Ποιοι λόγοι οδηγούν έναν έφηβο στο cyberbullying;

Στο κατώφλι του 21ου αιώνα σημειώνονται ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, με το διαδίκτυο να κατακτά την πρώτη θέση. Τα κινητά, τα λάπτοπ και τα videogames συντροφεύουν καθημερινά τα παιδιά και τους εφήβους, με αποτέλεσμα να συνιστούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι στην καθημερινότητα τους. Πέρα από τα πολλά οφέλη που μπορεί να προσφέρει το διαδίκτυο, δεν παύει να ελλοχεύει ταυτόχρονα και πολλούς κινδύνους. Το cyberbullying ή αλλιώς διαδικτυακός εκφοβισμός είναι ένας από τους κινδύνους που κρύβεται στα επιφανειακά ‘αθώα’ κινητά και ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Τι είναι όμως το cyberbullying;

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι μια προέκταση του παραδοσιακού εκφοβισμού και περιλαμβάνει την αποστολή ανήθικων μηνυμάτων, απειλών, δημοσιοποίηση ευαίσθητου περιεχομένου (φωτογραφίες, βίντεο), εκφοβισμός ή και hacking (αρπαγή) λογαριασμών.

Που ακριβώς υπάρχει το cyberbullying;

Τα νεαρά άτομα με το που εισέρχονται στο διαδίκτυο αντιμετωπίζουν έναν μόνιμο κίνδυνο να δεχτούν ή και να κάνουν cyberbullying. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός μπορεί να γίνει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) , μέσω ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων, μέσω σχολίων σε δημοσιεύσεις, με οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση επίθεση διαδικτυακά.

Σύμφωνα τα στατιστικά στοιχεία μιας έρευνας του 1ου ΓΕΛ Αγ. Αναργύρων, το 10-20% των νέων παραδέχεται την ανάμειξή του σε διαδικτυακό εκφοβισμό. 

 Ποια λοιπόν μπορεί να είναι τα αίτια που ενθαρρύνουν τα νεαρά άτομα να προβούν σε πράξεις εκφοβισμού;

• Ανωνυμία: Το διαδίκτυο επιτρέπει σε κάθε χρήστη να μπορεί να δημοσιεύει, να σχολιάζει και να συνομιλεί με ανωνυμία ταυτότητας. Η ανωνυμία αυτή δίνει την δύναμη στον χρήστη αλλά και ταυτόχρονα την ελευθερία να καταφεύγει σε πράξεις σκληρότητας και συναισθηματικής βίας με το ακαταλόγιστο ευθυνών. Επίσης χάρη στην ανωνυμία, ο χρήστης μπορεί να ξεφύγει από τα πλαίσια του χαρακτήρα του και να φτάσει να υποδύεται κάποιον άλλον, δηλαδή να αποκτά μια άλλη “προσωπικότητα”. Κατά αυτόν τον τρόπο μπορεί ο νέος να μην εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά εκτός διαδικτύου, αλλά να “αλλάζει” όταν εισέρχεται σε αυτό.
• Δύναμη: Ο διαδικτυακός εκφοβισμός και γενικότερα κάθε μορφή εκφοβισμού δίνει δύναμη στον θύτη να επιβάλλεται και να ασκεί έλεγχο στο θύμα. Το να μπορεί κανείς, με την ευχέρεια του διαδικτύου, να απειλεί και να τρομοκρατεί τα θύματα  προσφέρει την εικονική ευχαρίστηση της κυριαρχίας.
• Εκδικητικό συναίσθημα: Για τα παιδιά που μπορεί να αποτελούν θύματα σχολικού εκφοβισμού, το διαδίκτυο και συγκεκριμένα το cyberbullying μπορεί να συνιστά μια διέξοδο για αυτά. Πιο συγκεκριμένα, άτομα που δεν επιδίδονται σε επιθετικές συμπεριφορές μπορεί να χρησιμοποιούν τον διαδικτυακό εκφοβισμό ως μορφή “εκδίκησης” για τους θύτες τους αλλά και ως τρόπο απόκτησης κοινωνικής αποδοχής.

• Καταπιεσμένο άγχος και επιθετικότητα: Είναι γνωστό ότι τα παιδιά κατατρύχονται από το άγχος, τις σχολικές υποχρεώσεις και το επιβαρυμένο πρόγραμμα. Όλο αυτό το συσσωρευμένο στρες και η νευρικότητα μπορεί να εκτονωθεί εξωτερικά με βία και επιθετικότητα ως μορφή εκτόνωσης. Έτσι η ελεύθερη πρόσβαση και ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο ωθεί τους νέους πιο εύκολα σε τακτικές εκφοβισμού.
• Νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον: Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα παιδιά δέχονται την επιθετική συμπεριφορά στα οικογενειακά πλαίσια. Πολλοί νέοι πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας και υφίστανται την καθημερινή οργή και θυμό των γονιών τους, με αποτέλεσμα να “επιστρέφουν” αυτή την οργή με πράξεις εκφοβισμού και εχθρικών συμπεριφορών στο διαδίκτυο. Έκτος από την βία, νοσηρό μπορεί να χαρακτηριστεί και το περιβάλλον που κυριαρχεί η παραμέληση. Πιο συγκεκριμένα οι γονείς δεν ελέγχουν τα παιδιά τους, είτε λόγω φόρτου εργασίας είτε αδιαφορίας, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν να εντοπίζουν την επιθετική συμπεριφορά των παιδιών τους.

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που τείνει να πάρει απειλητικές διαστάσεις στην τεχνολογική εποχή. Μπορεί πολλοί να θεωρούν ότι η επιθετικότητα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητας των νέων και ότι μπορεί το cyberbullying να συνιστά την νέα “μόδα” των σύγχρονων γενεών. Για τον λόγο αυτό, απαιτείται η επίγνωση των γονέων, των καθηγητών και των ίδιων των νέων για το πρόβλημα του διαδικτυακού εκφοβισμού και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση μπορούν να γίνουν οι σύμμαχοι για την καταπολέμηση, αν όχι την συρρίκνωση, του φαινομένου του cyberbullying.

csii.gr