Υιόν Της.

Το Απολυτίκιο της Ημέρας

«Εν τη Γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης προς την ζωήν, μήτηρ υπάρχουσα της ζωής, και ταις πρεσβείαις ταις σαις λυτρουμένη, εκ θανάτου τας ψυχάς ημών».