«Διαρροή λυμάτων στη Σαλαμίνα χωρίς εφαρμογή πρωτοκόλλων ΠΟΥ – Ανεπαρκής διαχείριση δημόσιας υγείας»
ΑΡΘΡΑ (ΕΙΔΗΣΕΙΣ)ΕΛΛΑΔΑΚΟΙΝΩΝΙΑΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ 21 Ιουνίου 2025 fonisalaminas
του Νικόλαου Ε. Χατζόβουλου
Διεθνή Σύμβουλου Ασφάλειας
Σε πρόσφατη ανάρτηση του Αντιδημάρχου Πολιτικής Προστασίας και Καθαριότητας του Δήμου Σαλαμίνας, αναφέρθηκε παρέμβαση της Υπηρεσίας Καθαριότητας για καθαρισμό σημείου διαρροής λυμάτων στην Κοινότητα Αμπελακίων, έπειτα από βλάβη σε αγωγό της ΕΥΔΑΠ.
Παρά την υπό σκληρή αμφησβήτηση <<άμεση>> (κατά δήλωση) κινητοποίηση, τόσο η διαχείριση όσο και η ανακοίνωση εγείρουν σοβαρά ερωτήματα ως προς την επαρκή εφαρμογή διεθνών και εθνικών υγειονομικών πρωτοκόλλων, θέτοντας σε αμφισβήτηση την επάρκεια της θεσμικής απόκρισης του Δήμου σε ένα κρισιγενές περιστατικό που ενέχει κίνδυνο για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας.
Τι έγινε ορθά ή μερικώς ορθά
- Ενεργοποίηση της υπηρεσίας καθαριότητας.
- Χρήση απολυμαντικών ουσιών (χλωρίνη), ως πρώτο μέτρο.
Τι παραλήφθηκε / Τι έγινε ελλιπώς – Τι θα έπρεπε να είχε συμβεί σύμφωνα με τα διεθνή και εθνικά πρωτόκολλα:
- Δεν πραγματοποιήθηκε αποκλεισμός και σήμανση του χώρου.
Η άμεση εκτροπή της κυκλοφορίας οχημάτων από τις αρμόδιες αρχές, η περίφραξη της περιοχής με κορδέλες, κώνους ή φράγματα και η τοποθέτηση εμφανών πινακίδων («Κίνδυνος μόλυνσης – Μη πλησιάζετε») είναι υποχρεωτική ενέργεια, όπως προβλέπεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO Sanitation Safety Planning, 2020) και τις Οδηγίες ΕΟΔΥ (2023). Σκοπός είναι η αποτροπή της προσέγγισης οχημάτων, πεζών, παιδιών ή ζώων, που μπορεί να έρθουν σε επαφή με μολυσμένο νερό ή υπολείμματα.
- Καμία επίσημη ενημέρωση των πολιτών.
Ο Δήμος όφειλε να εκδώσει άμεση ανακοίνωση στους κατοίκους, μέσω διαδικτύου, τοπικών ΜΜΕ ή και έντυπου υλικού, προειδοποιώντας για το περιστατικό και δίνοντας σαφείς οδηγίες σχετικά με την υγειονομική ασφάλεια των πολιτών:- Αποφυγή της περιοχής.
- Προσοχή σε συμπτώματα όπως διάρροια, δερματικά εξανθήματα ή εμετοί.
- Ανάγκη για ιατρική παρακολούθηση σε περίπτωση επαφής με τα λύματα.
Αυτά προβλέπονται ρητώς στα πρωτόκολλα Risk Communication & Community Engagement (RCCE) του WHO.
- Δεν γίνεται αναφορά σε χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) από το προσωπικό. Μάλιστα, το προσωπικό του Δήμου που συμμετείχε στο συγκεκριμένο κρισιγενές περιστατικό έχει <<κρυφθεί>> επιμελώς από τον/την λήπτη των φωτογραφιών που δημοσιεύτηκαν για ευνόητους λόγους.
Το προσωπικό καθαρισμού σε τέτοιες περιστάσεις οφείλει να φοράει πλήρη ΜΑΠ: αδιάβροχη ολόσωμη φόρμα, γάντια νιτριλίου, μάσκα με φίλτρο P3, γυαλιά προστασίας και γαλότσες. Η απουσία ΜΑΠ αποτελεί σοβαρή παράβαση της εργατικής και υγειονομικής νομοθεσίας, σύμφωνα με το ΠΔ 102/2020 και τις οδηγίες του CDC και του WHO για απολύμανση μετά από λύματα.
- Δεν αναφέρθηκε συνεργασία με υγειονομικές αρχές (ΕΟΔΥ, Διεύθυνση Υγείας).
Ο Δήμος όφειλε να ενημερώσει και να εμπλέξει τις αρμόδιες υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας και τον ΕΟΔΥ για:- Δειγματοληψία νερού/εδάφους από το σημείο.
- Μικροβιολογικές αναλύσεις για παθογόνα (π.χ. E. coli, σαλμονέλα, ιοί).
- Αξιολόγηση κινδύνου για πιθανή ρύπανση υπόγειων υδάτων ή παρακείμενων κατοικιών.
Σύμφωνα με τον WHO (Safe Management of Wastes, 2013), κάθε περιστατικό βιολογικής ρύπανσης πρέπει να καταγράφεται, τεκμηριώνεται και να παρακολουθείται από τις αρχές. Επίσης, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η αρχική δειγματοληψία πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 4 ωρών από την καταγραφή του περιστατικού, και να επαναληφθεί τουλάχιστον μία φορά εντός 24 ωρών για να διαπιστωθεί η εξέλιξη ή επιμονή του μικροβιακού φορτίου στον περιβάλλοντα χώρο.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα πρότυπα του ECDC (2025) για περιβαλλοντικά συμβάντα υψηλού μικροβιολογικού κινδύνου, όφειλε να εκδοθεί ταχεία αξιολόγηση κινδύνου (Rapid Risk Assessment) εντός 24 ωρών από την πρώτη γνωστοποίηση, με τεκμηρίωση των πιθανών επιπτώσεων στη δημόσια υγεία και σχέδιο επικοινωνίας με τον πληθυσμό.
- Δεν υπήρξε πρόβλεψη για υγειονομική παρακολούθηση του πληθυσμού.
Ο ΠΟΥ και το ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) προβλέπουν τη δυνατότητα προληπτικής παρακολούθησης συμπτωμάτων σε κατοίκους κοντά στο σημείο, ειδικά σε παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Αυτό περιλαμβάνει:- Επικοινωνία με τοπικά Κέντρα Υγείας.
- Ενημέρωση σχολείων ή παιδικών σταθμών.
- Καταγραφή ενδεχόμενων περιστατικών με εντερικά ή δερματικά συμπτώματα.
Πίνακας Διαχείρισης Περιστατικού
| Τομέας Αντίδρασης | Τι έγινε από τον Δήμο | Τι προβλέπεται από WHO / ECDC / ΕΟΔΥ |
| Καθαρισμός με χλωρίνη | Καθαρισμός με χλωρίνη και καθαριστικό χωρίς τεχνικές λεπτομέρειες | Χρήση υποχλωριώδους νατρίου 0,5% με χρόνο επαφής 30 λεπτών (WHO, 2013) |
| Αποκλεισμός & σήμανση περιοχής | ΌΧΙ | Άμεσος αποκλεισμός με φυσικά εμπόδια και σήμανση (WHO, 2020) |
| Ενημέρωση πολιτών | Μερικώς | Ενημέρωση πληθυσμού για αποφυγή επαφής και παρακολούθηση συμπτωμάτων (WHO, 2018) |
| Χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) | ΌΧΙ | Πλήρη ΜΑΠ: γάντια, μάσκα, φόρμα, γυαλιά (ECDC, 2023) |
| Συνεργασία με υγειονομικές αρχές | ΌΧΙ | Συνεργασία με ΕΟΔΥ & Διεύθυνση Υγείας για επιδημιολογική εκτίμηση (ECDC, 2025) |
| Δειγματοληψία & μικροβιολογική ανάλυση | ΌΧΙ | Δειγματοληψία εντός 4 ωρών, επανάληψη σε 24 ώρες (WHO, 2020) |
| Έκδοση Rapid Risk Assessment | ΌΧΙ | Έκδοση Rapid Risk Assessment εντός 24 ωρών (ECDC, 2025) |
| Επικοινωνία Κινδύνου (Risk Communication) | ΌΧΙ | Καμπάνια άμεσης επικοινωνίας κινδύνου (RCCE) με σαφείς οδηγίες (WHO, 2022) |
| Παρακολούθηση ευάλωτων ομάδων | ΌΧΙ | Προληπτική παρακολούθηση σε σχολεία και ευπαθείς ομάδες για 14 ημέρες (WHO, 2018) |
Σύμπέρασμα
Η δημόσια υγεία δεν διασφαλίζεται μόνο με χλωρίνη και πρόχειρες αναρτήσεις, αλλά με πλήρη συμμόρφωση προς επιστημονικές κατευθύνσεις, θεσμική λογοδοσία και διαφάνεια.
Η διαχείριση βιολογικών κινδύνων οφείλει να αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και υπευθυνότητα – ιδίως όταν αφορά την υγιεινή του οδικού δικτύου, της γειτονιάς και τελικά της ίδιας της κοινότητας.
Καλούμε τον Δήμο Σαλαμίνας να:
- δημοσιοποιήσει πλήρη έκθεση του περιστατικού,
- προβεί σε επίσημη ενημέρωση των κατοίκων,
- εκπονήσει πρωτόκολλο διαχείρισης τέτοιων περιστατικών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα,
- διασφαλίσει τη συμμετοχή υγειονομικών αρχών σε κάθε μελλοντική ανάλογη κρίση.
Η υπονόμευση και η προχειρότητα διαχείρισης τέτοιων περιστατικών δεν ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη Δημοτική Αρχή και τους Θεσμούς, αλλά δημιουργεί ουσιαστική ανησυχία και ανασφάλεια σε ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας της Σαλαμίνας.
Επιστημονικές Πηγές:
ΕΟΔΥ (2023). Οδηγίες καθαρισμού και απολύμανσης χώρων με έκθεση σε βιολογικά υγρά, Αθήνα
European Centre for Disease Prevention and Control (2025). Rapid Risk Assessment Guidelines for Waterborne Outbreaks. Stockholm: ECDC. Available at: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data (Accessed: 21 June 2025).
WHO (2020). Sanitation Safety Planning: Manual for safe use and disposal of wastewater, greywater and excreta. Geneva: WHO. https://www.who.int/publications/i/item/9789240031359
WHO (2018). Guidelines on sanitation and health. Geneva: WHO. https://www.who.int/publications/i/item/9789241514707
World Health Organization (2020). Sanitation Safety Planning: Manual for safe use and disposal of wastewater, greywater and excreta, 2nd ed. Geneva: WHO. Available at: https://www.who.int/publications/i/item/9789240031359 (Accessed: 21 June 2025).
CDC (2021). Sewage Exposure and Cleanup Guidance. https://www.cdc.gov/healthywater/emergency/sanitation-wastewater/sewage-cleanup.html
Nick Chatzovoulos
Security Director | Lecturer | Consultant
📞 +30 698 35 25 015 |
📧 info@xnconsultancy.com |
👤 LinkedIn |
🏠 Salamina, Attica, Greece.
🌍 Professional Profile
Dynamic and results-driven Security, Health & Safety professional with over 19 years of global experience. Proven leadership in corporate security, safeguarding, risk mitigation, and crisis management within multinational corporations, NGOs, and government sectors. Recognized lecturer, published author, speaker and consultant, delivering resilient security strategies in complex environments.
🔍 Core Competencies
✅ Corporate Security Strategy
✅ Health & Safety Management
✅ Safeguarding and Risk Mitigation
✅ Crisis Management and Emergency Response
✅ Legal Compliance and Policy Development
✅ Multicultural and Multinational Operations
✅ Training and Staff Development
✅ NGO Security Operations
💼 Professional Experience
Director of Security & Safety (Armed)
EMM – GoldEX | Greece, Cyprus, Madagascar | 2021 – 2025
- Lead integrated security and safety operations across high-risk regions.
- Design and implement corporate security policies aligned with international regulations and national laws.
Accredited Lecturer & Security Consultant
Hellenic Crisis & Disaster Management Institute | Greece | 2022 – Present
- Develop and deliver certified training courses on security and crisis management.
- Mentor security professionals for enhanced operational performance.
Mentor for Security & Safety Professionals
ALLILONnet NGO | Greece | 2024 – Present
- Support career development for young professionals in the security sector.
Security & Health & Safety Consultant
People in Need NGO | Ukraine | 2022 – 2023
- Developed security & safeguarding frameworks ensuring operational continuity during conflict.
Security Officer & VIP Protection (Armed)
Karakitsos Security | Greece | 2005 – 2010
- Led and coordinated VIP security and operational safety missions.
Special Forces & CSAR Specialist
Hellenic Army & Hellenic Air Force | Greece | 2007 – 2021
- Executed high-profile combat search and rescue operations and implemented advanced security measures.
📚 Education
BSc (expected 2027) – International Relations and National Security
Neapolis University of Pafos, Cyprus | 2023 – Present
ASc – Public Health / Sterilization & Absolution
Hellenic National Organization of Public Health, Greece | 2005 – 2008
🎓 Certifications
- Corporate Security Management (STS, UK)
- International Security Management (Erasmus University, Rotterdam)
- Private Military and Security Regulation (DCAF, Geneva)
- Counter-Terrorism Measures (U.S. Department of Homeland Security)
- Supreme Security Strategy & Critical Crises Management (Hellenic Institute)
- Terrorism and Business Resilience (Hellenic Institute)
- Organization & Management of Non-Governmental Organizations
- Administration of Civil Protection NGO’s (Hellenic Institute)
- Hostage Survival (Save the Children & DisasterReady NGO)
- Safeguarding and SEAH Investigation (CHS & DR NGO)
- Management of Portable First Aid Station (Hellenic Institute)
- Civil Protection Instructor of Instructors (Hellenic Institute)
🔮 Key Skills
- Security Risk Assessment & Analysis
- Crisis & Disaster Management
- Safeguarding & Child Protection
- Legal & Regulatory Compliance
- Emergency Medical Response
- Training & Staff Development
🌍 Languages
- Greek: Native
- English: Proficient
- French: Basic
- Malagasy: Basic
🏆 Achievements
- 🌿 Award of Excellence and Recognition for Civil Protection and Public service.
- 🌿 Ukraine Service Medal (USM) and Humanitarian Service Medal (HSM) for NGO service during wartime.
- 🌿 Honorary Award from Hellenic Air Force for distinguished 12 year CSAR service.
- 🌿 Special Warfare Command Award by Hellenic Joint Special Operations Command for 1st place in competition.
- 🌿 Commendation by Civil Protection for firefighting heroism.
✍️ Publications and Speaking Engagements
- Author of the book Security – Safety Environment & Burnout Syndrome (Elkystis Publications, 2023).
- Columnist for scientific magazines, websites, and newspapers on security and safety topics.
- Invited Speaker at major Security Conferences, including the Security Project Conference 2025 and the Interlligence & Security Forum 2025 (Athens, Greece).
