«Μολών λαβέ»
«Νυν υπέρ πάντων αγών»…
«Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών».
«Ελευθερία ή Θάνατος»
ΕΜΕΙΣ οι νεότεροι τα διαβάζουμε στην Ιστορία. Υπάρχει όμως μια γενιά, όχι πολύ μακρινή μας, που όχι μόνο τα έζησε αλλά τίμησε τα παραπάνω με το αίμα της. Πριν 80 ακριβώς χρόνια, 120 ακριβώς χρόνια από τις πρώτες ντουφεκιές που κατέληξαν στο να μας κάνουν και κράτος εκτός από έθνος. Πάνω στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας.
«Η εαρινή επίθεση των Ιταλών, γνωστή με την κωδική ονομασία «Primavera», ξέσπασε τις πρωινές ώρες της 9ης Μαρτίου, σε μέτωπο έξι χιλιομέτρων. Την εποπτεύε ο ίδιος ο Μουσολίνι. Έχει μεταβεί στα Τίρανα έχει επιθεωρήσει τις δυνάμεις της γραμμής και παρακολουθούσε τον αγώνα από το προκεχωρημένο παρατηρητήριό του επί του υψώματος «Κομαρίτ». Αντικειμενικός σκοπός η διάρρηξη του μετώπου στον κεντρικό τομέα και η διά μέσου της Κλεισούρας κάθοδος για την κατάληψη των Ιωαννίνων. Κομβικό σημείο το ύψωμα 731 που επόπτευε την μοναδική οδό που μπορούσαν να περάσουν τεθωρακισμένα. Στην Αλβανία είχαν συγκεντρωθεί συνολικά 25 μεραρχίες πεζικού, μια τεθωρακισμένη, 20 περίπου τάγματα φασιστών μελανοχιτώνων κά. Απέναντί τους πέντε μόλις μεραρχίες του Β΄Σώματος Στρατού. Η επίθεση συνεχίζεται με σφοδρότητα έως τις 15-16 Μαρτίου, οπότε και κάμπτεται. Συνεχίζεται στις 19 Μαρτίου. Στις 25 Μαρτίου, ανήμερα της Εθνικής Παλιγγενεσίας σταματάει οριστικά. Μετά από 20 σφοδρές επιθέσεις. Οι φοβεροί «Luppi di Toscana» υποχωρούν Ο Μουσολίνι έχει ήδη εγκαταλείψει το μέτωπο από τις 21 Μαρτίου ταραγμένος. Πανωλεθρία ο απολογισμός: Περί τους 12.000 νεκροί και τραυματίες, 3.000 αιχμάλωτοι. Οι νεκροί αμύντορες 1.200 και 4.000 τραυματίες.
Η απόκρουση της μεγάλης Εαρινής Επίθεσης υπήρξε η πρώτη στρατιωτική ήττα του λεγόμενου Άξονα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Στην τιτάνια προσπάθειά τους για την κατάληψη του στρατηγικού υψώματος οι Ιταλοί στρατιώτες έγραψαν σελίδες άφθαστου ηρωισμού. Τελικά όμως ο στόχος τους δεν επετεύχθει. Ίσως γιατί ακόμη και οι ήρωες λυγίζουν, όταν αμφιβάλλουν για το αν οι αντίπαλοί τους είναι άνθρωποι. Και πώς να μη συνέβαινε αυτό, όταν, μετά από κάθε λυσσώδη βομβαρδισμό, που μετέτρεπε το 731 σε δαντική κόλαση, κάποια απόκοσμα πλάσματα με χακί στολές ξεπετάγονταν από τις φλόγες, έτοιμα να αποκρούσουν μια ακόμα επίθεση;»
Εκεί λοιπόν,σε αυτό το ύψωμα, ύψωσαν οι Ιταλοί , το γενικό μνημείο των πεσόντων στην Αλβανία μαχητών τους και το ονόμασαν “Ιερή ζώνη”,κατά πως αρμόζει και αξίζει σε αυτούς που έπεσαν . Τότε τα χρόνια του πολέμου οι στρατιώτες και των δύο αντιπάλων, το αποκαλούσαν «Γολγοθά»
Το ύψωμα 731 αναδείχθηκε σε Θερμοπύλες και Σαλαμίνα και Εικοσιένα. Μαζί και ξεχωριστά, ανέδειξε στην σύγχρονη εποχή όλο το μεγαλείο που κρύβει μέσα του τούτος ο τόπος ο μικρός, ο μέγας, χιλιάδες χρόνια τώρα δείχνοντας περίτρανα τη συνέχεια του ελληνισμού στα βάθη των αιώνων. Τα ίδια που είπαμε σαν λαός στα βουνά της Βόρειας Ηπείρου και της Αλβανίας, τα ίδια ακριβώς είπαμε στις Θερμοπύλες, στη Σαλαμίνα και το 1821. Τα λόγια του Τ/χη Δ.Κασλά είναι τα ίδια που είπε και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος όταν του ζητήθηκε να παραδόσει την Πόλη.
«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρις εσχάτων. Ουδείς θα κινηθεί προς τα οπίσω. Τότε μόνο θα διέλθει ο εχθρός εκ της τοποθεσία μας, όταν αποθάνομεν άπαντες επί των θέσεων μας».
Τ/χης Δημήτριος Κασλάς
