Ένα νέο πολεοδομικό σχέδιο για την Σαλαμίνα (14 χρόνια μετά)

14 χρόνια 1 μήνα και 7 ημέρες από την ανάρτηση στο δημαρχείο Σαλαμίνας του νέου (τότε) πολεοδομικού σχεδίου του δήμου Σαλαμίνας (που τότε δεν περιλάμβανε τα Αμπελάκια και τα Σελήνια), πράγμα με το οποίο είχαμε και τότε ασχοληθεί όπως μπορείτε να δείτε εδώ, υπάρχει μια εξέλιξη που ενδέχεται να κυοφορεί σημαντικές αλλαγές στην Σαλαμίνα.

Την 30ή Μαΐου 2024 το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας υπέγραψε σύμβαση με την εταιρεία «Π.ΔΕΛΗΚΟΥΡΑΣ-Δ.ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΟΕ» για την εκπόνηση μελέτης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου για τον δήμο της Σαλαμίνας, συμπεριλαμβανομένων και των δύο δημοτικών του κοινοτήτων (Σαλαμίνας & Αμπελακίων). Την σύμβαση αυτή, η οποία είναι εξαιρετικά λεπτομερής στα μέρη, στα παραδοτέα και τις δεσμεύσεις, μπορείτε να την βρείτε εδώ.
Στο οικονομικό μέρος, η συμπεφωνημένη αμοιβή του μελετητή έχει (συνολικά για όλες τις προβλεπόμενες εργασίες) ως ακολούθως:

Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και η σημασία τους

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση ΦΕΚ Β’3545/03.08/2021 τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια τοποθετούνται στο πρώτο επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού και εκπονούνται σε μία ή περισσότερες δημοτικές ενότητες των δήμων. Το σχετικό επεξηγηματικό έντυπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενεργείας μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) είναι λοιπόν σύνολα κειμένων, χαρτών και διαγραμμάτων, με τα οποία καθορίζονται:

– το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης και τα βασικά προγραμματικά μεγέθη,
– τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων και οικισμών,
– οι χρήσεις γης,
– οι όροι και περιορισμοί δόμησης,
– οι σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις,
– τα μεταφορικά (για την μηχανοκίνητη και τις ήπιες μορφές κινητικότητας), τεχνικά και
περιβαλλοντικά δίκτυα και υποδομές,
– η ιεράρχηση του οδικού δικτύου,
– ο σχεδιασμός πρόληψης και αντιμετώπισης έκτακτων συνθηκών και κινδύνων,
– η προσωρινή οριοθέτηση υδατορεμάτων εντός των προς πολεοδόμηση περιοχών,
– η γεωλογική καταλληλότητα για δόμηση στην περιοχή μελέτης.

Ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες, επιπλέον καθορίζουν:

– Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ),
– Ζώνες Ειδικών Πολεοδομικών Κινήτρων,
– Περιοχές και ζώνες ήπιας κυκλοφορίας και οχημάτων χαμηλών εκπομπών ρύπων,
– Μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή,
– Μέτρα υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών, καθώς και κάθε άλλο μέτρο, όρο ή περιορισμό που απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.

Για να αντιληφθούμε καλύτερα την σημασία αυτού του πλέγματος εργασιών που εξαρτώνται από την ανατεθείσα μελέτη, ας δούμε την συνοπτική εξήγηση όπως αναφέρεται στο κείμενο της σύμβασης:

“Κεντρικό πυρήνα της ανωτέρω διαδικασίας αποτελεί η κατάρτιση της Μελέτης Πολεοδομικού Σχεδιασμού (ΜΠΣ), η οποία καθορίζει το πρότυπο χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης, τα βασικά προγραμματικά μεγέθη, τα όρια των πολεοδομικών ενοτήτων και οικισμών, τις χρήσεις γης, τους όρους και περιορισμούς δόμησης, τις σημαντικές πολεοδομικές παρεμβάσεις, τα μεταφορικά (για την μηχανοκίνητη και τις ήπιες μορφές κινητικότητας), τεχνικά και περιβαλλοντικά δίκτυα και υποδομές, την ιεράρχηση του οδικού δικτύου, τον σχεδιασμό πρόληψης και αντιμετώπισης έκτακτων συνθηκών και κινδύνων, την προσωρινή οριοθέτηση υδατορεμάτων εντός των προς πολεοδόμηση περιοχών και την γεωλογική καταλληλότητα για δόμηση στην περιοχή του έργου. Επιπλέον, τα ΤΠΣ θα περιλαμβάνουν ειδικό κεφάλαιο σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής καθώς και σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.

Ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες καθορίζονται και Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣ), Ζώνες Ειδικών Πολεοδομικών Κινήτρων, περιοχές και ζώνες ήπιας κυκλοφορίας και χαμηλών εκπομπών ρύπων, μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, μέτρα υποστηρικτικά της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών, καθώς και κάθε άλλο μέτρο, όρο ή περιορισμό που απαιτείται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης. Ειδικά για τις περιπτώσεις όπου στην περιοχή μελέτης του ΤΠΣ υφίστανται θεσμοθετημένες ΖΥΣ βάσει εκδοθέντος σχετικού ΠΔ, οι εν λόγω ρυθμίσεις ενσωματώνονται στη μελέτη του ΤΠΣ, ενώ τις περιπτώσεις που μελέτες ΖΥΣ τελούν υπό εκπόνηση ή έγκριση, ο μελετητής του ΤΠΣ θα τις λάβει υπόψη του και θα ενσωματώσει τις προτεινόμενες ρυθμίσεις στην αντίστοιχη περιοχή αναφοράς, έτσι ώστε να θεσμοθετηθούν ενιαία με την έκδοση του ΠΔ έγκρισης του ΤΠΣ [(βλ. σχετικά υπ’ αριθμ. ΦΕΚ Β’ 3544/3-8-2021 (παρ. Ι.2) και ΦΕΚ Β’ 6507/31-12- 2021 (άρ.2 και 4 παρ. 10)].

Επιπλέον, περιλαμβάνει ως υποστηρικτικές Μελέτες της ΜΠΣ την συνοδή Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) των προτεινόμενων ρυθμίσεων και κατευθύνσεων, την Προκαταρκτική Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας στο σύνολο της έκτασης και για τις προς πολεοδόμηση περιοχές και τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά (εφόσον η περιοχή δεν καλύπτεται από μελέτη της προηγούμενης περιόδου σχεδιασμού μέσω ΓΠΣ / ΣΧΟΟΑΠ), καθώς και την Μελέτη Προσωρινής οριοθέτησης των υφιστάμενων υδατορεμάτων, εντός των νέων προς πολεοδόμηση περιοχών.”

Με λίγα λόγια, για την περίπτωση της Σαλαμίνας: το τί είδους και πόσο μεγάλες επιχειρήσεις θα λειτουργήσουν, το πόσο ψηλά κτίρια μπορούν να ανεγερθούν, αν θα μπορούν να ανεγερθούν νέα ξενοδοχεία, το ποιοί δρόμοι και ποιές υποδομές χρειάζεται να υπάρξουν ή να αλλάξουν, πώς θα δομηθούν τα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και γενικώς κάθε πλευρά της καθημερινής ζωής επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο – επομένως και από την μελέτη για την οποία συζητούμε.
Αν θυμηθούμε το μακρινό 2010 και το πώς είχε παρουσιαστεί η αναμόρφωση του πολεοδομικού σχεδίου του τότε δήμου Σαλαμίνας, θα βλέπαμε ότι η αλλαγή που τότε είχε εισηγηθεί η μελέτη σχετικά με τις χρήσεις γης (από αμιγή κατοικία σε γενική κατοικία) και που θα επέτρεπε μια σειρά δραστηριοτήτων (ιδιαίτερα την ανέγερση νέων ξενοδοχειακών μονάδων όπως είχε τότε ειπωθεί με ότι αυτό θα σήμαινε για την περιβόητη πια «τουριστική ανάπτυξη») είχε προκαλέσει σοβαρούς πολιτικούς τριγμούς – ακριβώς λόγω της ιδιαίτερα μεγάλης σημασίας που είχε η αναμόρφωση.

Η ανάδοχος

Όπως είπαμε, η ανάδοχος εταιρεία είναι η «Π.ΔΕΛΗΚΟΥΡΑΣ-Δ.ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΟΕ». Είναι η ίδια εταιρεία που είχε αναλάβει την αναμόρφωση του Πολεοδομικού σχεδίου το 2010 (ως «Geoplan»), και μια σειρά άλλων μικρότερων μελετών. Βλέποντας τις δοσοληψίες της συγκεκριμένης εταιρείας στο πέρασμα όλου αυτών των χρόνων, μπορούμε να πούμε ότι η τρέχουσα είναι η μόνη σύμβαση για την οποία η εν λόγω εταιρεία είναι σίγουρο ότι… θα πληρωθεί στην ώρα της! Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε περισσότερο αυτό το θέμα: αρκεί να δει κανείς τα «πολιτικά» θέματα και ερωτήσεις στα δημοτικά συμβούλια από το 2010, που αφορούσαν τις πληρωμές προς την εν λόγω εταιρεία…

Ο δήμος και το μέλλον

Ο δήμος Σαλαμίνας εξέδωσε ένα δελτίο τύπου για το θέμα ανακοινώνοντας στους δημότες την υπογραφή της σύμβασης (μπορείτε να την δείτε εδώ). Αφήνοντας κατά μέρος το περί εντατικών προσπαθειών και τις πολιτικές διανθίσεις του θέματος, θα πρέπει να τονιστεί ότι κατά την διάρκεια της μελέτης αυτής είναι απαραίτητο ο δήμος να παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο στην προώθηση των αιτημάτων των πολιτών προς τον μελετητή.

Η σύμβαση προβλέπει ολοκλήρωση της μελέτης σε 36 μήνες (δηλαδή σε 3 χρόνια) από την υπογραφή της. Αυτό σημαίνει ότι σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να αποφασιστεί πάνω από όλα η κατεύθυνση προς την οποία θέλουμε να κινηθεί το νησί αυτό με γνώμονα όχι μόνο το επιθυμητό αλλά και το εφικτό. Εδώ ακριβώς θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι το εφικτό είναι μεταβαλλόμενο και επηρεάζεται από τα έργα και τα πλαίσια δημιουργίας υποδομών που θα δημιουργηθούν εντός αυτών των 3 χρόνων.

Ας το ελπίσουμε.

https://csisalamina.wordpress.com/