Αξιοποίηση «ξεχασμένων» ακινήτων – Fast track εκμετάλλευση κληροδοτημάτων
REAL ESTATEΕΙΔΗΣΕΙΣΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑ 6 Μαρτίου 2025 fonisalaminas
Στην άμεση αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου και αξιοποίηση των ακινήτων από κληρονομιές μέσω διαλειτουργικότητας, εστιάζει το σχέδιο νόμου που θα παρουσιάσει τις επόμενες μέρες το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με στόχο την καλύτερη απόδοση των κληροδοτημάτων, αλλά και των κληρονομιών που περιέρχονται στο Δημόσιο.
Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η γενική γραμματεία δημόσιας περιουσίας αναμένεται να επιστρατεύσει και την τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό ξεχασμένων κληρονομιών, που ενδεχομένως να ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ.
Σήμερα οι σχολάζουσες κληρονομιές που παραμένουν ορφανές από κληρονόμους υπολογίζονται σε 7.000 και αφορούν κυρίως ακίνητα, αλλά και κινητά περιουσιακά στοιχεία όπως αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, τιμαλφή, ακόμη και έργα τέχνης. Παράλληλα, το σχέδιο νόμου στοχεύει στον εκσυγχρονισμό και την εισαγωγή καινοτόμων πρακτικών για την αποτελεσματική διαχείριση και εποπτεία των κοινωφελών ιδρυμάτων και κληροδοτημάτων, που ανέρχονται σε 1,12 δισ. ευρώ. Η αδυναμία εξεύρεσης της πληροφορίας είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και ιδιαίτερα η γενική γραμματεία δημόσιας περιουσίας σχετικά με τις σχολάζουσες κληρονομιές. Αρχικά πρέπει να σημειωθεί ότι η σχολάζουσα κληρονομιά είναι η κληρονομιά της οποίας ο κληρονόμος είναι άγνωστος ή δεν έχει ακόμη βρεθεί ή δεν είναι βέβαιο ότι την έχει αποδεχθεί.
Συγκεκριμένα, οι αλλαγές που φέρνει το σχέδιο νόμου είναι:
1. Μέσω του μητρώου πολιτών το Δημόσιο διαπιστώνει ότι δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς που θα μπορούσαν να κληρονομήσουν (όπως συμβαίνει με τη διακοπή σύνταξης). Η γραμματεία δημόσιας περιουσίας θα ενημερώνεται αυτόματα για αποποιήσεις μέσω διαλειτουργικότητας με το υπουργείο Δικαιοσύνης.
2. Αμεση διαπίστωση της αξίας της περιουσίας από πιστοποιημένους εκτιμητές του σχετικού μητρώου που διατηρεί το ελληνικό Δημόσιο (είτε εταιρείες είτε φυσικά πρόσωπα) πριν από τον ορισμό κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς και εκκαθαριστή.
3. Επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης, ανάλογα με την αξία του ενεργητικού. Συγκεκριμένα, για αξία περιουσίας:
• Μέχρι 20.000 ευρώ θα αναλαμβάνουν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις με συνδρομή εταιρείας.
• Από 20.000 έως 1.000.000 ευρώ δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες που έχουν εγγραφεί στο μητρώο.
• Πάνω από 1 εκατ. ευρώ ελεγκτικές εταιρείες.
4. Αξιοποίηση των ακινήτων που καταλείπονται μετά την εκκαθάριση για τη στεγαστική πολιτική του κράτους.
Σήμερα για να ενημερωθεί η αρμόδια υπηρεσία ότι κάποιος είναι άκληρος ή ότι οι κληρονόμοι έχουν αποποιηθεί την κληρονομιά, για παράδειγμα ενός ακινήτου, μπορεί να περάσουν ακόμη και δύο χρόνια. Ωστόσο, ακόμη και μετά τη λήψη της πληροφορίας, θα πρέπει να οριστούν εκκαθαριστές και κηδεμόνες. Η διαδικασία της εκκαθάρισης μπορεί να κρατήσει επιπλέον δύο χρόνια. Δηλαδή, για 4 χρόνια ένα ακίνητο είναι κλειστό και κανείς δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του (κοινόχρηστα, νερό, φόρους κ.λπ.).
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, οι σχολάζουσες κληρονομιές ή καλύτερα η υπό εκκαθάριση κληρονομιές ανέρχονται σήμερα σε 7.000. Μεταξύ αυτών είναι αυτοκίνητα, ακίνητα, ακόμη και έργα τέχνης. Τα περισσότερα όμως είναι ακίνητα. Από τις υπό εκκαθάριση κληρονομιές ακινήτων, ποσοστό 98% εκποιούνται για να πληρωθούν χρέη, οπότε δεν μένει περιουσία στο ελληνικό Δημόσιο. Αυτή τη στιγμή το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει λιγότερα από 100 ακίνητα καθαρά τα οποία έχουν προέλθει από σχολάζουσες κληρονομιές.
Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα με τις κληρονομιές και το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει η γενική γραμματεία δημόσιας περιουσίας είναι η καθυστέρηση ενημέρωσης για αποποιήσεις, καθώς και για τους συγγενείς – κληρονόμους. Μέσω του μητρώου πολιτών αναζητεί κάθε φορά τους κληρονόμους μιας περιουσίας, αλλά αυτό μπορεί να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την αναζήτηση συγγενών.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την άμεση ενημέρωση της γραμματείας δημόσιας περιουσίας για τις αποποιήσεις κληρονομιών. Ηδη σε αρκετά ειρηνοδικεία οι αποποιήσεις γίνονται ηλεκτρονικά, ενώ σύντομα η διαδικασία αυτή θα επεκταθεί στο σύνολο της επικράτειας. Μέσω διαλειτουργικότητας η γραμματεία δημόσιας περιουσίας θα λαμβάνει τις αποποιήσεις κληρονομιών έτσι ώστε να ξεκινάει τις διαδικασίες εκκαθάρισης. Από τη στιγμή που ολοκληρωθεί η διαδικασία της αποποίησης, η αρμόδια διεύθυνση προχωράει στην κλήρωση για να αναλάβουν τη διαδικασία εκκαθαριστές και κηδεμόνες. Στο υπουργείο Οικονομικών τηρείται μητρώο φυσικών και νομικών προσώπων, από το οποίο επιλέγονται με κλήρωση που διενεργεί η αρμόδια αρχή τα πρόσωπα που διορίζονται εκκαθαριστές κοινωφελών περιουσιών, καθώς και οι κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών. Στο μητρώο εγγράφονται, με αίτησή τους:
α) Δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, λογιστές και φοροτεχνικοί, απόφοιτοι ανωτάτων σχολών του πανεπιστημιακού τομέα ή ισότιμων ιδρυμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με πενταετή τουλάχιστον εμπειρία.
β) Νομικά πρόσωπα με εταιρική μορφή και αντικείμενο την παροχή νομικών, οικονομικών ή ελεγκτικών υπηρεσιών.
Αν η αρμόδια αρχή εκτιμά ότι η αξία της περιουσίας υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ, ορίζει εκκαθαριστή ή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς νομικό πρόσωπο από τα εγγεγραμμένα στο μητρώο, αλλιώς ορίζει φυσικό πρόσωπο. Η αρμόδια αρχή έχει δικαίωμα, σε κάθε περίπτωση, να αντικαταστήσει τον ορισθέντα, αν έπειτα από δεκαοκτώ μήνες δεν ολοκληρώσει το έργο του ή δεν σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο.
Οπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σήμερα τα πρόσωπα που μπορούν να αναλάβουν το έργο είναι απρόθυμα, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα, με αποτέλεσμα να καθυστερεί περαιτέρω η διαδικασία εκκαθάρισης.
Οι κηδεμόνες, από την άλλη πλευρά, είναι αχρείαστοι εφόσον ο θανών δεν είχε κατά τον θάνατό του χρήματα σε κάποιον λογαριασμό, καθώς οι κηδεμόνες είναι υπεύθυνοι για τη συντήρηση του ακινήτου και την πληρωμή των υποχρεώσεων. Εάν δεν υπάρχουν χρήματα, οι υποχρεώσεις και οι φόροι μένουν απλήρωτα και θα βαρύνουν τον νέο αγοραστή.
moneyreview.gr
